Zjawisko a rzeczywistość – wpływ poglądów Bertranda Russella na koncepcję wielości rzeczywistości Leona Chwistka

Tomasz Femiak

doi:10.21697/spch.2022.58.A.03

Published: 2022-07-31

Vol. 58 No. 1 (2022)

Phenomena vs. Reality. The Influence of Bertrand Russell on Leon Chwistek’s Concept of Multiple Realities

Tomasz Femiak

Studia Philosophiae Christianae

Section: Papers

https://doi.org/10.21697/spch.2022.58.A.03

Abstract

This article discusses the main publications of Bertrand Russell from 1905-1921 that inspired Leon Chwistek’s theory of the multiplicity of realities. It delineates the historical background of Chwistek’s account, emphasizing that the issues raised by Russell were just one of the many elements that influenced his theory of the multiplicity of realities, and compares the views of both philosophers.

----------------------

Received: 28/03/2022. Reviewed: 03/05/2022. Accepted: 11/06/2022.

Keywords:

Bertrand Russell, Leon Chwistek, concept of multiple realities, phenomenon, reality

Most read articles by the same author(s)

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Femiak, T. (2022). Phenomena vs. Reality. The Influence of Bertrand Russell on Leon Chwistek’s Concept of Multiple Realities. Studia Philosophiae Christianae, 58(1), 47–72. https://doi.org/10.21697/spch.2022.58.A.03

Cited by / Share

References

Borowski, M. (1921). O przedmiotach fizycznych, psychicznych, idealnych i fikcyjnych. Przegląd Filozoficzny, 24(3-4), 139-163.
Google Scholar

Brożek, H. (2014). Teoria wielości rzeczywistości Leona Chwistka. Rys krytyczny. Argument: Biannual Philosophical Journal, 4(2), 405-424.
Google Scholar

Chrobak, K. (2004). Niejedna rzeczywistość. Racjonalizm krytyczny Leona Chwistka. Kraków: Inter Esse.
Google Scholar

Chwistek, L. (1912). Zasada sprzeczności w świetle nowszych badań Bertranda Russella. Kraków: Akademia Umiejętności.
Google Scholar

Chwistek, L. (1917). Trzy odczyty odnoszące się do pojęcia istnienia. Przegląd Filozoficzny, 20(2-4), 122-151.
Google Scholar

Chwistek, L. (1918). Wielość rzeczywistości w sztuce. Maski, (1-4), 38-58.
Google Scholar

Chwistek, L. (1921a). Antynomie logiki formalnej. Przegląd Filozoficzny, 14(3-4), 164-171.
Google Scholar

Chwistek, L. (1921b). Wielość rzeczywistości, (Wydane z zasiłkiem Ministerstwa W.R.iO.P.). Kraków: Zakład Graficzny „Wisłoka” w Jaśle.
Google Scholar

Chwistek, L. (1922). Zasady czystej teorji typów. Przegląd Filozoficzny, 25(3), 359-391.
Google Scholar

Chwistek, L. (1926). Zastosowanie metody konstrukcyjnej do teorii poznania. Przegląd Filozoficzny, 16(3-4), 175-187.
Google Scholar

Chwistek, L. (1932). Tragedia werbalnej metafizyki (Z powodu książki Dra Ingardena: Das literarische Kunstwerk). Kwartalnik Filozoficzny, 10, 46-76.
Google Scholar

Chwistek, L. (1963a). Pisma filozoficzne i logiczne, t. 1. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Chwistek, L. (1963b). Granice nauki, zarys logiki i metodologii nauk ścisłych (1935), W: L. Chwistek, Pisma filozoficzne i logiczne, t. 2, 1-245. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Chwistek, L. (2004a). Sens i rzeczywistość (1916). W: K. Chrobak, Niejedna rzeczywistość. Racjonalizm krytyczny Leona Chwistka, 317-479. Kraków: Inter Esse.
Google Scholar

Chwistek, L. (2004b). Wielość rzeczywistości w sztuce. W: L Chwistek, Wybór pism estetycznych, 3-20. Kraków: Universitas.
Google Scholar

Chwistek, L. (2012). The Principles of the Pure Type Theory (1922). History and Philosophy of Logic, 33(4), 329-352. DOI 10.1080/01445340.2012.695104. DOI: https://doi.org/10.1080/01445340.2012.695104
Google Scholar

Chwistek, L. (2017a). The Plurality of Realities. Collected Essays. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagielońskiego. DOI 10.4467/K9700.31/e/17.17.6757. DOI: https://doi.org/10.4467/K9700.31/e/17.17.6757
Google Scholar

Chwistek, L. (2017b). The Law of Contradiction in the Light of Recent Investigations of Bertrand Russell. W: A. Brożek, F. Stadler, J. Woleński (red.), The Significance of the Lvov-Warsaw School in the European Culture. Vienna Circle Institute Yearbook, vol. 21, 227-289. Springer. DOI 10.1007/978-3-319-52869-4_13. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-52869-4_13
Google Scholar

Chwistek, L. (2017c). The Tragedy of Verbal Metaphysics. Journal for the History of Analytical Philosophy, 5(1), 1-20. DOI 10.15173/jhap.v5i1.2957. DOI: https://doi.org/10.15173/jhap.v5i1.2957
Google Scholar

Copleston, F. (1989). Historia filozofii. Od Benthama do Russella, t. 8. Warszawa: PAX.
Google Scholar

Estreicher, K. (1971). Leon Chwistek. Biografia artysty (1884-1944). Kraków: PWN.
Google Scholar

Hempoliński, M. (1974). Brytyjska filozofia analityczna. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Google Scholar

Hempoliński, M. (1990). Bertrand Russell – analiza formalna przeciwko paradoksom filozofii. W: Z. Kuderowicz (red.) Filozofia współczesna, t. 2, 31-50. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Google Scholar

Jadacki, J.J. (1986a). Leon Chwistek – Bertrand Russell’s Scientific Correspondence. Dialectics and Humanism, 1, 239-263.
Google Scholar

Jadacki, J.J. (1986b). O poglądach filozoficznych Leona Chwistka (w siedemdziesiątą rocznicę wydania zasady sprzeczności w świetle nowszych badań Bertranda Russella). Studia i materiały z dziejów nauki polskiej, 1(1), 109-133.
Google Scholar

James, W. (1905). The Perception of Reality. W: W. James, The Principles of psychology, vol. 2, 281-324. New York: Henry Holt and Company.
Google Scholar

Jusiak, J. (1992). Filozofia nauki i teoria poznania Alfreda Northa Whiteheada. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Google Scholar

Kostyrko, T. (1968). Interpretacja koncepcji Wielości rzeczywistości Leona Chwistka. Studia Metodologiczne, 4, 89-105.
Google Scholar

Łukasiewicz, J. (1910). O zasadzie sprzeczności u Arystotelesa. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
Google Scholar

Mróz, T. (2011). Bertranda Russella spotkania z filozofią polską (L. Chwistek, W. Lutosławski, S. Themerson). Studia Philosophica Wratislaviensia, 6(3), 71-82.
Google Scholar

Mróz, T. (2015). Dwa listy Leona Chwistka o jego inspiracjach i stanie filozofii w Polsce. Rocznik Historii Filozofii Polskiej, 8, 5-23.
Google Scholar

Niedźwiecka-Ossowska, M. (1924). Ontologia Bertranda Russell’a. Przegląd Filozoficzny, 27(3-4), 230-245.
Google Scholar

Pasenkiewicz, K. (1962). Analiza i krytyka teorii wielości rzeczywistości Leona Chwistka. Studia Filozoficzne, 1(28), 65-93.
Google Scholar

Russell, B. (1912). The Problems of Philosophy. London: Williams & Norgate.
Google Scholar

Russell, B. (1917). Mysticism and Logic and Other Essays. London: George Allen & Unwin Ltd. DOI: https://doi.org/10.5962/bhl.title.19117
Google Scholar

Russell, B. (1921). The Analysis of Mind. London: George Allen & Unwin Ltd.
Google Scholar

Russell, B. (1922). Introduction. W: L. Wittgenstein, Tractatus Logico-Philosophicus, 7-19. London: Kegan Paul, Trench, Trubner & Co. Ltd.
Google Scholar

Russell, B. (1937). The Principles of Mathematics. New York: W.W. Norton & Company, Inc.
Google Scholar

Russell, B. (1967). Deskrypcje (1905). W: J. Pelc, Logika i język, 277-293. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Russell, B. (1972). Mój rozwój filozoficzny. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Russell, B. (1995). Problemy filozofii. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Russell, B. (2000). Nasza wiedza o świecie zewnętrznym. Warszawa: Aletheia.
Google Scholar

Russell, B. (2003). Wstęp do filozofii matematyki. Warszawa: Aletheia.
Google Scholar

Stamm, E. (1913). Szkic metodologii ogólnej na podstawie genetycznej. Przegląd Filozoficzny, 16(2-3), 353-378.
Google Scholar

Surma, P. (2013). Teoria wielości rzeczywistości Leona Chwistka. Rocznik Historii Filozofii Polskiej, 6, 81-126.
Google Scholar

Vaihinger, H. (1908). Prawo rozwoju wyobrażeń o rzeczywistości. Warszawa: Wydawnictwo Przeglądu Filozoficznego.
Google Scholar

Whitehead, A.N., Russell, B. (1910). Principia Mathematica, vol. 1. Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar

Whitehead, A.N., Russell, B. (1925). Introduction to the second edition. W: A.N. Whitehead, B. Russell, Principia Mathematica, vol. 1, XIII-XLIV. Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar

Woleński, J. (2001). Towarzystwo Naukowe Warszawskie i rozwój logiki w Polsce. W: Z. Mikulski (red.), 200-lecie Towarzystwa Królewskiego Warszawskiego Przyjaciół Nauk, 27-42. Warszawa: Retro-Art.
Google Scholar