POSTAWY POLAKÓW WOBEC NORM MORALNOŚCI OBYWATELSKIEJ I SPOŁECZNEJ

Janusz Mariański

Opublikowane: 2017-09-30

Tom 20 Nr 3 (2017)

POSTAWY POLAKÓW WOBEC NORM MORALNOŚCI OBYWATELSKIEJ I SPOŁECZNEJ

Janusz Mariański

Abstrakt

W niniejszym artykule podjęto próbę diagnozy świadomości moralnej Polaków w kontekście deklarowanego uznania norm moralności obywatelskiej i społecznej. Moralność obywatelska odnosi się do społeczeństwa obywatelskiego i wyznacza wartości oraz normy dla niego charakterystyczne, normy regulujące relacje obywateli wobec państwa. Moralność społeczna reguluje stosunki międzyludzkie i funkcjonuje w małych i dużych grupach społecznych oraz w całym społeczeństwie. W analizie moralności obywatelskiej i społecznej odwołano się do sondaży opinii publicznej i badań socjologicznych ze świadomością, że ich wyniki nie zawsze są w pełni konkluzywne.

Słowa kluczowe:

społeczeństwo pluralistyczne, moralność obywatelska, moralność społeczna, rygoryzm moralny, permisywizm i relatywizm moralny

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Mariański, J. (2017). POSTAWY POLAKÓW WOBEC NORM MORALNOŚCI OBYWATELSKIEJ I SPOŁECZNEJ. Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne, 20(3). Pobrano z https://czasopisma.uksw.edu.pl/index.php/ucs/article/view/2977

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Boguszewski R. (2005), Wartości i normy w życiu Polaków. Komunikat z badań CBOS nr BS/133/2005. Warszawa: CBOS.
Google Scholar

Boguszewski R. (2012), Religijność i moralność w społeczeństwie polskim: zależność czy autonomia? Studium socjologiczne. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Google Scholar

Boguszewski R. (2013), Rodzina – jej współczesne znaczenie i rozumienie. Komunikat z badań CBOS nr BS/ 33/2013. Warszawa: CBOS.
Google Scholar

Budzyńska E. (2007), Enklawy prospołeczności w społeczeństwie polskim [w:] L. Gołdyka, I. Machaj (red.), Enklawy życia społecznego. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, s. 595-610.
Google Scholar

Budzyńska E. (2008), Podzielane czy dzielące? Wartości społeczeństwa polskiego [w:] J. Mariański, L. Smyczek (red.), Wartości, postawy i więzi moralne w zmieniającym się społeczeństwie. Kraków: Wydawnictwo WAM, s. 35-56.
Google Scholar

CBOS (2011), Aktualne problemy i wydarzenia (nr 256). Komunikat z badań CBOS (do użytku wewnętrznego). Warszawa.
Google Scholar

CBOS (2013a), Aktualne problemy i wydarzenia (nr 276). Komunikat z badań CBOS (do użytku wewnętrznego). Warszawa.
Google Scholar

CBOS (2013b) Aktualne problemy i wydarzenia (nr 278). Komunikat z badań CBOS (do użytku wewnętrznego). Warszawa.
Google Scholar

CBOS (2014), Aktualne problemy i wydarzenia (nr 289). Komunikat z badań CBOS (do użytku wewnętrznego). Warszawa.
Google Scholar

Jasińska-Kania A. (2007a), Orientacje aksjologiczne Polaków na tle europejskim [w:] A. Kojder (red.), Jedna Polska? Dawne i nowe zróżnicowania społeczne. Warszawa: Wydawnictwo WAM, Komitet Socjologii PAN, s. 111-131.
Google Scholar

Jasińska-Kania A. (2007b), Przekształcenia moralności w Polsce i w Europie [w:] M. Marody (red.), Wymiary życia społecznego. Polska na przełomie XX i XXI wieku. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 418-438.
Google Scholar

Jasińska-Kania A. (2008), Wartości i normy moralne a procesy przemian w Polsce i w Europie [w:] J. Mariański, L. Smyczek (red.), Wartości, postawy i więzi moralne w zmieniającym się społeczeństwie. Kraków: Wydawnictwo WAM, s. 15-34.
Google Scholar

Jasińska-Kania A. (2012), Między rygoryzmem a permisywnością: przemiany moralności w Polsce i w Europie [w:] A. Jasińska-Kania (red.), Wartości i zmiany. Przemiany postaw Polaków w jednoczącej się Europie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 105-130.
Google Scholar

Jocz W. (2012), Procesy wychowania i socjalizacji w białostockich rodzinach. Stosunek młodzieży do wybranych norm społecznych [w:] J. Mantura (red.), Styl życia młodzieży Białegostoku. Raport. Białystok: Centrum Kształcenia Ustawicznego, s. 180-199.
Google Scholar

Kiciński K. (2007), Moralność prywatna a moralność publiczna [w:] A. Rychard (red.), Jedna Polska? Dawne i nowe zróżnicowania społeczne. Kraków: Wydawnictwo WAM, Komitet Socjologii PAN, s. 133-158.
Google Scholar

Kiciński K. (2015), Wzór osobowy [w:] J. Mariański (red.), Leksykon socjologii moralności: podstawy – teorie – badania – perspektywy. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos, s. 944-948.
Google Scholar

Kozak J. (2014), Dzieci postmoderny? Studium socjologiczne nad religijnością studentów. Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu.
Google Scholar

Kwaśniewski J. (2014), Rygoryzm moralny i rygoryzm prawny [w:] A. Kojder, B. Cywiński (red.), Socjologia prawa. Główne problemy i postacie. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 417-420.
Google Scholar

Luhmann N. (2016), Pisma o sztuce i literaturze, N. Weber (red.), B. Baran (tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Google Scholar

Mariański J. (2011), Przemiany moralności polskich maturzystów w latach 1994-2009. Studium socjologiczne. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar

Misztal W. (2003), Demokracja lokalna w Polsce. „Rocznik Lubuski” 29: 27-57.
Google Scholar

Novak M. (1993), Chrześcijaństwo, kapitalizm i demokracja, W. Büchner (tłum.) [w:] M. Novak, A. Rauscher, M. Zięba, Chrześcijaństwo, demokracja, kapitalizm. Poznań: W Drodze, s. 11-49.
Google Scholar

Ossowska M. (1970), Normy moralne. Próba systematyzacji. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Ossowska M. (1992), Wzór demokraty. Cnoty i wartości. Lublin: Instytut Wydawniczy Daimonion.
Google Scholar

Pawlik W. (2015), Rozumienie i świadomość grzechu – perspektywa socjologiczna. „Teologia i Moralność” 10(2): 7-23.
Google Scholar

Rola M. (2016), Wartości moralne w świadomości maturzystów lubelskich. Studium socjologiczne. Lublin: Drukarnia Standruk.
Google Scholar

Rychard A. (1996), Społeczeństwo – państwo – rynek. „Przegląd Polityczny” 32: 48-49.
Google Scholar

Schulze G. (2006), Die Sünde. Schönes Leben und seine Feinde. München–Wien: Carl Hanser Verlag.
Google Scholar

Skoczylas K. (2012), Wartości moralne młodzieży ponadgimnazjalnej regionu konińskiego [w:] J. Bagrowicz, J. Hornowski (red.), Edukacyjny potencjał religii. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, s. 289-313.
Google Scholar

Skoczylas K. (2015), Młodzież wiejska Kujaw Wschodnich wobec wybranych wartości moralnych. „Ateneum Kapłańskie” 164/3 (637): 536-551.
Google Scholar

Štefaňak O. (2009), Demograficzne, społeczne i religijne uwarunkowania postaw prospołecznych młodzieży słowackiej (na przykładzie diecezji spiskiej) [w:] A. Maksymowicz (red.), Moralne dylematy Polaków w ponowoczesności. Wybrane problemy. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos, s. 246-256.
Google Scholar

Świda H. (1987), System wartości polskiej młodzieży licealnej. Stabilność i zmiany. Przed sierpniem i po grudniu. Z badań nad postawami i wartościami. Warszawa: Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar

Wnuk-Lipiński E. (2004), Świat międzyepoki. Globalizacja, demokracja, państwo narodowe. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Google Scholar