Eksploracja zagadnień ezoteryki i nowej duchowości. Raport z badań pilotażowych wśród studentów 2021/2022

Mateusz Grzyb; Weronika Jaworska

doi:10.21697/ucs.2023.31.1.07

Opublikowane: 2023-10-20

Tom 31 Nr 1 (2023)

Eksploracja zagadnień ezoteryki i nowej duchowości. Raport z badań pilotażowych wśród studentów 2021/2022

Mateusz Grzyb

, Weronika Jaworska

Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne

Dział: Raporty z badań

https://doi.org/10.21697/ucs.2023.31.1.07

Abstrakt

W ponowoczesnym społeczeństwie wszystko się zmienia, wszystko jest płynne, nawet duchowość. Nie zanika ona – jak głosiły tezy sekularyzacyjne – lecz się przeobraża. Obecny stan badań nad religią i religijnością nie obejmuje przeważnie całego obszaru badawczego, szczególnie pozainstytucjonalnego aspektu (duchowość poza sformalizowanymi wierzeniami „kościelnymi”). W ramach projektu badawczego wykonane zostało ilościowe badanie pilotażowe obejmujące 183 studentów. Respondenci podzieli się swoją „wiedzą ezoteryczną”, przekonaniami i wierzeniami, praktykami i ich powodami, teoriami o życiu po śmierci i definicjami Boga. Badanie to nie ma charakteru reprezentatywnego, lecz ma na celu wzbudzić dyskusję i zaproponować możliwe kierunki i sposoby dalszej eksploracji empirycznej nowej duchowości.

Słowa kluczowe:

socjologia duchowości, nowa duchowość, ezoteryka, badanie pilotażowe, duchowość ponowoczesna, alternatywna duchowość

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Grzyb, M., & Jaworska, W. (2023). Eksploracja zagadnień ezoteryki i nowej duchowości. Raport z badań pilotażowych wśród studentów 2021/2022. Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne, 31(1), 55–63. https://doi.org/10.21697/ucs.2023.31.1.07

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Becker E. (2015), Zaprzeczenie śmierci, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Google Scholar

Berger P.L. (1997), Święty baldachim. Elementy socjologicznej teorii religii. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Google Scholar

Berger P.L., Luckmann T. (1983), Społeczne tworzenie rzeczywistości. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar

Boguszewski R. (2011), Polacy wobec niektórych poglądów z kręgu New Age, komunikat z badań CBOS, BS/135/2011, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2011/ K_135_11.PDF [dostęp 4.03.2023].
Google Scholar

Boguszewski R. (2015), Kanon wiary Polaków, komunikat z badań CBOS, nr 29/2015, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2015/K_029_15.PDF [dostęp 4.03.2023].
Google Scholar

Choczyński M., Wysocki A. (2021), Studium przypadku pilotażu konwencjonalnego dotyczącego badań przekazu kultury narodowej w środowisku polskich parafii we Francji. „Journal of Modern Science”, 46(1): 123–141. DOI: https://doi.org/10.13166/jms/135611
Google Scholar

Doktór T. (1996), Światopogląd „New Age”, [w:] T. Doktór (red.), Ruchy pogranicza religii i nauki jako zjawisko socjopsychologiczne, t. 5. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego: 167–215.
Google Scholar

Feliksiak M. (2017), Sens życia – wczoraj i dziś, komunikat z badań CBOS, nr 41/2017, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2017/K_041_17.PDF [dostęp 4.03.2023].
Google Scholar

Gieysztor A. (1986), Mitologia Słowian. Warszawa: Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe.
Google Scholar

Halbwachs M. (2008), Społeczne ramy pamięci. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Hall D. (2007), New Age w Polsce. Lokalny wymiar globalnego zjawiska. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Google Scholar

Heelas P. (2008), Spiritualities of Life. New Age Romanticism and Consumptive Capitalism. Oxford: Blackwell Publishing. DOI: https://doi.org/10.1002/9781444301106
Google Scholar

Hervieu-Leger D. (1999), Religia jako pamięć. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Google Scholar

Klimski W. (2019), Pluralizm religijny w Polsce. Wymiary fenomenu społecznego, [w:] A. Wójtowicz, W. Klimski (red.), Pluralizm religijny i odmiany ezoteryzmu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW: 7–32.
Google Scholar

Knoblauch H. (1996), „Niewidzialna religia” Thomasa Luckmanna, czyli o przemianie religii w religijność, [w:] T. Luckmann, Niewidzialna religia. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos: 7–44.
Google Scholar

Korczyński T.M. (2016), Milczenie i lament. Szkice z socjologii śmierci. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne.
Google Scholar

Kowalczuk K. (2011), Horoskopy, wróżby, talizmany – czyli magia wokół nas, komunikat z badań CBOS, BS/133/2011, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2011/K_133 _11.PDF [dostęp 4.03.2023].
Google Scholar

Kubiak A.E. (2005), Jednak New Age, Warszawa: Jacek Santorski & Co Agencja Wydawnicza.
Google Scholar

Latour B. (2010), Splatając na nowo to, co społeczne. Wprowadzenie do teorii aktora-sieci, Kraków: Wydawnictwo Universitas.
Google Scholar

Libiszowska-Żółtkowska M. (2010), Od religijności rodzinnej do duchowości indywidualnej – z biografii studentów, [w:] M. Libiszowska-Żółtkowska, S. Grotowska (red.), Religijność i duchowość – dawne i nowe formy. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos: 167–183.
Google Scholar

Luckmann T. (1996), Niewidzialna religia. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Google Scholar

Mariański J. (2013), Sekularyzacja, desekularyzacja, nowa duchowość. Studium socjologiczne. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Google Scholar

Mariański J. (2019), Nowa religijność i duchowość – mit czy rzeczywistość? Studium socjologiczne. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne.
Google Scholar

Mielicka-Pawłowska H. (2017), Duchowość ponowoczesna. Studium z zakresu socjologii jakościowej. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Google Scholar

Możdżyński P. (2004), Duchowość ponowoczesna: ruch Reiki w Polsce, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Google Scholar

Nowak S. (2007), Metodologia badań społecznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Pasek Z., Skowronek K. (2013), Nowa duchowość w kulturze popularnej. Studia tekstologiczne. Kraków: Wydawnictwo Libron.
Google Scholar

Przeworski A. (1966), Niektóre metody oceny pilotażu, „Studia Socjologiczne”, nr 2/21: 277–291.
Google Scholar

Sroczyńska M., Choczyński M., Klimski W. (2023), Religia żywotnym fenomenem charakteryzującym społeczeństwa wyboru i ryzyka w kontekście badań socjologicznych. Wstęp redaktorów tomu. „Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne/Academic Journal of Sociology” 30(2): 5–10. DOI: https://doi.org/10.21697/ucs.2022.30.2.01
Google Scholar

Sztabiński P.B., Sztabiński F. (2005). Jak połączyć pilotaż z badaniem próbnym? Przykład Europejskiego Sondażu Społecznego 2004, „ASK: Społeczeństwo, Badania, Metody”, nr 14: 55–75.
Google Scholar

Wargacki S. (2016), Duchowość w kulturze ponowoczesnej, „Zeszyty Naukowe KUL” 5, nr 4 (236): 27–51.
Google Scholar

Wargacki S. (2010), Płynna duchowość w kontekście ponowoczesnej kultury, [w:] M. Libiszowska-Żółtkowska, S. Grotowska (red.), Religijność i duchowość – dawne i nowe formy, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos: 94–104.
Google Scholar

Wuthnow R. (1998), After Heaven. Spirituality in America since the 1950s, Berkley: University of California Press. DOI: https://doi.org/10.1525/9780520924444
Google Scholar

Zaręba S.H., Klimski W., Sroczyńska M. (2020), Wolność wyboru czy przymus zwyczaju?, t. 2: Młodzież akademicka w dobie pandemii. O religii, duchowości i moralności, Poznań: Wydawnictwo Rys.
Google Scholar

Zaręba S.H., Sroczyńska M., Cipriani R., Choczyński M., Klimski W. (red.) (2022), Metamorphoses of Religion and Spirituality in Central and Eastern Europe. London – New York: Routledge/Taylor & Francis Group. DOI: https://doi.org/10.4324/9781003271994
Google Scholar