Przyczynek do ideografii pojęcia całości społecznej

Andrzej Wójtowicz

doi:10.21697/ucs.2020.26.1.03

Published: 2021-09-10

Vol. 26 No. 1-2 (2020)

A contribution to an ideography of the notion of social entity

Andrzej Wójtowicz

Academic Journal of Sociology

Section: Articles

https://doi.org/10.21697/ucs.2020.26.1.03

Abstract

The idea of wholeness appears in every kind and genre of social thought. Its concepts establish social thinking and social thought before it would have some theory of itself. When it is achieved, the principles specified in the procedures of methodological and theoretical holism are grounded in intuitions and general concepts, as long as they can be expressed in natural languages. The concepts of social totality created the foundations of sociology and questions about the ontology of the reality they describe. In particular, they have had and still are involved in shaping the theoretical discourse of social science. From the beginning of their theoretical self-knowledge, from the time of the discussion on the scientific status of sociology at the turn of the 20th century, the justification of sociological knowledge demanded philosophical preparation, an answer to the question of what its subject is as an ontological structure. The article presents these answers in selected configurations of the discourse about the nation at the turn of the nineteenth and twentieth centuries in Poland

Keywords:

modernity, social entity, nation, social wholeness, being and social being

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Wójtowicz, A. (2021). A contribution to an ideography of the notion of social entity. Academic Journal of Sociology, 26(1-2), 35–54. https://doi.org/10.21697/ucs.2020.26.1.03

Cited by / Share

References

Abrutyn S. (2009), Toward a General Theory of Institutional Autonomy, „Sociological Theory”, vol. 27(3), s. 449–465. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-9558.2009.01358.x
Google Scholar

Adorno T. (1986), Dialektyka negatywna, tłu. K. Krzemieniowa. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Adorno T. (1994), Dialektyka oświecenia. Fragmenty filozoficzne (z Maxem Horkheimerem), wyd. I, tłum. M. Łukasiewicz. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN, s. 449–465.
Google Scholar

Archer S.M. (2019), Kultura i sprawczość, tłum. P. Tomanek. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
Google Scholar

Archer S.M. (2010), Routine, Reflexivity and Realism, „Sociological Theory”, vol. 28(3), s. 272–303. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-9558.2010.01375.x
Google Scholar

Archer S.M. (2013), Człowieczeństwo. Problem sprawstwa, tłum. A. Dziuban. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
Google Scholar

Archer S.M. (1995), Realist Social Theory: The Morphogenetic Approach. Cambridge University Press DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511557675
Google Scholar

Arendt H. (1983), Korzenie totalitaryzmu, tłum. M. Szawiel i D. Grinberg. Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza.
Google Scholar

Berlin I. (1994), Cztery eseje o wolności, tłum. H. Bartoszewicz, D. Grynberg, D. Lachowska, A. Tanalska-Dulęba. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Bhaskar R. (1979), The Possibility of Naturalism. New York: Harvester Press.
Google Scholar

Bhaskar R. (1994), Plato, Etc. The Problems of Philosophy and their Resolution. New York: Verso.
Google Scholar

Blumenberg H. (2019), Prawowitość epoki nowożytnej, tłum. T. Zatorski. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Brzozowski S. (1973), Kultura i życie. Warszawa: PIW.
Google Scholar

Brzozowski S. (1979), Sam wśród ludzi. Wrocław - Warszawa - Kraków - Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar

Brzozowski S. (1990), Legenda Młodej Polski [w:] Eseje i studia o literaturze, t. II. Wrocław -Kraków - Gdańsk - Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar

Brzozowski S. (1997), Płomienie. Warszawa: PIW.
Google Scholar

Brzozowski S. (2007), Pamiętnik. Wrocław - Warszawa - Kraków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar

Cywiński B. (2010), Rodowody niepokornych. Warszawa: Literatura Faktu PWN.
Google Scholar

Cywiński B. (bdw), Dzieje narodów Europy Wschodniej. Editions Spotkania. wyd. II, bmw.
Google Scholar

Dmowski R. (1990), Myśli nowoczesnego Polaka [w:] Wybór pism. Warszawa: PIW.
Google Scholar

Dmowski R. (2004), Upadek myśli konserwatywnej w Polsce. Wrocław: Wydawnictwo „NORTOM”.
Google Scholar

Dmowski R. (2014), Kościół, Naród i Państwo [w:] Wybór pism, t. I, Poznań: Zysk-i S-ka s. 755–782.
Google Scholar

Durkheim É. (1990), Elementarne formy życia religijnego, tłum. A. Zadrożyńska, wstęp i red. nauk. E. Tarkowska. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Hamelin A.-M., OFM, (1966/7), Zasada całości (Principe de Totalite) i swoboda rosporządzania sobą, „Concilium. Międzynarodowy Przegląd Teologiczny”. Poznań–Warszawa: Pallotinum, s. 202–210.
Google Scholar

Hesse H. (1999), Gra szklanych paciorków, tłum. M. Kurecka. Warszawa: PIW.
Google Scholar

Fromm E. (1997), Ucieczka od wolności, tłum. O. i A. Ziemilscy. Warszawa: Czytelnik.
Google Scholar

Jabłońska-Deptuła E. (1983), Przystosowanie i opór. Zakony męskie w Królestwie Kongresowym. Warszawa: PAX.
Google Scholar

Jan Paweł II (1990), W imię przyszłości kultury. Przemówienie Ojca Świętego. Poznań.
Google Scholar

Kumor B. (1980), Ustrój i organizacja Kościoła polskiego w okresie niewoli narodowej 1772–1918. Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne.
Google Scholar

Kurczewska J. (1979), Naród w socjologii i ideologii polskiej, Warszawa: PWN.
Google Scholar

Kurczewska J. (2002), Naród w socjologii polskiej. Od Józefa Supińskiego do Aleksandra Hertza [w:] Dusza społeczeństwa. Naród w polskiej myśli socjologicznej, wybór tekstów pod red. J. Kurczewskiej. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
Google Scholar

Lachowska D. (2002), Wstęp [w:] M. Weber, Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej, tłum. D. Lachowska. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Lévinas E. (1998), Całość i nieskończoność, tłum. M. Kowalska. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Limanowski B. (1906) Naród i państwo. Studium socjologiczne. Kraków.
Google Scholar

Limanowski B. (1911), Odrodzenie i rozwój narodowości polskiej na Śląsku. Kraków.
Google Scholar

Limanowski B. (1918), Państwo unarodowione i unarodowienie ziemi, Warszawa.
Google Scholar

Limanowski B. (1921), Socjologia, część I. Kraków–Warszawa: Gebethner i Wolf.
Google Scholar

Limanowski B. (1921), Socjologia, część II. Kraków–Warszawa: Gebethner i Wolf, s. XX–XXXI.
Google Scholar

Limanowski B. (1946), Historia demokracji polskiej, część I i II. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Wiedza”.
Google Scholar

Łepkowski T. (1967) Polska – narodziny nowoczesnego narodu 1764–1870, Warszawa: PWN.
Google Scholar

Mencwel A. (1990), Etos lewicy. Esej o narodzinach kulturalizmu polskiego. Warszawa: PIW.
Google Scholar

Miłosz C. (2000), Człowiek wśród skorpionów. Studium o Stanisławie Brzozowskim. Kraków: Wydawnictwo ZNAK.
Google Scholar

Newman J.H. (1915), Przyświadczenie wiary, przekład z przedmową S. Brzozowskiego. Lwów: Biblioteka Sympozjonu.
Google Scholar

Platon (1960), Prawa, tłum. M. Maykowska, Warszawa: PWN.
Google Scholar

Plotyn (1959), Enneady, tłum. i wstęp A. Krokiewicz. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Popper R.K (1993), Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie, t. 1, Urok Platona, tłum. H. Krahelska, oprac. A. Chmielewski. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Reed I. (2008), Justifying Sociological Knowledge: From Realism to Interpretation, „Sociological Theory”, vol. 28(2). DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-9558.2008.00321.x
Google Scholar

Sewell H.W. Jr (1980), Work and Revolution in France: The Language of Labor from the Old Regime to 1848. New York: Cambridge University Press.
Google Scholar

Sewell H.W. Jr (1992), A Theory of Structure: Duality, Agency and Transformation, „American Journal of Sociology”, vol. 98, s. 1–29. DOI: https://doi.org/10.1086/229967
Google Scholar

Sharpe E. (1986), Comparative Religion: A History, 2nd edn. La Salle, III, Open Court.
Google Scholar

Smith Z.J. (1979), Map is not Territory: Studies in the History of Religions. Chicago: University of Chicago Press.
Google Scholar

Smith Z.J. (1987), To take Place. Toward Theory in Ritual. Chicago: University of Chicago Press.
Google Scholar

Smith Z.J. (2005), Relating Religion: Essays in the Study of Religion. Chicago: University of Chicago Press.
Google Scholar

Snyder T. (2010), Nacjonalizm, marksizm i nowoczesna Europa Środkowa. Biografia Kazimierza Kelles-Krauza (1872–1905). Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Google Scholar

Steinmetz G. (1998), Critical Realism and Historical Sociology, „Comparative Studies in Society and History”, vol. 40(1). DOI: https://doi.org/10.1017/S0010417598980069
Google Scholar

Stein E. – Święta Teresa Benedykta od Krzyża (2002), Autoportret z listów (1916–1933), tłum. I. Adamska OCD, A. Talarek. Kraków: Wydawnictwo Karmelitów Bosych.
Google Scholar

Szacki J. (1991), Dylematy historiografii idei. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Tarkowska E. (1990), Wstęp [w:] E. Durkheim, Elementarne formy życia religijnego. Warszawa: PWN.
Google Scholar

The New Institutionalism in Organizational Analysis (1991), edited by W.W. Powell, P.J. Di Maggio. London: The University of Chicago Press, Chicago.
Google Scholar

Walicki A. (1990), Filozofia dojrzałości dziejowej [w:] S. Brzozowski (1990), Idee, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Google Scholar

Weber M. (1976), The Agrarian Sociology of Ancient Civilizations. London: New Left Book.
Google Scholar

Weber M. (2000), Etyka gospodarcza religii światowych, t. 1-3. Kraków: NOMOS.
Google Scholar

Weber M. (2002), Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej, tłum. i wstęp D. Lachowska. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Wereszycki H. (1975), Pod berłem Habsburgów. Zagadnienia narodowościowe. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Google Scholar

Żeromski S. (1957), Uroda życia. Warszawa: Czytelnik.
Google Scholar