Eksploracja zagadnień ezoteryki i nowej duchowości. Raport z badań pilotażowych wśród studentów 2021/2022

Mateusz Grzyb; Weronika Jaworska

doi:10.21697/ucs.2023.31.1.07

Published: 2023-06-30

Vol. 31 No. 1 (2023)

Eksploracja zagadnień ezoteryki i nowej duchowości. Raport z badań pilotażowych wśród studentów 2021/2022

Mateusz Grzyb

, Weronika Jaworska

Academic Journal of Sociology

Section: Research reports

https://doi.org/10.21697/ucs.2023.31.1.07

Abstract

Postmodern society challenges include constant changes, liquidity and new forms of spirituality, which doesn’t vanish – as secularization thesis implied – but is transforming. Current state of religion and religiousness studies doesn’t cover the entire research area, especially the non-institutional aspect (spirituality outside the dogmatic “church” beliefs). Within the project, a quantitative pilot study involving 183 students was conducted. Responders shared their “esoteric knowledge”, beliefs and opinions, practices and their reasons, theories about life after death as well as definitions of God. The study is not of representative value, however it intends to start a discussion and propose some ways and directions regarding future empiric exploration over new spirituality.

Keywords:

sociology of spirituality, new spirituality, esoteric, pilot study, postmodern spirituality, alternative spirituality

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Grzyb, M., & Jaworska, W. (2023). Eksploracja zagadnień ezoteryki i nowej duchowości. Raport z badań pilotażowych wśród studentów 2021/2022. Academic Journal of Sociology, 31(1), 55–63. https://doi.org/10.21697/ucs.2023.31.1.07

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Becker E. (2015), Zaprzeczenie śmierci, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Google Scholar

Berger P.L. (1997), Święty baldachim. Elementy socjologicznej teorii religii. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Google Scholar

Berger P.L., Luckmann T. (1983), Społeczne tworzenie rzeczywistości. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar

Boguszewski R. (2011), Polacy wobec niektórych poglądów z kręgu New Age, komunikat z badań CBOS, BS/135/2011, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2011/ K_135_11.PDF [dostęp 4.03.2023].
Google Scholar

Boguszewski R. (2015), Kanon wiary Polaków, komunikat z badań CBOS, nr 29/2015, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2015/K_029_15.PDF [dostęp 4.03.2023].
Google Scholar

Choczyński M., Wysocki A. (2021), Studium przypadku pilotażu konwencjonalnego dotyczącego badań przekazu kultury narodowej w środowisku polskich parafii we Francji. „Journal of Modern Science”, 46(1): 123–141. DOI: https://doi.org/10.13166/jms/135611
Google Scholar

Doktór T. (1996), Światopogląd „New Age”, [w:] T. Doktór (red.), Ruchy pogranicza religii i nauki jako zjawisko socjopsychologiczne, t. 5. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego: 167–215.
Google Scholar

Feliksiak M. (2017), Sens życia – wczoraj i dziś, komunikat z badań CBOS, nr 41/2017, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2017/K_041_17.PDF [dostęp 4.03.2023].
Google Scholar

Gieysztor A. (1986), Mitologia Słowian. Warszawa: Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe.
Google Scholar

Halbwachs M. (2008), Społeczne ramy pamięci. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Hall D. (2007), New Age w Polsce. Lokalny wymiar globalnego zjawiska. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Google Scholar

Heelas P. (2008), Spiritualities of Life. New Age Romanticism and Consumptive Capitalism. Oxford: Blackwell Publishing. DOI: https://doi.org/10.1002/9781444301106
Google Scholar

Hervieu-Leger D. (1999), Religia jako pamięć. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Google Scholar

Klimski W. (2019), Pluralizm religijny w Polsce. Wymiary fenomenu społecznego, [w:] A. Wójtowicz, W. Klimski (red.), Pluralizm religijny i odmiany ezoteryzmu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW: 7–32.
Google Scholar

Knoblauch H. (1996), „Niewidzialna religia” Thomasa Luckmanna, czyli o przemianie religii w religijność, [w:] T. Luckmann, Niewidzialna religia. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos: 7–44.
Google Scholar

Korczyński T.M. (2016), Milczenie i lament. Szkice z socjologii śmierci. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne.
Google Scholar

Kowalczuk K. (2011), Horoskopy, wróżby, talizmany – czyli magia wokół nas, komunikat z badań CBOS, BS/133/2011, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2011/K_133 _11.PDF [dostęp 4.03.2023].
Google Scholar

Kubiak A.E. (2005), Jednak New Age, Warszawa: Jacek Santorski & Co Agencja Wydawnicza.
Google Scholar

Latour B. (2010), Splatając na nowo to, co społeczne. Wprowadzenie do teorii aktora-sieci, Kraków: Wydawnictwo Universitas.
Google Scholar

Libiszowska-Żółtkowska M. (2010), Od religijności rodzinnej do duchowości indywidualnej – z biografii studentów, [w:] M. Libiszowska-Żółtkowska, S. Grotowska (red.), Religijność i duchowość – dawne i nowe formy. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos: 167–183.
Google Scholar

Luckmann T. (1996), Niewidzialna religia. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Google Scholar

Mariański J. (2013), Sekularyzacja, desekularyzacja, nowa duchowość. Studium socjologiczne. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Google Scholar

Mariański J. (2019), Nowa religijność i duchowość – mit czy rzeczywistość? Studium socjologiczne. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne.
Google Scholar

Mielicka-Pawłowska H. (2017), Duchowość ponowoczesna. Studium z zakresu socjologii jakościowej. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Google Scholar

Możdżyński P. (2004), Duchowość ponowoczesna: ruch Reiki w Polsce, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Google Scholar

Nowak S. (2007), Metodologia badań społecznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Pasek Z., Skowronek K. (2013), Nowa duchowość w kulturze popularnej. Studia tekstologiczne. Kraków: Wydawnictwo Libron.
Google Scholar

Przeworski A. (1966), Niektóre metody oceny pilotażu, „Studia Socjologiczne”, nr 2/21: 277–291.
Google Scholar

Sroczyńska M., Choczyński M., Klimski W. (2023), Religia żywotnym fenomenem charakteryzującym społeczeństwa wyboru i ryzyka w kontekście badań socjologicznych. Wstęp redaktorów tomu. „Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne/Academic Journal of Sociology” 30(2): 5–10. DOI: https://doi.org/10.21697/ucs.2022.30.2.01
Google Scholar

Sztabiński P.B., Sztabiński F. (2005). Jak połączyć pilotaż z badaniem próbnym? Przykład Europejskiego Sondażu Społecznego 2004, „ASK: Społeczeństwo, Badania, Metody”, nr 14: 55–75.
Google Scholar

Wargacki S. (2016), Duchowość w kulturze ponowoczesnej, „Zeszyty Naukowe KUL” 5, nr 4 (236): 27–51.
Google Scholar

Wargacki S. (2010), Płynna duchowość w kontekście ponowoczesnej kultury, [w:] M. Libiszowska-Żółtkowska, S. Grotowska (red.), Religijność i duchowość – dawne i nowe formy, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos: 94–104.
Google Scholar

Wuthnow R. (1998), After Heaven. Spirituality in America since the 1950s, Berkley: University of California Press. DOI: https://doi.org/10.1525/9780520924444
Google Scholar

Zaręba S.H., Klimski W., Sroczyńska M. (2020), Wolność wyboru czy przymus zwyczaju?, t. 2: Młodzież akademicka w dobie pandemii. O religii, duchowości i moralności, Poznań: Wydawnictwo Rys.
Google Scholar

Zaręba S.H., Sroczyńska M., Cipriani R., Choczyński M., Klimski W. (red.) (2022), Metamorphoses of Religion and Spirituality in Central and Eastern Europe. London – New York: Routledge/Taylor & Francis Group. DOI: https://doi.org/10.4324/9781003271994
Google Scholar