Hermeneutyka hebrajska i środki retoryczne w Liście do Rzymian: analiza funkcji parenetycznej w interpretacji św. Pawła.

Zbigniew Krajewski

doi:10.26142/stgd-2025-012

Opublikowane: 23-12-2025

Tom 57 (2025)

Hermeneutyka hebrajska i środki retoryczne w Liście do Rzymian: analiza funkcji parenetycznej w interpretacji św. Pawła.

Zbigniew Krajewski

Studia Gdańskie

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.26142/stgd-2025-012

Abstrakt

Artykuł podejmuje problematykę parenetycznego obrazu chrześcijanina w Liście do Rzymian, ukazując go w perspektywie interdyscyplinarnej: hermeneutycznej, retorycznej i teologicznej. Tekst Pawłowy zostaje osadzony w dialogu judaistyczno-helleńskim, co pozwala uchwycić twórcze wykorzystanie tradycji egzegetycznych i narzędzi retoryki w służbie Ewangelii. Analiza retoryczna odsłania funkcję figur takich jak ironia, diatryba czy peroratio, które formują tożsamość adresatów i pobudzają ich do egzystencjalnej odpowiedzi.

Hermeneutyczne zakorzenienie Pawłowej parenezy w Piśmie Świętym ukazuje jedność doksologii i etyki, w której teologia zbawienia splata się z praktyką życia chrześcijańskiego. Syntetycznie rzecz ujmując, chrześcijanin jawi się w trzech wymiarach: egzystencjalno-soteriologicznym (usprawiedliwienie i uczestnictwo w misterium paschalnym), etyczno-parenetycznym (świadectwo miłości i solidarności) oraz eklezjalno-misyjnym (jedność Kościoła i budowanie pokoju). List do Rzymian ukazuje się zatem nie tylko jako traktat teologiczny, lecz jako akt formacyjny, w którym Paweł kreśli wizję życia całkowicie zakorzenionego w Chrystusie i aktualnego dla współczesnej refleksji nad tożsamością Kościoła.

Słowa kluczowe:

pareneza, retoryka Pawłowa, hermeneutyka biblijna, tożsamość chrześcijańska.

Podobne artykuły

Irena Avsenik Nabergoj, Pieśń Debory (Sdz 5) - między słabością Izraela a siłą Bożej interwencji , Studia Gdańskie: Tom 54 (2024)
Cezary Korzec, Rîb jako prawna procedura przywracania sprawiedliwości. , Studia Gdańskie: Tom 55 (2024)
Sławomir Śledziewski, Aus christlicher Verantwortung Europäische Gedanken im Denken von Joseph Ratzinger/Benedikt XVI. , Studia Gdańskie: Tom 47 (2020)
Marek Baraniak, Dlaczego potrzebna jest Biblia aramejska po polsku? Targum Jonatana do Proroków: Anna Kuśmirek, Marek Parchem (opracowanie i tłumaczenie), Targum Jonatana. Edycja tekstu aramejskiego – przekład na język polski z wprowadzeniem i notami, t. I: Prorocy wcześniejsi, Wydawnictwo Naukowe UKSW: Warszawa 2022, t. II: Prorocy późniejsi, część 1-2, Wydawnictwo Naukowe UKSW: Warszawa 2023. , Studia Gdańskie: Tom 57 (2025)
Cezary Korzec, Nieznośne milczenie Boga: Księga Lamentacji jako odpowiedź na katastrofę , Studia Gdańskie: Tom 57 (2025)
Anna Kuśmirek, Interpretacja Psalmu 110 w Targumie Psalmów , Studia Gdańskie: Tom 47 (2020)
Przemysław Wiszniewiecki, Pobożność wspólnoty qumrańskiej , Studia Gdańskie: Tom 49 (2021)
Przemysław Wiszniewiecki, Odpoczynek duchowy jako funkcja zgromadzeń wspólnotowych w Qumran , Studia Gdańskie: Tom 50 (2022)
Przemysław Kubisiak, Śmierć Sary w świetle źródeł biblijnych i rabinicznych. Analiza Rdz 23,1-2 , Studia Gdańskie: Tom 52 (2023)
Mateusz Wyrzykowski, Siedem prorokiń w Starym Testamencie według Talmudu Babilońskiego (Meg. 14a-15a) , Studia Gdańskie: Tom 53 (2023)

1 2 3 > >>

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Krajewski, Z. (2025). Hermeneutyka hebrajska i środki retoryczne w Liście do Rzymian: analiza funkcji parenetycznej w interpretacji św. Pawła . Studia Gdańskie, 57, 23–41. https://doi.org/10.26142/stgd-2025-012

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bardski, K. (2015). Chrześcijańska lektura Starego Testamentu w kluczu symboliki literackiej. Rocznik Teologiczny, 447–457.
Google Scholar

Bramorski, J. (2006). Moralność chrześcijańska jako życie w Duchu Świętym. Collectanea Theologica, 76(3), 33–52.
Google Scholar

Chrostowski, M. (2010). Obecność i znaczenie żydowskich pism świętych w Nowym Testamencie. Studia Bydgoskie, 4, 45–60.
Google Scholar

Cranfield, C. E. B. (1979). A Critical and Exegetical Commentary on the Epistle to the Romans (Vol. 2). Edinburgh: T&T Clark, 705–710.
Google Scholar

Czajkowski, M. (2000). „Czyż Bóg odrzucił lud swój?” (Rz 11,1): teologia odrzucenia i zastąpienia Izraela. Collectanea Theologica, 70(2), 35–45.
Google Scholar

Ernst, M. (2011). Adam–Chrystus typologia (M. Szczepaniak, tłum.). W F. Kogler, R. Egger-Wenzel, & M. Ernst (red.), Nowy leksykon biblijny (H. Witczyk, red. nauk. wyd. pol.). Kielce: Jedność.
Google Scholar

Filipowicz, K. (2013). Hymn dawniej i dziś, czyli o możliwościach ekspresji poetyckiego słowa w starożytnym kulcie i chrześcijańskiej liturgii. Studia Theologica Varsaviensia, 51(1), 303–320.
Google Scholar

Klich, A. E. (2017). Chrzest zjednoczeniem ze śmiercią i zmartwychwstaniem Chrystusa (Rz 6,1–14). Ruch Biblijny i Liturgiczny, 70(2), 147–161.
Google Scholar

Mędala, S. (1993). Peszery Qumrańskie i midrasze starożytnego judaizmu. Collectanea Theologica, 63(3), 27–48.
Google Scholar

Mickiewicz, F. (2013). Błogosławieństwo narodów a przekleństwo prawa według Ga 3, 6-14. Warszawskie Studia Teologiczne, 26(2), 55–74.
Google Scholar

Mickiewicz, F. (2020). Teologiczny sens Pawłowej antytezy: „litera zabija, Duch zaś ożywia” w świetle perykopy 2 Kor 3,1-18. Studia Bobolanum, 31(2), 69–86.
Google Scholar

Niemirska-Pliszczyńska, J. (1972). Paralelizm stylistyczny w listach Pawła z Tarsu jako kontynuacja retoryki antycznej. Roczniki Humanistyczne, Tom XX(3), 31–53.
Google Scholar

Nowak, D. (2011). Homo Salvandus – przyczynek do teologii antropologicznej apostoła Pawła. Studia Warmińskie, 48, 63–79.
Google Scholar

Piasecki, P. (2015). Duchowość nowego człowieka w perspektywie tajemnicy sakramentu chrztu. Teologia i Moralność, 10(1 [17]), 45–59.
Google Scholar

Pieprzak, Z. (2016). Elementy teodramatyczne chrystologii w „Powieści nad powieściami” błogosławionego Honorata Koźmińskiego (Praca doktorska). Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu. https://dbc.wroc.pl/Content/37791/PDF/Pieprzak_doktorat.pdf (Dostęp: 03.11.2025)
Google Scholar