RUCHY SPOŁECZNE A POTRZEBA ZMIANY W SPOŁECZEŃSTWIE OBYWATELSKIM. PODSTAWOWE ZAGADNIENIA TEORETYCZNE

Agata Rozalska

Published: 2015-09-30

Vol. 12 No. 3 (2015)

Social movements and the need for change in civil society. The chief theoretical aspects

Agata Rozalska

Abstract

The landscape of civic engagement has changed dramatically recently. Social movements have come in place of third-sector organizations, which have been dominant so far. These movements are new and key players on today’s civic arena in Poland –with one-of-a-kind and dynamically responsive collective identities. In contrast with the aforementioned non-governmental organizations, social movements cannot be constrained and squeezed into the mere institutional and legal framework of social life. The purpose of this article is to discuss the chief theoretical aspects of social movements along with the criteria for their identification as well as definition-related problems or proposed typology, while demonstrating the relation to and the striving for a broadly understood social change. On top of the above, my intention is to synthetically describe the „position” of social movements in the civic society; viewing them as its major elements on the one hand and as entities which determine its shape on the other hand.

Keywords:

social movements, civil society, social change

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Rozalska, A. (2015). Social movements and the need for change in civil society. The chief theoretical aspects. Academic Journal of Sociology, 12(3). Retrieved from https://czasopisma.uksw.edu.pl/index.php/ucs/article/view/3037

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Antoszewski A. (2000), Społeczeństwo obywatelskie a proces konsolidacji demokracji. [w:] A. Czajkowski, L. Sobkowiak (red.), Studia z teorii polityki, t. 3. Wrocław: Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego.
Google Scholar

Assmann J. (2008), Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych. Warszawa: Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar

Bilewicz A., Potkańska D. (2013), Jak kiełkuje społeczeństwo obywatelskie. Kooperatywy spożywcze w Polsce jako przykład nieformalnego ruchu społecznego. „Trzeci Sektor” 31: 25–44.
Google Scholar

Blicharz J. (2012), Administracja publiczna i społeczeństwo obywatelskie w państwie prawa, Prace naukowe WPAiE Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Google Scholar

Bokszański Z. (2008), Tożsamości zbiorowe. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
Google Scholar

Buechler M.S. (2008), Teorie nowych ruchów społecznych. [w:] K. Gorlach, H.P. Mooney, Dynamika życia społecznego. Współczesne koncepcje ruchów społecznych. Warszawa: Wyd. Naukowe Scholar.
Google Scholar

Castells M. (2008), Siła tożsamości. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
Google Scholar

Dahrendorf R. (1994), Zagrożone społeczeństwo obywatelskie. [w:] K. Michalski, Europa i społeczeństwo obywatelskie. Rozmowy w Castel Gandolfo. Kraków: Wyd. Znak.
Google Scholar

Della Porta D., Diani M. (2009), Ruchy społeczne. Wprowadzenie. Kraków: Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Diani M. (1992), The Concept of Social Movement. “The Sociological Review” 40: 1–25.
Google Scholar

Domański A. (2003), Aktualność koncepcji zachowań zbiorowych. „Studia Socjologiczne” 4: 27–54.
Google Scholar

Dziubka K. (1998), Społeczeństwo obywatelskie: wybrane aspekty ewolucji pojęcia [w:] „Studia z teorii polityki”, t. II, A. Jabłoński, L. Sobkowiak (red.), Wrocław.
Google Scholar

Eyerman R., Jamison A. (1991), Social Movements. A Cognitive Approach. Cambridge: Wyd. Polity Press.
Google Scholar

Frybes M. (2002), Alain Touraine i socjologia ruchów społecznych. [w:] M. Frybes, P. Kuczyński (red.), Panorama ruchów społecznych w Polsce. Warszawa: Wyd. Collegium Civitas Press.
Google Scholar

Fuchs Ch. (2006), The Self-Organization of Social Movements. “Systemic Practice and Action Research” nr 1: 101–137.
Google Scholar

Giddens A. (2003), Stanowienie społeczeństwa. Zarys teorii strukturacji. S. Amsterdamski (przeł.), Poznań: Wyd. Zysk i S-ka.
Google Scholar

Gliński P. (1996), Polscy Zieloni. Ruch społeczny w okresie przemian. Warszawa: Wyd. IFiS PAN – Instytut Filozofii i Socjologii PAN.
Google Scholar

Heller P. (2013), Challenges and Opportunities: Civil Society in a Globalizing World. Nowy Jork: Human Development Report Office.
Google Scholar

Jenkins C.J. (1983), Resource mobilization theory and the study of social movements. “Annual Review of Sociology” 9: 527–553.
Google Scholar

Klandermans B. (1984), Mobilization and participation: Social-psychological expansions of resource mobilization theory. “American Sociological Review” 49(5): 583–600.
Google Scholar

McCarthy D.J., Mayer N. Zald, (2009), Social Movement Organizations. [w:] J. Goodwin, J.M. Jasper (red.), The Social Movements Reader: Cases and Concepts. Oxford: Wyd. Wiley-Blackwell.
Google Scholar

Kornhauser W. (1959), The Politics of Mass Society. Nowy Jork: Wyd. Southern Political Science Association.
Google Scholar

Krieken van R., Habibis D., Smith P., Hutchins B., Martin G, Maton K. (2014), Sociology, Australia: Wyd. Pearson Education.
Google Scholar

Kuczyński P. (2002), Powrót socjologii ruchów społecznych. [w:] M. Frybes. P. Kuczyński (red.), Panorama ruchów społecznych w Polsce. Warszawa: Wyd. Collegium Civitas Press.
Google Scholar

Lang E.G., Lang K. (1961), Collective Dynamics. Nowy Jork: Wyd. Crowell.
Google Scholar

Le Bon G. (2012), Psychologia tłumu. Studium powszechnego umysłu. Gliwice: Wyd. Helion.
Google Scholar

McAdam D. (1982), Political Process and the Development of Black Insurgency 1930–1970. Chicago: Wyd. University of Chicago Press.
Google Scholar

McCarthy D.J., Zald N.M. (1977), Resource Mobilization and Social Movements: A Partial Theory. “American Journal of Sociology” 82(6): 1217–1218.
Google Scholar

Misztal B. (1984), Socjologiczna teoria ruchów społecznych. „Studia Socjologiczne” 1(92): 193–201.
Google Scholar

Misztal B. (2005), Zachowania zbiorowe. [w:] W. Kwaśniewicz (red.), Encyklopedia Socjologii, Suplement. Warszawa: Wyd. Oficyna Naukowa.
Google Scholar

Modzelewski W (1991), Zmiana społeczna i ruchy społeczne. [w:] Z. Krawczyk, W. Morawski (red.), Socjologia. Problemy podstawowe. Warszawa: Państw. Wydawnictwa Naukowe.
Google Scholar

Modzelewski W. (1976), Z problematyki teorii ruchów społecznych. „Studia Nauk Politycznych” 1: 50–
Google Scholar

Nowak J. (2012), Globalne usieciowienie aktywizmu: nowe media a rozwój nowych ruchów społecznych. „Kultura i Historia”, http://www.kulturaihistoria.umcs.lublin.pl/archives/3503, (data dostępu: 02.02.2015)
Google Scholar

Nowosielski M., (2012), Ruchy społeczne jako czynnik i wynik zmian społecznych, „Kultura i Edukacja” 4: 7–33.
Google Scholar

Paleczny T. (2010), Nowe ruchy społeczne. Kraków: Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Shils E. (1994), Co to jest społeczeństwo obywatelskie. [w:] K. Michalski, Europa i społeczeństwo obywatelskie. Rozmowy w Castel Gandolfo. Kraków: Wyd. Znak.
Google Scholar

Simon B., Loewy M., Sturmer S. (1998), Collective Identification and Social Movement Participation. “Journal of Personality and Social Psychology”, nr 3: 646–658.
Google Scholar

Smelser N. (1962), Theory of Collective Behaviour. Nowy Jork: Wyd. The Free Press.
Google Scholar

Snow A.D., Soule A.S., Kriesi H. (2004), The Blackwell Companion to Social Movements. Oxford: Wyd. Wiley-Blackwell.
Google Scholar

Społeczeństwo obywatelskie i jego instytucje, Opracowania tematyczne, OT-627, Warszawa 2014, http://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/58/plik/ot-_627_internet.pdf, (data dostępu: 02.02.2015)
Google Scholar

Stolley S. K. (2005), The Basics of Sociology. Westport: Wyd. Greenwood Publishing Group.
Google Scholar

Szacki J. (red.) (1997), Ani książę, ani kupiec: obywatel. Warszawa: Wyd. Znak, Kraków.
Google Scholar

Szczepański J. (1997), Elementarne pojęcia socjologii. Warszawa: Państ. Wydaw. Naukowe.
Google Scholar

Sztompka P. (2005), Ruchy społeczne – struktury In statu nascendi. [w:] P. Sztompka, M. Kucia (red.),Socjologia. Lektury. Kraków: Wyd. Znak.
Google Scholar

Sztompka P. (2005), Socjologia zmian społecznych. Kraków: Wyd. Znak.
Google Scholar

Touraine A. (1995), Wprowadzenie do analizy ruchów społecznych. [w:] J. Szczupaczyński, Władza i społeczeństwo. Antologia tekstów z zakresu socjologii polityki. Warszawa: Wyd. Naukowe Scholar.
Google Scholar

Turner H.R., Killian M.L. (1972), Collective Behavior. Nowy Jork: Wyd. Pearson Education Canada.
Google Scholar

Ulicka G. (1993), Nowe ruchy społeczne. Niepokoje i nadzieje współczesnych społeczeństw. Warszawa: Wyd. Szkolne i Pedagogiczne.
Google Scholar

Warren E.M. (2001), Civil Society and Democracy. The Oxford Handbook of Civil Society, Oxford: Oxford University Press.
Google Scholar

Wawrowski Ł. (2011), Dynamika ruchów społecznych i politycznych. [w:] S. Wróbel (red.), Teoretyczne problemy ruchów społecznych i politycznych. Toruń: Wyd. Naukowe Grado.
Google Scholar

Wiktorska-Święcka A. (2007), Społeczeństwo obywatelskie w Polsce – refleksje nad teorią i genezą oraz próba oceny stanu i rozwoju. [w:] W. Bokajło. A. Wiktorska-Święcka (red.), Europa obywateli. Polskie społeczeństwo obywatelskie in actu. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut –Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe.
Google Scholar

Witkowska M., Wierzbicki A. (2005), Społeczeństwo obywatelskie. Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR.
Google Scholar

Yinger M.J. (1982), Countercultures. Nowy Jork: Wyd. The Free Press.
Google Scholar

Żuk P. (2001), Społeczeństwo w działaniu. Ekolodzy, feministki, skłotersi. Socjologiczna analiza nowych ruchów społecznych w Polsce. Warszawa: Wyd. Naukowe Scholar.
Google Scholar