Ks. Władysław Piwowarski (1929–2001) jako socjolog religii

Janusz Mariański

doi:10.21697/ucs.2022.30.2.03

Published: 2022-12-31

Vol. 30 No. 2 (2022)

Fr. Władysław Piwowarski (1929–2001) as a sociologist of religion

Janusz Mariański

Academic Journal of Sociology

Section: Articles

https://doi.org/10.21697/ucs.2022.30.2.03

Abstract

Fr. prof. Władysław Piwowarski is known in Poland and abroad primarily as a sociologist of religion. His sociological works are an important component (one would like to say – classic) of Polish sociology of religion, they have determined and still determine its development. Most of them closed a certain stage in the development of the sociology of religion in Poland and opened a new one. It would be difficult to imagine a thorough study of religiosity today without taking into account the sociological achievements of Fr. prof. Piwowarski. In this study, we focus only on selected aspects of his concept of the sociology of religion and the sociology of the Church. We omit his scientific achievements in the areas of the sociology of morality, the sociology of the family, the sociology of ritual, social philosophy, Catholic social science, and pastoral theology. Piwowarski’s achievements in the field of theory, methodology of the sociology of religion and empirical research allow the statement that he is the founder of the Lublin school of sociology.

Keywords:

sociology of religion, sociology of the Church, religiosity, church, Lublin school of the sociology of religion

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Mariański, J. (2022). Fr. Władysław Piwowarski (1929–2001) as a sociologist of religion. Academic Journal of Sociology, 30(2), 19–33. https://doi.org/10.21697/ucs.2022.30.2.03

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Berger P.L. (1984), Sekularyzacja a problem wiarygodności religii [w:] F. Adamski (red.), Socjologia religii, Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy: 374–385.
Google Scholar

Berger P.L. (1997), Święty baldachim. Elementy socjologicznej teorii religii, Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
Google Scholar

Borowik I. (2000), Odbudowywanie pamięci. Przemiany religijne w Środkowo-Wschodniej Europie po upadku komunizmu, Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
Google Scholar

Borowik I. (2004), Najważniejsze tendencje w religijności polskiego społeczeństwa: koncepcje, ustalenia ks. Władysława Piwowarskiego i ich dzisiejsza nośność interpretacyjna [w:] A. Wójtowicz (red.), Socjologia religii ks. Władysława Piwowarskiego, Warszawa: Polskie Towarzystwo Socjologiczne, Sekcja Socjologii Religii: 116.
Google Scholar

Borowik I. (2019), Od sekularyzacji do powrotu religii na scenę publiczną: trendy rozwojowe światowej socjologii religii z uwzględnieniem dorobku lubelskiej szkoły socjologii religii w Polsce, „Roczniki Nauk Społecznych”, 4: 93–110. DOI: https://doi.org/10.18290/rns.2019.47.4-5
Google Scholar

Cipriani R. (2006), Secularization or „diffused religion?” [w:] Religiosität in der säkularisierten Welt. Theoretische und empirische Beiträge zur Säkularisierungsdebatte in der Religionssoziologie, Wiesbaden: Springer VS: 123–140. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-531-90213-5_6
Google Scholar

Cipriani R., Prüfer P. (2021), Socjologia religii. Ujęcie systematyczno-historyczne, Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne „Akapit”.
Google Scholar

Grzesik A. (2004), Kościół ludowy w Polsce i jego przemiany w ujęciu ks. prof. Władysława Piwowarskiego [w:] A. Wójtowicz (red.), Socjologia religii ks. Władysława Piwowarskiego, Warszawa: Polskie Towarzystwo Socjologiczne Sekcja Socjologii Religii: 72–86.
Google Scholar

Iwan R. (1994), U progu polskiej demokracji. Szkice etyczno-społeczne – wywiady – rozmowy, Lublin–Kilonia: Wydawnictwo Norbertinum.
Google Scholar

Libiszowska-Żółtkowska M. (2021), Homo religiosus. Szkice z socjologii religii, Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
Google Scholar

Marczewski M. (2006), Ks. prof. Władysław Piwowarski (1929–2001), „Collectanea Theologica”, 1: 173–180.
Google Scholar

Mariański J. (2004), Piwowarski Władysław [biogram] [w:] M. Libiszowska-Żółtkowska, J. Mariański (red.), Leksykon socjologii religii. Zjawiska – badania – teorie, Warszawa: VERBINUM Wydawnictwo Księży Werbistów: 291–292.
Google Scholar

Mariański J. (2019), Socjologia i moralność. Czym jest i dokąd zmierza socjologia moralności?. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Google Scholar

Mariański J. (2020), Moi wielcy Mistrzowie i Nauczyciele w socjologii religii i socjologii moralności. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Google Scholar

Mielicka-Pawłowska H. (2017), Duchowość ponowoczesna. Studia z zakresu socjologii jakościowej, Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
Google Scholar

Między katolicką nauką społeczną a socjologią religii. Z ks. prof. Władysławem Piwowarskim rozmawia redaktor naczelny „Życia Katolickiego” Jan Wagner (1989), „Życie Katolickie”, 9: 20–27.
Google Scholar

Parker C.G. (2008), Współczesna religia ludowa. Złożony obiekt badań dla socjologów [w:] P. Sztompka, M. Bogunia-Borowska (red.), Socjologia codzienności, Kraków: Wydawnictwo Znak: 812–827.
Google Scholar

Piwowarski W. (1971), Religijność wiejska w warunkach urbanizacji. Studium socjologiczne, Warszawa: Biblioteka „Więzi”.
Google Scholar

Piwowarski W. (1977), Religijność miejska w rejonie uprzemysłowionym. Studium socjologiczne, Warszawa: Biblioteka „Więzi”.
Google Scholar

Piwowarski W. (1982), Problemy duszpasterskie w strefie urbanizacji, „Przegląd Powszechny”, 3: 22–36.
Google Scholar

Piwowarski W. (1986), Kontekst społeczeństwa pluralistycznego a problem permanentnej socjalizacji religijnej [w:] W. Piwowarski, W. Zdaniewicz (red.), Z badań nad religijnością polską. Studia i materiały, Poznań–Warszawa: Pallottinum: 73–82.
Google Scholar

Piwowarski W. (1988), Religijność ludowa w ciągłości i zmianie, „Młodzież i Wieś” (A): 3–22.
Google Scholar

Piwowarski W. (1990), „Solidarność” w perspektywie, „Nowe Relacje”, 21: 3.
Google Scholar

Piwowarski W. (1991), Kapłan – Kościół – duszpasterstwo, „Ład. Katolicki Tygodnik Społeczny”, 10:1–2.
Google Scholar

Piwowarski W. (1992), Przemiany religijności polskiej – stan obecny i perspektywy, „Więź”, 7: 30–34.
Google Scholar

Piwowarski W. (1992), Tło społeczno-polityczne i religijno-kościelne punktem wyjścia nowej ewangelizacji, „Chrześcijanin w Świecie”, 1: 37–49.
Google Scholar

Piwowarski W. (1996), Od „Kościoła ludu” do „Kościoła wyboru” [w:] I. Borowik, W. Zdaniewicz (red.), Od Kościoła ludu do Kościoła wyboru. Religia a przemiany społeczne w Polsce, Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS, s. 9–16.
Google Scholar

Piwowarski W. (1996), Socjologia religii, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Google Scholar

Piwowarski W. (1997), Socjologia religii w Polsce – problemy legitymizacji dyscypliny, „Przegląd Religioznawczy”, 1: 3–11.
Google Scholar

Piwowarski W. (1998), Wprowadzenie [w:] W. Piwowarski (red.), Socjologia religii. Antologia tekstów, Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS: 7–23.
Google Scholar

Piwowarski W., Zdaniewicz W. (1998), Socjologia religii [w:] Z. Krawczyk, K.Z. Sowa (red.), Socjologia w Polsce, Rzeszów: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie: 309–328.
Google Scholar

Pogórska T. (1994), Przemiany religijności w warunkach totalitaryzmu (na przykładzie Puław), „Collectanea Theologica”, 3: 169–173.
Google Scholar

Pogórska T. (2002), Przemiany religijności katolików w warunkach totalitaryzmu. Studium socjologiczne na przykładzie Puław, Lublin (mps pracy doktorskiej).
Google Scholar

Richter R. (2005), Die Lebensstilgesellschaft, VS Verlag für Sozialwissenschaften. Wiesbaden: Springer VS.
Google Scholar

Sadłoń W. (2011), Lubelsko-warszawska szkoła socjologii religii [w:] K. Łuczaj, K. Kaczorowski (red.), Polska socjologia wczoraj i dziś. Młodzi socjologowie wobec problemów tradycji i teraźniejszości, Kraków: Wydawnictwo AGH: 99–108.
Google Scholar

Sroczyńska M. (2013), Rytuały w młodzieżowym świecie. Studium socjologiczne, Kraków: Wydawnictwo FALL.
Google Scholar

Štefaňak O. (2021), Wpływ polskiej szkoły socjologicznej na badania religijności na Słowacji, „Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa”, 12: 250–252. DOI: https://doi.org/10.31261/GSS_SN.2021.12.13
Google Scholar

Świątkiewicz W. (2021), Światy wartości u progu pandemii. Socjologiczne studium społeczności miejskiej, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Google Scholar

Święs K. (2004), Wkład ks. prof. Władysława Piwowarskiego w rozwój katolickiej nauki społecznej, „Roczniki Teologiczne”, 6: 301–310.
Google Scholar

Wargacki S. (2004), Bricolage religijny [w:] M. Libiszowska-Zółtkowska, J. Mariański (red.), Leksykon socjologii religii. Zjawiska – badania – teorie, Warszawa: Zakład Wydawniczy NOMOS: 41.
Google Scholar

Wójtowicz A. (2004), Współczesna socjologia religii. Założenia, idee, programy, Tyczyn: Wyższa Szkoła Społeczno-Gospodarcza w Tyczynie.
Google Scholar

Wołk A. (2009), Socjologia religii w Polsce po II wojnie światowej [w:] S.H. Zaręba (red.), Socjologia życia religijnego w Polsce, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie: 39–54.
Google Scholar

Wysocki A. (2018), Dynamika zmian parafii a jej elementy istotne. Śladami pioniera socjologii parafii ks. Franciszka Mirka, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
Google Scholar

Zaręba S.H. (2008), W kierunku jakiej religijności? Studia nad katolicyzmem młodzieży polskiej, Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych.
Google Scholar

Zdaniewicz W. (2004), Teoretyczne założenia badań nad religijnością w ujęciu ks. prof. Władysława Piwowarskiego, „Roczniki Teologiczne”, 6: 299.
Google Scholar