Pomoc psychologiczna rodzinom w kryzysie – specyfika wsparcia w ostrym i przewlekłym stresie

Donata Barbara Liberacka

doi:10.21697/snr.2018.47.2.07

Opublikowane:

Tom 22 Nr 2(47) (2018)

Pomoc psychologiczna rodzinom w kryzysie – specyfika wsparcia w ostrym i przewlekłym stresie

Donata Barbara Liberacka

Studia nad Rodziną

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21697/snr.2018.47.2.07

Abstrakt

Istotą kryzysu jest zakłócenie dotychczasowej równowagi psychicznej. Sytuacja narażenia na ostry stres o dużym natężeniu lub stres przewlekły i długotrwały związana jest z poczuciem, że dotychczasowe zasoby i możliwości radzenia sobie są niewystarczające. W efekcie najczęściej pojawia się intensywna reakcja emocjonalna uniemożliwiająca zadaniowe podejście do problemu. Wśród wydarzeń krytycznych szczególne miejsce zajmują te o ekstremalnym nasileniu, zwane zdarzeniami traumatycznymi. Najczęściej są one związane z narażeniem na sytuacje zagrożenia życia, zachorowaniem lub ryzykiem poważnego urazu. Artykuł ma na celu przedstawienie specyfiki pracy psychologicznej z ro-dziną w ostrym i długotrwałym stresie z uwzględnieniem różnic i podobieństw w charakterystykach tych rodzin. Rozważania będą stanowić pogłębioną analizę literatury przedmiotu oraz wnioski wynikające z pracy z rodzinami w warunkach przeżywania kryzysu związanego z zachorowaniem bliskiej osoby (Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie oraz Oddział Rehabilitacji Neurologicznej Szpitala św. Rafała w Krakowie).

Słowa kluczowe:

interwencja kryzysowa, pomoc psychologiczna, reakcja na stres, rodzina w kryzysie, trauma

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Liberacka, D. B. (2021). Pomoc psychologiczna rodzinom w kryzysie – specyfika wsparcia w ostrym i przewlekłym stresie . Studia Nad Rodziną, 22(2(47), 125–135. https://doi.org/10.21697/snr.2018.47.2.07

Cited by / Share

Bibliografia

R. A. Bryant, A.G. Harvey, Terapia zespołu ostrego stresu w: Zespół ostrego stresu, R.A. Bryant, A.G. Harvey, PWN, Warszawa 2012, s. 85-121.
Chojnacka-Szwałowska, Zmęczenie a zdrowie i choroba (perspektywa psycho-logiczna), Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2009.
M.H.Chung, N. Hsu, Y.C. Wang, K.L. Lai, S. Kao, Exploration into the variance in self-reported health-related quality of life between the chronically- ill el-derly and their family caregivers, “The Journal Of Nursing Research” 2007, nr 15 (3), s. 175-82.
V.J. Derlega, I. Robinett, B.A. Winstead, G.M. Saadeh, Psychological impast of comparing oneself to Rother persons with diabetes, “Journal of loss and trauma” 2005, nr 10(3), s. 293-311.
S. Folkman, J. Moskowitz, Coping: Pitfalls and promise, “Annual Review of Psychology” 2004, nr 55, s. 745-774.
C. Garland, Jak myśleć o traumie? w: Czym jest trauma? Podejście psychoanali-tyczne, red. C. Garland, Oficyna Ingenium, Warszawa 2013, s. 19-41.
Heszen-Klemens, Poznawcze uwarunkowania zachowania się wobec własnej choroby, Ossolineum, Wrocław 1979.
Heszen-Niejodek I. (red.), Doświadczenie kryzysu – szansa rozwoju czy ryzyko zaburzeń, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1995.
James R.K., Gilliland B.E., Theories and strategies in counseling and psychothe-rapy, Pearson Education, Boston 2004.
Johner, Dual relationship legitimization and client self-determination, “Journal of social work values and ethics” 2006, Volume 3, Nr 1.
Kłoszewska I. , Rola opiekuna chorych z otępieniem, „Polski Przegląd Neurologiczny” 2007, nr 2, s. 105-109.
Kowalik S., Psychologia rehabilitacji, WAiP, Warszawa 2007.
Kubacka-Jasiecka, Interwencja kryzysowa. Pomoc w kryzysach psychologicz-nych, WAiP, Warszawa 2010.
Kubacka-Jasiecka, M.Ziarko, Pomoc psychologiczna w różnych typach kryzysu,
Psychologia kliniczna, red. L.Cierpiałkowska, H. Sęk, PWN, Warszawa 2016, s. 675-694.
Lickiewicz J., Serednicki W., Zasada E., Wordliczek J., Wprowadzenie algorytmu postępowania i kontaktu z rodziną pacjenta krytycznie chorego. Doświadczenie Centrum Urazowego Medycyny Ratunkowej i Katastrof w Krakowie, „Anestezjologia i Ratownictwo” 2014, nr 8, s. 441-447.
Lowe P., K. McBride-Henry, What factors impact upon the quality of life of elderly women with chronic illnesses: Three women’s perspectives, “Contemporary Nurse” 2012, nr 41(1), s. 18-27.
Maclean N., P. Pound, C. Wolfe, A. Rudd, Qualitative analysis of stroke patients’ motivation for rehabilitation, “British Medical Association” 2000, nr 321(7268), s. 1051-1054.
Miller, The ‚other’ brain injuries: Psychotherapeutic issues with stroke and brain tumor patients, “Cognitive Rehabilitation” 1991, nr 9(5), s. 10-16.
Reupert A., D. Maybery, M. Cox, E. Scott Stokes, Place of family in recovery models for those with a mental illness, “International Journal of Mental Health Nursing” 2015.
Rokkaku R. , Support for families with a family member suffering a cognitive disorder, “Psychogeriatrics” 2007, nr 7(3), s. 144-146.
Sutter M., P.B. Perrin, Y. Chang, G.R. Hoyos, J.A. Buraye, J.C. Arango -Lasprilla, Linking family dynamics and the mental health of Colombian Dementia Caregivers, “American Journal of Alzheimer’s Disease and Other Dementias” 2014, nr 29(1), s. 67-75.
Taylor S.E., R.R. Lichtman, J.W. Wood, Attributions, beliefs about control, and adjustment to breast cancer, “ Journal of Personality and Social Psychology” 1984, nr 46(3), 489-502.
Witusik A. , T. Pietras, Lęk i depresja u opiekunów osób chorych na otępienie – badania pilotażowe, „Psychogeriatria Polska” 2007, nr 4(1), s. 1-6.
Wortman C.B., R.C. Silver, The myths of coping with loss, “Journal of Consulting and Clinical Psychology” 1989, nr 57(3), s. 349-357.
Vallury K.D. , M. Jones, R. Gray, Do family -oriented interventions reduce post-stroke depression? A systematic review and recommendations for practice, “Topics In Stroke Rehabilitation” 2015, s. 107-149.
Ziarko M., Zmaganie się ze stresem choroby przewlekłej, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM, Poznań 2014. Google Scholar