Opublikowane: 2019-03-28

Ockhamowa krytyka teleologii a narodziny nowożytnego rozumienia celowości świata natury

Kamil Majcherek
Studia Philosophiae Christianae
Dział: Artykuły naukowe
https://doi.org/10.21697/2017.53.4.03

Abstrakt

Artykuł ten stanowi próbę omówienia wpływu, jaki poglądy Williama Ockhama wywarły na przejście od średniowiecznego do nowożytnego rozumienia celowości świata natury (tj. celowości bytów nierozumnych). Rozważeniu poddaje się sposób, w jaki do idei celowości świata natury odnosili się wybrani autorzy nowożytni. Krytyce poddaje się „tradycyjną” interpretację przejścia, jakie dokonać miało się w tym aspekcie między średniowieczem a nowożytnością, podług której nowożytność miała przynieść całkowity kres posługiwaniu się celowością w filozofii natury, zastępując ją odwołaniami do przyczynowości sprawczej. Następnie wskazuje się na nowsze, bardziej subtelne próby podejścia do tego zagadnienia, wskazujące na to, iż w filozofii nowożytnej mamy raczej do czynienia z reinterpretacją, a nie porzuceniem idei przyczynowości celowej. W związku z tym autor artykułu proponuje wyróżnienie w obrębie owej filozofii dwóch głównych nurtów. Dalszą część stanowi analiza koncepcji Ockhama, polegająca na wskazaniu w niej tych wątków, które – jak się twierdzi – mogły wywrzeć szczególny wpływ na narodziny nowożytnego rozumienia celowości świata natury. Autor wymienia cztery takie wątki, próbując je powiązać z wyróżnionymi wcześniej dwoma nurtami nowożytnego rozumienia teleologii natury.

Słowa kluczowe:

Ockham Wilhelm, Tomasz z Akwinu, przyczynowość celowa, filozofia naturalna, konieczność

Pobierz pliki

Zasady cytowania

Majcherek, K. (2019). Ockhamowa krytyka teleologii a narodziny nowożytnego rozumienia celowości świata natury. Studia Philosophiae Christianae, 53(4), 49–74. https://doi.org/10.21697/2017.53.4.03

Cited by / Share


Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.