CZY KRYZYS WIARY? PRAWDY RELIGIJNE KATOLICYZMU W ŚWIADOMOŚCI LICEALISTÓW I STUDENTÓW. OD AKCEPTACJI DO KONTESTACJI

Józef Baniak

Published: 2018-11-26

Vol. 17 No. 4 (2016)

Crisis of the faith? Religious truths of the Catholicism in the minds of high school studentsand university students. From acceptance to contestation

Józef Baniak

Abstract

The research analyzed in this article, was realized in 2011 among 456 high school students in Kalisz and426 students in Poznan as a part of a comprehensive project considering attitudes of Polish youth towardsthe Catholic religion and the Roman Catholic Church. These studies have shown that the gradual erosionof religious orthodoxy in an academic high school students is now taking on a greater pace than it wasnoticeable at the end of the twentieth century. This rate is also higher than in the environment of juniorhigh school students (Baniak, 2006: 183–212), as erosion of religious orthodoxy in an environment of highschool students and university students is more dynamic and covers not only the basic thesis of the Christianfaith, but also relates to connections of faith and religion with the Catholic morality. These connections areclearly weakening or disappearing entirely. High school students and academic students, depart in greaternumbers and more frequently from a dogmatic religion to a selective one that is focused on the basiccontents of a religious doctrine. Increasingly, among this group of youth appear attitudes and actions contest-ing the principles of the Catholic faith, questioning their meaning and authenticity, and even a clearlysecular attitudes that often lead directly to the abandonment of faith and religion. Selective and contestingattitudes toward the dogmas of the Catholic faith are revealed for more than one-third of high schoolstudents and almost half of the university students participating in the study. Some respondents treat the weakening of their faith or its disappearance as a simple "turn of fate," thus showing that the dogmas of thefaith are indifferent to them and that these have lost their value in the hierarchy of meaning in life.

Keywords:

dogmas of the Catholic faith, theological, Christological, eschatological, ecclesial, mariological, awareness, injunction, choice, high school students, university students

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Baniak, J. (2018). Crisis of the faith? Religious truths of the Catholicism in the minds of high school studentsand university students. From acceptance to contestation. Academic Journal of Sociology, 17(4). Retrieved from https://czasopisma.uksw.edu.pl/index.php/ucs/article/view/2903

Cited by / Share

References

Adamiak E. (1999), Macierzyństwo Boga i Maryi w teologii feministycznej. „Salvatoris Mater. Kwartalnik Mariologiczny”: 1, s. 256–271.
Google Scholar

Adamiak E. (2003), Mariologia. Poznań: Wydawnictwo Wydziału Teologicznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Google Scholar

Aktualne problemy i wydarzenia (265). Komunikat z badań CBOS. Warszawa 2013. s. 11–12.
Google Scholar

Babbie E. (2007), Badania społeczne w praktyce (tł. W. Betkiewicz i in.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Baniak J. (2002), Katolicyzm polski na przełomie wieków: teologiczny, instytucjonalny i wspólnotowy wymiar Kościoła. Poznań: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Google Scholar

Baniak J. (2006), Świadomość religijna dzisiejszych gimnazjalistów polskich. Studium socjologiczne na przykładzie Kalisza i okolic. „Teologia Praktyczna”: 17, s. 183–212.
Google Scholar

Baniak J. (2007), Desakralizacja kultu religijnego i świąt religijnych w Polsce. Studium socjologiczne. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Google Scholar

Baniak J. (2015), Religia katolicka i Kościół rzymskokatolicki w opiniach polskiej młodzieży. Od akceptacji do kontestacji. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Google Scholar

Blalock H.M. (1977), Statystyka dla socjologów (tł. M. Tabin, I. Topińska, K. Starzec). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Ciupak E. (1984), Religijność młodego Polaka. Warszawa: Książka i Wiedza.
Google Scholar

Czekańska W. (1989), Rodzina w procesie kształtowania światopoglądu chrześcijańskiego, [w:] M. Rusecki (red.), Z zagadnień światopoglądu chrześcijańskiego. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Google Scholar

Dębski M. (2005), Przejawy „niewidzialnej religii” w religijności młodzieży akademickiej w województwie pomorskim. „Socjologia Religii”: 3, Poznań: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Google Scholar

Gellner E. (1997), Postmodernizm, rozum i religia (tł. M. Kowalczuk). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar

Grygiel P. (2002), Religijno-moralny wymiar życia codziennego młodzieży akademickiej w warunkach modernizującego się społeczeństwa. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Google Scholar

Hertz A. (1984), W poszukiwaniu sensu życia. „Więź”: 11/12, s. 136–148.
Google Scholar

Hryniewicz W. (2016), Nadzieja woła głośniej niż lęk. Eseje wokół nauczania Jezusa historycznego. Kielce: Wydawnictwo Charaktery.
Google Scholar

Jaklewicz T. (2014), Filary wiary. Jak wierzą wierzący?. „Gość Niedzielny”: 36, s. 21–24.
Google Scholar

Jankowski A. (1986), Wprowadzenie, [w:] Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Bożym. Wrocław: Wydawnictwo Księgarni Archidiecezjalnej, s. 7–21.
Google Scholar

Kawecki Z. (1977), Religijność młodzieży. „Człowiek i Światopogląd”: 10, s. 121–140.
Google Scholar

Korczyński T.M. (2016), Milczenie i lament. Szkice z socjologii śmierci. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne.
Google Scholar

Kowalczyk S. (1979), Podstawy światopoglądu chrześcijańskiego. Warszawa: Ośrodek Dokumentacji i Studiów Społecznych.
Google Scholar

Królikowski J. (2000), Wniebowzięcie Bogarodzicy Maryi a chrześcijańska perspektywa eschatologiczna. „Salvatoris Mater. Kwartalnik Mariologiczny”: 4, s. 107–123.
Google Scholar

Le Bras G. (1956), Étude de sociologie religieuse, t. 2. Paris: Presses Universitaires de France.
Google Scholar

Łaszewski W. (2000), Dziewicze macierzyństwo Maryi – znak miłości transcendującej świat w świetle teologii Karla Rahnera. „Salvatoris Mater. Kwartalnik Mariologiczny”; 1, s. 103–119.
Google Scholar

Mariański J. (1991a), Kondycja religijna i moralna młodych Polaków. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Google Scholar

Mariański J. (1991b), Religijność w procesie przemian. Szkice socjologiczne. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Google Scholar

Mariański J. (1993), Młodzież między tradycją i ponowoczesnością. Wartości moralne w świadomości maturzystów. Studium socjologiczne. Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Google Scholar

Mariański J. (2004), Religijność społeczeństwa polskiego w perspektywie europejskiej. Próba syntezy socjologicznej. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Google Scholar

Mariański J. (2005), Kościół katolicki w Polsce a życie społeczne. Studium socjologiczno-pastoralne. Lublin: Gaudium.
Google Scholar

Mariański J. (2008), Emigracja z Kościoła. Religijność młodzieży polskiej w warunkach zmian społecznych. Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Google Scholar

Mariański J. (2011), Katolicyzm polski – ciągłość i zmiana. Studium socjologiczne. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Google Scholar

Milerski B. (1997), Prywatyzacja religijności młodzieży polskiej. Raport z badań. „Rocznik Teologiczny Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej”: 2, s. 54–76.
Google Scholar

Mitri T. (2005), In Gottes Namen? Politik und Religion in den USA. Frankfurt am Main: Verlag Otto Lembeck.
Google Scholar

Paszkiewicz J. (1971), Młodzież szkół średnich o religii. „Więź”: 2, s. 57–67.
Google Scholar

Pawlina K. (1998), Polska młodzież z przełomu wieków. Warszawa: Wydawnictwo Sióstr Loretanek.
Google Scholar

Piwowarski W. (1977), Religijność miejska w regionie uprzemysłowionym. Studium socjologiczne. Warszawa: Biblioteka „Więzi”.
Google Scholar

Płużek Z. (1991), Psychologia pastoralna. Kraków: WAM.
Google Scholar

Reber A.S. (2000), Słownik psychologii. Warszawa: Scholar.
Google Scholar

Siemianowski A. (1992), Śmierć i perspektywa nadziei. Esej filozoficzny o ostatecznych sprawach człowieka. Gniezno: Drukarnia Scriptor.
Google Scholar

Słomka W. (1986), Wartość światopoglądu chrześcijańskiego, [w:] M. Rusecki (red.), Z zagadnień światopoglądu chrześcijańskiego. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Google Scholar

Sroczyńska M. (2013), Rytuały w młodzieżowym świecie. Studium socjologiczne. Kraków: Wydawnictwo FALL.
Google Scholar

Stepulak Z. (1996), Wybrane zagadnienia z psychologii religii. Siedlce: Wyd. WSD.
Google Scholar

Stepulak Z. (2004), Kryzysy religijne w dobie współczesnej – analiza psychologiczno-pastoralna. „Socjologia Religii”: 2, s. 295–306.
Google Scholar

Święs K. (1994), Wartości religijno-moralne młodzieży szkół średnich. Studium socjologiczne na przykładzie wybranych miast diecezji tarnowskiej. Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Google Scholar

Wciórka B. (2014), Wiara Polaków Komunikat z badań CBOS. BS/68/2014. Warszawa: CBOS.
Google Scholar

Wnuk-Lipiński E. (2003), Granice wolności. Pamiętnik polskiej transformacji. Warszawa: Scholar, Collegium Civitas Press.
Google Scholar

Zaręba S.H. (2003), Dynamika świadomości religijno-moralnej młodzieży w warunkach przemian ustrojowych w Polsce: 1988–1998. Warszawa: Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego.
Google Scholar

Zaręba S.H. (2012), Religijność młodzieży w środowisku zurbanizowanym. Socjologiczne studium teoretyczno-empiryczne. Warszawa-Rzeszów: Oficyna Pobitno.
Google Scholar

Zawada M. (2002), Kryzys. Aspekt duchowy, [w:] Encyklopedia katolicka, t. IX. Lublin, Wydawnictwo KUL.
Google Scholar

Zawiła M. (2008), Religia i śmierć. Trajektoria umierania i jej religijne elementy na przykładzie środowisk hospicyjnych w Polsce. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Google Scholar

Żuk P. (2001), Społeczeństwo w działaniu: ekolodzy, feministki, skłotersi. Socjologiczna analiza ruchów społecznych w Polsce. Warszawa: Scholar.
Google Scholar