Postmigracyjny background i co z niego wynika. Rewolty tożsamościowe dzieci późnych przesiedleńców w prozie faktograficznej Emilii Smechowski, "My, super imigranci"

Joanna Szydłowska

doi:10.21697/zk.2023.10.17

Published: 2023-12-31

No. 10 (2023)

Postmigracyjny background i co z niego wynika. Rewolty tożsamościowe dzieci późnych przesiedleńców w prozie faktograficznej Emilii Smechowski, "My, super imigranci"

Joanna Szydłowska

Załącznik Kulturoznawczy

Section: Artykuły

https://doi.org/10.21697/zk.2023.10.17

Abstract

The Post-migrant Background and What it Entails: Identity Shifts in the Children of Late Repatriates in the Factual Prose of Emilia Smechowski, My, super imigranci

The article analyzes an extensive nonfiction book by Emilia Smechowski, a Polish-born author who relocated to Germany as a child. The purpose of the examination is to determine how the migrant and post-migrant experience influenced the author and her characters. The paper looks at the consequences of the tensions resulting from the migrant background as regards genre choices (reportage/self-reportage/autobiography), thematic interests (the text grew between cultures and languages), and identity definitions. The book is approached as an identity and emancipation project of the speaking subject. It is an account of coping with difficult post-migrant experiences on a micro- and macro-scale (a Polish intelligentsia family vs. German public discourse).

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Szydłowska, J. (2023). Postmigracyjny background i co z niego wynika. Rewolty tożsamościowe dzieci późnych przesiedleńców w prozie faktograficznej Emilii Smechowski, "My, super imigranci". Załącznik Kulturoznawczy, (10), 363–390. https://doi.org/10.21697/zk.2023.10.17

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Adamczewska-Baranowska Izabella, Łże-reportaże i prawdziwe fikcje. Powieść dziennikarska i reportaż w czasie postprawdy i zwrotu performatywnego, Wydawnictwo UŁ, Łódź 2020.
Google Scholar

Bauer Zbigniew, Gatunki dziennikarskie, w: Dziennikarstwo i świat mediów, red. Z. Bauer, E. Chudziński, Universitas, Kraków 2010.
Google Scholar

Bauman Zygmunt, Etyka ponowoczesna, przeł. J. Bauman, J. Tokarska-Bakir, PWN, Warszawa 1996.
Google Scholar

Bhabha Homi K., Miejsca kultury, przeł. T. Dobrogoszcz, Wydawnictwo UJ, Kraków 2010.
Google Scholar

Czapliński Przemysław, Kontury mobilności, w: Poetyka migracji. Doświadczenie granic w literaturze polskiej przełomu XX i XXI wieku, red. P. Czapliński, R. Makarska, M. Tomczok, Wydawnictwo UŚ, Katowice 2013.
Google Scholar

Czempka-Wewióra Maria, Pamięć autobiograficzna jako podstawa kształtowania tożsamości na przykładach ze współczesnej literatury autobiograficznej, „Świat i słowo” 2011, nr 2.
Google Scholar

Czermińska Małgorzata, Autobiograficzny trójkąt: świadectwo, wyzwanie, wyznanie, Universitas, Kraków 2000.
Google Scholar

Czermińska Małgorzata, Kołodziejczyk Dorota, Madejski Jerzy, Iwasiów Inga, Iwasiów Sławomir, Auto/biograficzne pęknięcie. Fragmenty dyskusji panelowej „Autobiografia na pograniczu gatunku i doświadczenia”, „Autobiografia. Literatura. Kultura. Media” 2015, nr 2.
Google Scholar

Darska Bernadetta, Pretekstem Jeremianka. O biografii, reportażu biograficznym i nie tylko, „Przegląd Teatralny” 2020, nr 3.
Google Scholar

Dąbrowski Mieczysław, Międzytekst. Literatura między kulturami narodowymi, „Porównania” 2013, nr 13.
Google Scholar

Dzięglewski Mariusz, Społeczne i kulturowe skutki migracji poakcesyjnej na łamach tygodników opinii w latach 2004–2012, „Studia Migracyjne. Przegląd Polonijny” 2013, z. 3.
Google Scholar

Frukacz Katarzyna, Autor (w) reportażu. Personalizacja tekstu reporterskiego w dobie mediamorfozy, w: Trzydzieści. Polska w reportażu. Reportaż w Polsce po 1989 roku, red. E. Pawlak-Hejno, M. Piechota, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2020.
Google Scholar

Frukacz Katarzyna, Między literackością a podmiotowością. Nowy wymiar „skażenia” polskiego reportażu (na przykładzie „Zapisków na biletach” Michała Olszewskiego), „Postscriptum Polonistyczne” 2013, nr 1.
Google Scholar

Glensk Urszula, „Nie jestem neutralny – o obecności autora w prozie reportażowej, w: Trzydzieści. Polska w reportażu. Reportaż w Polsce po 1989 roku, red. E. Pawlak-Hejno, M. Piechota, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2020.
Google Scholar

Helbig-Mischewski Brygida, „Ich komme aus Polen“. Migranten-Literatur als “coming out”. Emilia Smechowski “Wir Strebermigranten” vor dem Hintergrund der Prosa anderer polnischer Migranten in Deutschland, „Transfer. Reception Studies” 2019, t. 4.
Google Scholar

Iwasiów Inga, Tylko garstka piszących ma przywilej skupienia się na sztuce, „Gazeta Wyborcza. Duży Format”, 29.11.2021.
Google Scholar

Karwowska Katarzyna, „Wypędzeni do raju”. Portret własny późnych przesiedleńców z Polski w literaturze polskiej w Niemczech, Warszawa 2016.
Google Scholar

Kołodziejczyk Dorota, W poszukiwaniu migracyjnego pisania. Kosmopolityka pewnego przypadku literackiego na Wyspach, „Teksty Drugie” 2016, nr 3.
Google Scholar

Krzemiński Adam, Wszyscy jesteśmy bieżeńcami, „Polityka” 2015, nr 30.
Google Scholar

Kuminek Henryk, Literatura na antenie, „Dziennik Bydgoski” 1938, nr 111.
Google Scholar

Lejeune Philippe, Wariacje na temat pewnego paktu. O autobiografii (wybór tekstów), red. R. Lubas-Bartoszyńskiej, przeł. W. Grajewski, Kraków 2001.
Google Scholar

Lewandowski Wacław, Polska emigracja pojałtańska a migracja lat osiemdziesiątych. Rozważania terminologiczne, w: Poetyka migracji, Doświadczenie granic w literaturze polskiej przełomu XX i XXI wieku, red. P. Czapliński, R. Makarska, M. Tomczok, Katowice 2013.
Google Scholar

Mazur Zbigniew (red.), Wokół niemieckiego dziedzictwa kulturowego na Ziemiach Zachodnich i Północnych, Instytut Zachodni, Poznań 1997.
Google Scholar

Mazur Zbigniew (red.), Wspólne dziedzictwo? Ze studiów nad stosunkiem do spuścizny kulturowej na Ziemiach Zachodnich i Północnych, Instytut Zachodni, Poznań 2000.
Google Scholar

Mende Reiner, Problem autobiograficzności w prozie polskojęzycznej z Niemiec po 1989 roku. Uwagi teoretyczne i praktyczne sugestie, w: Poetyka migracji. Doświadczenie granic w literaturze polskiej przełomu XX i XXI wieku, red. P. Czapliński, R. Makarska, M. Tomczok, Wydawnictwo UŚ, Katowice 2013.
Google Scholar

Miller Marek, Reporterów sposób na życie, Czytelnik, Warszawa 1982.
Google Scholar

Nasalska Anna, Problematyka twórczości reportażowej dwudziestolecia międzywojennego, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio F. Nauki Filozoficzne i Humanistyczne” 1971, nr 26.
Google Scholar

Niedzielski Czesław, Reportaż, w: Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny, t. 2, Warszawa 1987.
Google Scholar

Nycz Ryszard, Literatura nowoczesna: cztery dyskursy (tezy), „Teksty Drugie” 2002, nr 4.
Google Scholar

Schmidt Jerzy, „Wysiedleńcy” między Polską a Niemcami, w: Być Polakiem а Niemczech, red. A. Wolff-Powęska, E. Schulz, Instytut Zachodni, Poznań, 2000.
Google Scholar

Siewior Kinga, Ślimak, śrubeczka i śmierć. Reportaż intymny Mariusz Szczygła, „Teksty Drugie” 2019, nr 6.
Google Scholar

Smechowski Emilia, My, super imigranci. Reportaż, przeł. B. Nowacki, Prószyński i S-ka, Warszawa 2018. [Wyd. niemieckie: Wir Strebermigranten, München 2017.]
Google Scholar

Stasiuk Andrzej, Dojczland, Czarne, Wołowiec 2007.
Google Scholar

Szajnert Danuta, Intencja autora i interpretacja. Miedzy inwencją a atencją: teksty i parateksty, Wydawnictwo UŁ, Łódź 2011.
Google Scholar

Szymańska Eliza, „Nowi Niemcy”(?) – refleksje o byciu migrantem w twórczości autorek o polskich korzeniach, „Transfer. Reception Studies” 2019, t. 4.
Google Scholar

Tabaszewska Justyna, Na granicy faktu. Kategoria faction w badaniach nad współczesnymi biografiami, „Teksty Drugie” 2019, nr 1.
Google Scholar

Tomaszewska Magdalena, Identyfikacja narodowa młodych „późnych wysiedleńców” z Polski w Niemczech, „Przegląd Zachodni” 2006, nr 2.
Google Scholar

Traba Robert, Przeszłość w teraźniejszości. Polskie spory o historię na początku XXI wieku, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2009.
Google Scholar

Traba Robert, Hahn Hans Henning (red.), Polsko-niemieckie miejsca pamięci, t. 1: Wspólne/Oddzielne, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2015.
Google Scholar

Trepte Hans-Christian, W poszukiwaniu „innej” wolności. Opcja emigracyjna, czyli nowoczesny nomadyzm?, w: Opcja niemiecka. O problemach z tożsamością i historią w literaturze polskiej i niemieckiej po 1989 roku, red. W. Browarny, M. Wolting, Universitas, Kraków 2014.
Google Scholar

Utracka Dorota, Demontaż geografii. Glokacja i hybrydy tożsamości we współczesnej refleksji kulturowej, w: „Pod wielkim dachem nieba”. Granice, migracje i przestrzeń we współczesnym społeczeństwie, red. M. Muszyński, E. Sikora, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2009.
Google Scholar

Wagner Mathias, Fiałkowska Kamila, Piechowska Maria, Łukowski Wojciech, Niemiecki proszek do prania i polnische Wirtschaft. Polscy robotnicy sezonowi w Niemczech – obserwacje etnograficzne, przeł. B. Baran, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2016.
Google Scholar

Wańkowicz Melchior, Prosto od krowy, Iskry, Warszawa 1965.
Google Scholar

Wat Aleksander, Literatura faktu, „Wiadomości Literackie” 1929, nr 35.
Google Scholar

Wiszniowska Monika, Współczesny polski reportaż wobec inności, w: Literatura polska w świecie, t. 7: Reportaż w świecie; światowość reportażu, red. K. Frukacz, Wydawnictwo UŚ, Katowice 2019.
Google Scholar

Wojtak Maria, Gatunki prasowe, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2004.
Google Scholar

Wyka Kazimierz, Pogranicze powieści, Czytelnik, Warszawa 1989.
Google Scholar

Zduniak-Witkorowicz Małgorzata, Inne emigracje? Spotkania (nie)możliwe polskiej prozy powstającej w Niemczech i w Wielkiej Brytanii, „Teksty Drugie” 2016, nr 3.
Google Scholar

Zduniak-Wiktorowicz Małgorzata, O systemach wartości, zaangażowaniu i objaśnianiu Niemcom kryzysowej Polski przez polsko-niemieckie pisarki z Berlina: Brygidę Helbig-Mischewski i Emilię Smechowski, „Porównania” 2021, nr 3.
Google Scholar

Zduniak-Wiktorowicz Małgorzata, Współczesny polski pisarz w Niemczech – doświadczenie, tożsamość, narracja, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2010.
Google Scholar

Zimand Roman, Diarysta Stefan Ż., Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1990.
Google Scholar

Zimnoch Mateusz, Współczesny reportaż: między racjonalizmem a doświadczeniem, praca doktorska napisana pod kierunkiem prof. dr. hab. Kazimierza Wolnego-Zmorzyńskiego, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2014.
Google Scholar

Żyguski Kazimierz, Wspólnota śmiechu. Studium socjologiczne komizmu, PIW, Warszawa 1985.
Google Scholar

Żyrek-Horodyska Edyta, „Wszystko za Everest” Jona Krakauera w kontekście głównych założeń Nowego Nowego dziennikarstwa, „Media. Biznes. Kultura” 2021, nr 1.
Google Scholar

Żyrek-Horodyska Edyta, Reportażowa saga rodzinna. Fuzja gatunków i dziennikarska archiwistyka, „Zeszyty Naukowe KUL” 2019, nr 4.
Google Scholar

Żyrek-Horodyska Edyta, Ta Inna. Ślady kobiecego „Ja” w reportażach Ilony Wiśniewskiej, „Media – Kultura – Społeczeństwo” 2019, nr 14.
Google Scholar

Źródła internetowe
Google Scholar

Artinfo.pl, nr 4/2009(89), https://artinfo.pl/pl/publikacje/magazyny/arteon/kwiecien-20093/?syear=2005&page=36 (dostęp 20.11.2022).
Google Scholar

Darska Bernadetta, Tożsamość (E. Smechowski, „My, super imigranci”), Nowości książkowe. Blog Beranadetty Darskiej, 29.10.2018, http://bernadettadarska.blogspot.com/2018/10/tozsamosc-e-smechowski-my-superimigranci.html (dostęp 17.03.2023).
Google Scholar

Gierlak Maria, Obraz polskich sprzątaczek i pomocy domowych w prasie i literaturze niemieckiej, w: Interakcje. Leksykon komunikowania polsko-niemieckiego, t. 1, red. A. Gall, J. Grębowiec, J. Kalicińska, K. Kończal, I. Surynt, http://www.polska-niemcy-interakcje.pl/articles/show/4 (dostęp 1.10.2022).
Google Scholar

Porta Polonica, Emilia Smechowski, https://www.porta-polonica.de/pl/atlas-miejsc-pami%C4%99ci/emilia-smechowski (dostęp 6.10.2022).
Google Scholar

Wydawnictwo Dowody, Rient Robert „Świadek”, https://dowody.com/ksiazka/robert-rient-swiadek/ (dostęp 28.03.2022).
Google Scholar