Godność ludzka jako nowy paradygmat w socjologii moralności

Janusz Mariański

Published: 2017-12-31

Vol. 21 No. 4 (2017)

Human dignity as a new paradigm in sociology of morals

Janusz Mariański

Abstract

While searching for new paradigms of studying morals one should take into account the personalistic approach. The thesis about human dignity should be treated as a general theoretical basis of the sociology of morals. It is only man as a person who is capable of experiencing moral values and norms and ideals related to the sacred (religious values). Although human dignity functions to a certain extent as the main taboo of modern times, sociologists point out that it is in a sense a function of consciousness coming into being. Thus, the experience of dignity is not – in this sense – either universal or always equally binding. The processes of secularization and socio-cultural pluralisation make religion and morality form separate systems for regulating human behavior. Empirical sociology of morals investigates primarily the social dimensions of dignity, including the conditions of its maintenance in society. It distinguishes situations morally degrading for man. For this sub-discipline, it is important not only to try to diagnose, but also to identify solutions and the direction of social change.

Keywords:

human dignity, new paradigm, personalism, sociology of morals

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Mariański, J. (2017). Human dignity as a new paradigm in sociology of morals. Academic Journal of Sociology, 21(4). Retrieved from https://czasopisma.uksw.edu.pl/index.php/ucs/article/view/3337

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Anzenbacher A. (2006), Co oznacza „godność człowieka”?, M. Miś (tłum.). „Horyzonty Wychowania” 9(5).
Google Scholar

Bauman Z. (2009), Nowoczesność i Zagłada, T. Kunz (tłum.). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Google Scholar

Bronk A. (2010), Pojęcie godności człowieka. Uwagi metodologa [w:] M. Nowak, P. Margier, I. Szewczak (red.), Antropologiczna pedagogika ogólna. Lublin: Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej Gaudium.
Google Scholar

Chudy W. (2009), Filozofia wieczysta w czas przełomu. Gdańskie wykłady z filozofii klasycznej z roku 1991, M. Chuda (red.). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Google Scholar

Godność czy sukces? Kulturowe dylematy współczesności, J. Mariański, S. Zięba (red.), Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Lublin, 25-28 września 2008 r. Lublin 2009: Towarzystwo Naukowe KUL.
Google Scholar

Kerkhofs J. (1994), Polityczna, gospodarcza i społeczna dynamika w dobie przełomu europejskiego. „Chrześcijanin w Świecie” 24(2-3).
Google Scholar

Kojder A. (1995), Godność i siła prawa. Szkice socjologiczno-prawne. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Google Scholar

Kołakowski L. (2006), O prawie naturalnym. „Gazeta Wyborcza” 210.
Google Scholar

Mazurek F.J. (2007), Katolicka nauka społeczna – status metodologiczny i główne obszary problemowe [w:] S. Fel, J. Kupny (red.), Katolicka nauka społeczna. Podstawowe zagadnienia z życia społecznego i politycznego. Katowice: Księgarnia św. Jacka.
Google Scholar

Nitecki P. (2003), Polityka [w:] A. Zwoliński (red.), Encyklopedia nauczania społecznego Jana Pawła II. Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne „Polwen”.
Google Scholar

Oleś P.K. (2012), Godność – zapoznana czy zapoznawana? [w:] H. Grzmil-Tylutki, Z. Marek (red.), Godność w perspektywie nauk. Kraków: Międzynarodowe Towarzystwo Naukowe „Fides et Ratio”.
Google Scholar

Osiatyński W. (2002), Trzeźwość, uczciwość, godność. „Znak” 54(5).
Google Scholar

Ossowska M. (1970), Normy moralne. Próba systematyzacji. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Ossowska M. (1983), O pojęciu godności [w:] M. Ossowska, O człowieku, moralności i nauce. Miscellanea. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Pharo P. (2008), Moralność a socjologia. Sens i wartości między naturą a kulturą. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Google Scholar

Podrez E. (2003), Godność. Z historii teorii godności [w:] A. Maryniarczyk i in. (red.), Powszechna encyklopedia filozofii, t. 4. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
Google Scholar

Rodziński A. (1980), U podstaw kultury moralnej. O genezie i podstawowej strukturze wartości moralnej i wartościowania ściśle moralnego. Studium aksjologiczno-etyczne. Warszawa: Ośrodek Dokumentacji i Studiów Społecznych.
Google Scholar

Rudniański J. (1981), Homo cogitans. O myśleniu twórczym i kryteriach wartości. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Google Scholar

Spaemann R. (2006), Granice. O etycznym wymiarze działania, J. Merecki (tłum.). Warszawa: Oficyna Naukowa.
Google Scholar

Suchocka H. (2006),O godności w polityce. „Horyzonty Wychowania” 5(9).
Google Scholar

Sztompka P. (2009), Przestrzeń życia codziennego [w:] M. Bogunia-Borowska (red.), Barwy codzienności. Analiza socjologiczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Google Scholar

Sztumska B., Sztumski J. (2002), Człowiek w świecie wartości. Katowice: Wydawnictwo Gnome.
Google Scholar

Sztumski J. (1994), Człowieczeństwo jako efekt rozwoju i alienacji gatunku ludzkiego, [w:] S. Folaron (red.), Człowieczeństwo – iluzja czy rzeczywistość. Częstochowa: Wydawnictwo WSP.
Google Scholar

Webers T. (1994), Menschenrechte [w:] S.R. Dunde (Hrsg.), Wörterbuch der Religionssoziologie. Gütersloh: Gütersloher Verlagshaus.
Google Scholar