„Chyba w ten sposób toczy się ta ludzka komedia przez całe pokolenia drogą na Zachód i przez pustynie”. Paraboliczność w kinie braci Coen

Kamila Żyto

doi:10.21697/zk.2022.9.35

Opublikowane: 2022-12-31

Nr 9 (2022)

„Chyba w ten sposób toczy się ta ludzka komedia przez całe pokolenia drogą na Zachód i przez pustynie”. Paraboliczność w kinie braci Coen

Kamila Żyto

Załącznik Kulturoznawczy

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21697/zk.2022.9.35

Abstrakt

The Coen brothers stylized films, full of quotations and borrowings, are for many scholars the quintessence of a postmodern game with remnants, interpretive openness, and ambiguity. This fact does not incline to look in these films for the rules governing the world or human existence what is typical of parabolic thinking. The article is an attempt to demonstrate that the makers of the Oscar-winning Fargo (Fargo, 1996) often use in their work elements, tricks, or strategies typical of a traditional parabola, though their films may often be read as its contemporary invariants. Numerous Coens’ films bear the hallmarks of parabolic texts, even if in this case one cannot speak of a parabola as a genre. The messages they contain are never unambiguous and are not intended to educate. However, owing to their enigmatic nature, they encourage viewers to search for extra meanings.

Słowa kluczowe:

parable, stylization, Coen brothers, American dream, American cinema

Inne teksty tego samego autora

Kamila Żyto, Przepisywanie PRL-u. Strategie przywoływania przeszłości w najnowszym kinie polskim , Załącznik Kulturoznawczy: Nr 11 (2024): Załącznik Kulturoznawczy 11/2024

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Żyto, K. (2022). „Chyba w ten sposób toczy się ta ludzka komedia przez całe pokolenia drogą na Zachód i przez pustynie”. Paraboliczność w kinie braci Coen. Załącznik Kulturoznawczy, (9), 685–718. https://doi.org/10.21697/zk.2022.9.35

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Biały Eugeniusz, Narracja a rama modalna dzieła filmowego – uwagi analityczne, w: Z zagadnień stylu i kompozycji w filmie współczesnym, red. M. Hendrykowski, Poznań, 1982.
Google Scholar

Bogue Allan G., Frederick Jackson Turner Reconsidered, „The History Teacher” 1994, nr 27(2).
Google Scholar

Chatman Seymour, New Directions in Voice-Narrated Cinema, w: Narratologies: New Perspectives on Narrative Analysis, ed. by D. Herman, Ohio State University Press, Columbus 1999.
Google Scholar

Głowiński Michał, Cztery typy fikcji narracyjnej, w: idem, Dzieło wobec odbiorcy. Szkice z komunikacji literackiej. Prace wybrane, t. 3, Universitas, Kraków 1998.
Google Scholar

Głowiński Michał, Norwida wiersze-przypowieści, w: idem, Intertekstualność, groteska, parabola. Szkice ogólne. Interpretacje, t. 5, Universitas, Kraków 2000.
Google Scholar

Głowiński Michał, Kostkiewiczowa Teresa, Okopień-Sławińska Aleksandra, Sławiński Janusz, Słownik terminów literackich, red. J. Sławiński, Ossolineum, Wrocław–Warszawa–Kraków 1998.
Google Scholar

Hine Robert V., Mack Faragher John, The American West: A New Interpretive History, Yale University Press, New Haven, Conn 2000.
Google Scholar

Jackson Turner Federick, The Significance of the Frontier in American History, w: idem, The Frontier in American History, New York1920, s. 1–38; tekst dostępny także online: https://www.mtholyoke.edu/acad/intrel/afp/turner.htm (dostęp 2.03.2022).
Google Scholar

Kopaliński Władysław, Słownik symboli, Wiedza Powszechna, Warszawa 1990.
Google Scholar

Kozloff Sarah, Invisible Storytelllers. Voice-Over Narration in American Fiction Films, University of California Press, Berkley 1988.
Google Scholar

Levine Josh, The Coen Brothers. The story of two American filmmakers, ECW Press, Toronto 2000.
Google Scholar

Ligęza Wojciech, Parabole Mrożka, w: W kręgu przemian polskiej prozy XX w., red. T. Bujnicki, Ossolineum, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1978.
Google Scholar

Ligor Jakub, The Character of Anton Chigurh in the Coen Brother’s “No Country for Old Man” as an Expression of Reflections on Evil and Violence in American Culture, „Społeczeństwo. Edukacja. Język” 2017, t. 5.
Google Scholar

Loska Krzysztof, Joel i Ethan Coenowie. Kino i postmodernizm, w: Kino amerykańskie. Twórcy, red. E. Durys, K. Klejsa, Rabid, Kraków 2006.
Google Scholar

Martuszewska Anna, Pozytywistyczne parabole, Wydawnictwo UG, Gdańsk 1997.
Google Scholar

Mathews Peter, The Morality Meme: Nietzsche and A Serious Man, „Cultura. International Journal of Philosophy of Culture and Axiology” 2014, No. 11(1).
Google Scholar

Michalski Maciej, Parabola filozoficzna w prozie polskiej XX wieku, „Pamiętnik Literacki” 2002, XCIII, z. 2.
Google Scholar

Owczarz Ewa, Parabola i parabolizacja wobec mimesis, w: Mimesis w dyskursie literackim, red. C. Niedzielski, J. Speina, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń 1996
Google Scholar

Ownby Ted, American Dreams in Mississippi: Consumers, Poverty, and Culture 1830–1998, University of North Carolina Press, Chapel Hill–London 1999.
Google Scholar

Paul Heike, The Myths That Made America. An Introduction to American Studies, Transcrit Verlag, Bilefeld 2014.
Google Scholar

Rowell Erica, The Brothers Grim. The Films of Ethan and Joel Coen, Scarecrow Press, Lanham–Maryland 2007.
Google Scholar

Siekańska Monika, Paraboliczna opowieść o Zagładzie. Forma jako możliwość wypowiedzenia doświadczenia, „Pamiętnik Literacki” 2017, z. 2.
Google Scholar

Sticchi Francesco, Inside the “Mind” of Llewyn Davis: Embodying a Melancholic Vision of the World, „Quarterly Review of Film and Video”, October 2017, Vol. 35(2); tekst dostępny również online: https://www.researchgate.net/publication/320606267_Inside_the_Mind_of_Llewyn_Davis_Embodying_a_Melancholic_Vision_of_the_World (dostęp 12.05.2022).
Google Scholar

Szahaj Andrzej, Co to jest postmodernizm, „Ethos” 1996, Vol. 33–34.
Google Scholar

Tokarczuk Olga, Czuły narrator, w: eadem, Czuły narrator, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2020.
Google Scholar

Ashton William, Deception and Detection: The Tricstery Archetype in the Film, “The Big Lebowski”, and its Cult Following, „Tricster’s Way” 2009, Vol. 5, Issue 1, Article 5 http://digitalcommons.trinity.edu/tricktersway/vol5/iss1/5 (dostęp 12.03.2020).
Google Scholar

Bacia Błażej, „To nie jest kraj dla starych ludzi”, czyli danse macabre braci Coen, „Art Papier” 2008, nr 5(101), http://artpapier.com/index.php?page=artykul&wydanie=55&artykul=1225 (dostęp 12.03.2020).
Google Scholar

Reed Tom, Does Llewyn safe the cat? STC Analysis of Inside Llewyn Davis, http://www.savethecat.com/wp-content/uploads/2014/02/Inside-Llewyn-Davis-Beat-Sheet-Analysis1.pdf (dostęp 18.03.2020).
Google Scholar

Śliwińska Anna, Filmowe przypowieści, http://filmotekaszkolna.pl/dla-nauczycieli/nasze-lekcje/lekcja-6-filmowe-przypowiesci/filmy/schody,18 (dostęp 28.12.2019).
Google Scholar