Szklane modele kamieni jubilerskich w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie

Michał Myśliński; Monika Paś

doi:10.21697/sc.2021.28.spec.7

Opublikowane:

Nr 28 (2021)

Szklane modele kamieni jubilerskich w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie

Michał Myśliński

, Monika Paś

Saeculum Christianum

Dział: Rozprawy i Artykuły

https://doi.org/10.21697/sc.2021.28.spec.7

Abstrakt

W 1884 i 1885 roku Muzeum Techniczno-Przemysłowe w Krakowie kupiło cztery komplety szklanych modeli kamieni jubilerskich. Były to modele najsłynniejszych diamentów, modele szlifów kamieni szlachetnych, modele wagi (masy) kamieni szlachetnych (karaty), modele kolorów i układów krystalograficznych kamieni szlachetnych. Zakup ten był spowodowany zapewne tym, że muzeum prowadziło od 1868 roku bardzo ożywioną działalność edukacyjną i jego rolą było m.in. podnoszenie poziomu wykształcenia tutejszych rzemieślników, przedsiębiorców i handlowców.

Zbiór czterech kompletów trafił następnie – po likwidacji Muzeum Techniczno-Przemysłowego w roku 1950 – do kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie. Zachowane w muzeum dokumenty, karty inwentarzowe, nalepki handlowe pozwalają bezsprzecznie stwierdzić, że te wykonane z wielką precyzją komplety modeli kamieni zakupione zostały w sklepie Vaclava Friča w Pradze. Ich twórcą mógł być jeden z dwóch niezwykle utalentowanych szklarzy – Leopold lub Rudolph Blaschka z Drezna, z którymi Frič intensywnie kooperował. Szklarze są znani przede wszystkim jako twórcy modeli zoologicznych i botanicznych, odznaczających się wielką precyzją wykonania. Ich dzieła stanowią obecnie ozdobę wielu kolekcji uniwersyteckich, muzealnych i prywatnych.

Słowa kluczowe:

szkło XIX w., jubilerstwo XIX w., przybory naukowe, Muzeum Narodowe w Krakowie, Frič Vaclav, Blaschka Leopold, Blaschka Rudolf

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Myśliński, M., & Paś, M. (2021). Szklane modele kamieni jubilerskich w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie. Saeculum Christianum, (28), 85–93. https://doi.org/10.21697/sc.2021.28.spec.7

Cited by / Share

Bibliografia

Dziedzic M., Huml I., Myczkowska A., Pleciak A., Szwaja A., Warsztaty Krakowskie 1913-1926, Kraków 2009.
Huml I., Warsztaty Krakowskie, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1973.
Kołodziejowa B., Miejskie Muzeum Przemysłowe im. dra Adriana Baranieckiego w Krakowie, Kraków 1976, „Rozprawy i sprawozdania Muzeum Narodowego w Krakowie”, t. XI, s. 186-230.
Kras J., Wyższe Kursy dla kobiet im. A. Baranieckiego w Krakowie 1868-1924, Kraków 1972, „Biblioteka Krakowska”, t. 114.
Krzeszowska E., Machłajewska I., Ślady słynnych europejskich kolekcji geologicznych w Muzeum Geologii Złóż im. Cz. Poborskiego w Gliwicach, „Kwartalnik Historii Nauk i Techniki”, 54/2009, z. 1, s. 157-170.
Reiling H., Glass models of soft bodied animals. The relation between Blaschka, Frič and the National Museum, „Journal of the National Museum (Prague)”, Natural History Series, 171/2002, nr 1-4, s. 81-84.
Reiling H., Spunarová T., Václav Frič (1839-1916) and his influence on collecting natural history, „Journal of the History of Collections”, 17/2005, nr 1, s. 23-43.
Reiling H., The Blaschkas’ glass animal models: origins of design, „Journal of Glass Studies”, 40/1998, s. 105-126.
Ruggiero A., Larson K. A., The Blaschka Legacy in Worldwide Collections, „Journal of Glass Studies” , 59/2017, s. 419-428.
Wielka Encyklopedia Powszechna Ilustrowana, t. 23, Warszawa 1899. Google Scholar

Michał Myśliński

http://orcid.org/0000-0001-5977-2142

Afiliacja:

Instytut Sztuki, Polska Akademia Nauk w Warszawie Polska

Biogram

Michał Myśliński, Historyk sztuki, od 2001 roku zatrudniony w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie (od 2021 w Pracowni Rzemiosła Artystycznego i Designu). Autor monografii z zakresu wzornictwa polskiej biżuterii i rzemiosła artystycznego oraz artykułów poświęconych zagadnieniom polskiego i krakowskiego złotnictwa oraz kultury materialnej XIX-XX wieku.

Monika Paś

http://orcid.org/0000-0003-4566-3863

Afiliacja:

Muzeum Narodowe w Krakowie Dział Rzemiosła Artystycznego, Kultury Materialnej i Militariów Polska

Biogram

Monika Paś Historyk sztuki, od 2005 roku kustosz w Dziale Rzemiosła Artystycznego, Kultury Materialnej i Militariów Muzeum Narodowego w Krakowie. Autorka wystaw i katalogów zbiorów oraz artykułów z zakresu szeroko rozumianego rzemiosła artystycznego, ze szczególnym uwzględnieniem tzw. pamiątek narodowych.