Kolor śladu / ślad koloru. Jak chromatyczne walory malarstwa materii mogą otworzyć na rzeczywistość pozamaterialną?

Bernadeta Stano

doi:10.21697/sc.2021.28.spec.11

Published:

No. 28 (2021)

Colour of Trace / Trace of Colour. How Chromatic Qualities of Matter Painting Can Offer Exposure to Non-Material Reality

Bernadeta Stano

Saeculum Christianum. Historical Writings

Section: Rozprawy i Artykuły

https://doi.org/10.21697/sc.2021.28.spec.11

Abstract

Intending to illustrate meanings attributed to color in the matter painting of Cracow, the author selected a specific time in that movement’s evolution: the year 1960. Her interpretation of the slogan “Color of Trace/ Trace of Color” comprises two practices involving the use of specific hues: the color of trace references the shades of material employed in the process of building the image-object; the trace of color refers to the specific polychromy ascribed to the composition, actual shades of materials employed notwithstanding; or minuscule markings within the image field, vestiges of the kapist perception of image, applied as ingredients intended to emphasise the composition’s expression or media of non-visual symbolism. The scrutiny of selected matter painting examples was expanded to include reflections by critics responding spontaneously to a wave of oeuvre by painters of Cracow they had formerly been unfamiliar with.

Keywords:

matter painting, Group of Five, Nowohucka Group

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Stano, B. (2021). Colour of Trace / Trace of Colour. How Chromatic Qualities of Matter Painting Can Offer Exposure to Non-Material Reality. Saeculum Christianum. Historical Writings, (28), 143–157. https://doi.org/10.21697/sc.2021.28.spec.11

Cited by / Share

References

Afirmacja, w: Encyklopedia PWN, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/afirmacja;4010799.html (dostęp: 20.06.2021).
Borowski W., Tadeusz Kantor, Warszawa 1982.
Gorządek E., Grupa Nowohucka, https://culture.pl/pl/tworca/grupa-nowohucka (dostęp: 20.06.2021).
Gryglewicz T., Kolor i forma w malarstwie Witolda Urbanowicza, w: Stare i nowe. Witold Urbanowicz, red. J. Grabski, Warszawa 2004.
Janusz Tarabuła i II Grupa Krakowska, red. J. Gościej-Lewińska, Kraków 2015.
Kaśkiewicz K., Pierwsze rozważania na temat koloru we Francji przełomu XVII i XVIII wieku, „Ruch Filozoficzny”, 74/2018, nr 2, s. 15-29, https://apcz.umk.pl/czasopisma/index.php/RF/article/view/RF.2018.011 (dostęp: 20.06.2021).
Krakowski P., Wojciech Krakowski w: Stowarzyszenie Artystyczne Grupa Krakowska, red. J. Chrobak, Kraków 1992, s. 16-18.
Majewski P., Malarstwo materii w Polsce jako formuła „nowoczesności”, Lublin 2006.
Malarstwo materii 1958-1963. Grupa Nowohucka, red. M. Tarabuła, M. Branicka, Kraków 2000.
Markowska A., Sztuka w Krzysztoforach, Kraków-Cieszyn 2000.
Markowska A., Komedia sublimacji. Granica współczesności a etos rzeczywistości w sztuce amerykańskiej, Warszawa 2010.
Markowska A., Dwa przełomy. Sztuka polska po 1955 i 1989 roku, Toruń 2012.
Stano B., Adam Marczyński w nurcie krakowskiego malarstwa materii. Wokół roku 1960, w: Profesor Adam Marczyński i Jego Pracownia w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych w latach 1948-1980. Artystyczne wpływy i kontynuacje, red. R. Oramus, Kraków 2018, s. 46-53.
Stano B., Transcendencja odrzuconej materii, w: Metafizyka obecności. Inspiracje religijne w dziełach artystów krakowskich 2000-2019, red. B. Stano, A. Daca, Kraków 2019, s. 51-61
Wojciechowski A., Młode malarstwo polskie 1944-1974, Wrocław 1983.
Prasa:
Bogucki J., Sztuka-Narody-Świat, „Życie Literackie”, 1960, nr 452, s. 1-2.
Borowski W., O trójwymiarowych obrazach i dwuwymiarowych rzeźbach, „Tygodnik Powszechny”, 1960, nr 35, s. 6.
Chrzanowski T., Z krakowskich wystaw, „Tygodnik Powszechny”, 1960, nr 24, s. 9.
Chrzanowski T., Z krakowskich wystaw, „Tygodnik Powszechny”, 1960, nr 12, s. 6.
Gutowski M., Dyskusja w SHS, „Dziennik Polski”, 1960, nr 50, s. 5.
Gutowski M., Wiadomości plastyczne. Wystawa w Krzysztoforach, „Dziennik Polski”, 1960, nr 66, s. 5.
Kałuska L., Malarstwo - nie malarstwo, „Gazeta Krakowska”, 1960, nr 55, s. 3.
Kałuska L., Nowe malarstwo Grupy Krakowskiej, „Gazeta Krakowska”, 1960, nr 43, s. 9.
Kantor T., Abstrakcja umarła – niech żyje abstrakcja, „Życie Literackie”, 1957, nr 50, s. 6.
Kongres AICA opuścił Kraków, „Życie Literackie”, 1960, nr 454, s. 1.
kr. [P. Krakowski], Wystawa w Krzysztoforach, „Życie Literackie”, 1960, nr 12, s. 6.
Ludwiński J., Co się stało z kolorem w malarstwie?, „Tygodnik Powszechny”, 1960, nr 35, s. 6.
Osęka A., Rzeczy i znaki, „Współczesność”, 1961, nr 20, s. 9.
Porębski M., Iluzja. Przypadek. Struktura, „Przegląd Artystyczny”, 1957, nr 1, s. 19-37.
Ptaszkowska H., Czy zmierzch osobowości w sztuce? „Tygodnik Powszechny”, 1960, nr 35, s. 7.
Stajuda J., Notatki z krakowskich wystaw, „Współczesność”, 1961, nr 2, s. 5.
Trzy wieści z Nowej Huty, „Życie Literackie”, 1960, nr 454, s. 11.

Katalogi:
Adam Marczyński. Wystawa gwaszów – monotypii, [kat.], Galeria Krzysztofory Kraków 1960.
Danuta Urbanowicz. Obrazy, [kat.], Galeria Zderzak, Kraków 1993.
Janusz Tarabuła, [kat.], red. J. Chrobak, Kraków 1990.
Pittura in Italia 1950-60, [kat.], Muzeum Narodowe w Krakowie 1997.
Wystawa obrazów. Julian Jończyk, Janusz Tarabuła, Danuta Urbanowicz, Witold Urbanowicz, Jerzy Wroński, [kat.], Galeria Krzysztofory, Kraków 1960. Google Scholar

Bernadeta Stano

http://orcid.org/0000-0002-3920-7944

Affiliation:

Instytut Sztuki Mediów Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie Poland

Bio Statement (e.g., department and rank)

Bernadeta Stano, historyk sztuki, autorka artykułów i książek o sztuce II połowy XX wieku, m.in.: Wystawy zapamiętane, wystawy zapomniane, Życie artystyczne Krakowa, Nowej Huty, Rzeszowa i Zakopanego w okresie Odwilży (2005) i Artysta w fabryce. Dwa oblicza mecenatu przemysłowego w PRL (2019).