ETYCZNE IMPLIKACJE (NIE)OSOBOWEGO TRAKTOWANIA CZŁOWIEKA

Kazimierz Gryżenia

doi:10.21697/fp.2011.2.05

Opublikowane: 2016-11-12

Tom 1 Nr 2 (2011)

ETYCZNE IMPLIKACJE (NIE)OSOBOWEGO TRAKTOWANIA CZŁOWIEKA

Kazimierz Gryżenia

Forum Pedagogiczne

Dział: Dział tematyczny

https://doi.org/10.21697/fp.2011.2.05

Abstrakt

Boecjusza definicję osoby: Individua substantia rationalis naturae, uznano za klasyczną i nie straciła ona nic ze swego znaczenia, choć w ciągu wieków dostrzegano ciągle to nowe elementy, wskazujące na wyjątkowość i złożoność bytu osobowego. Podkreślano, że człowiek jako osoba góruje nad naturą i każdą społecznością. Współcześnie następuje ścieranie się dwóch radykalnie odmiennych stanowisk. Jedno, reprezentowane przez myśl klasyczną, metafizyczną, w której człowiek jest osobą z samego faktu istnienia. Zawsze, od początku do końca – niezależnie od wieku, posiadanych sprawności, kwalifikacji i wykonywanych funkcji – człowiek jest osobą, niezmiennie jest tym, czym jest, i dlatego przysługuje mu niepodważalny kanon praw, a z naszej strony obowiązek szacunku i miłości. Przedstawiciele drugiego stanowiska mnożą kryteria, które wyłączają z grona osób coraz więcej ludzi. Osobami nie są dzieci w okresie prenatalnym i noworodki oraz ludzie starsi, chorzy, dotknięci niepełnosprawnością i pozostający w obliczu śmierci. Pierwsza grupa istot ludzkich, to „jeszcze nie osoby”, a druga, to „byłe osoby”. Jakość ich życia jest niższa niż w przypadku życia zdrowego zwierzęcia. Status bycia osobą
przysługuje jedynie ludziom sprawnym, samodzielnym, aktywnie i twórczo uczestniczącym w życiu społecznym. Likwidacja najsłabszych, czyli aborcja i eutanazja, jest wymogiem wręcz niezbędnym, aby zapewnić wysoką jakość życia osobom „lepszym” i „silniejszym”. Wynika stąd jasno, że przy takim podejściu występuje realne niebezpieczeństwo „nieludzkiego” traktowania człowieka, dehumanizacji i barbarzyństwa.

Inne teksty tego samego autora

Kazimierz Gryżenia, Witold Starnawski, Dariusz Stępkowski, NA 70. URODZINY PROFESORA DIETRICHA BENNERA , Forum Pedagogiczne: Tom 1 Nr 2 (2011)

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Gryżenia, K. (2016). ETYCZNE IMPLIKACJE (NIE)OSOBOWEGO TRAKTOWANIA CZŁOWIEKA. Forum Pedagogiczne, 1(2), 71–96. https://doi.org/10.21697/fp.2011.2.05

Cited by / Share

Bibliografia

Biesaga T., Osoba i natura w argumentacji bioetycznej, [w:] Substancja, natura, prawo naturalne. Zadania współczesnej metafizyki nr 8, red. A. Maryniarczyk, K. Stępień, P. Gondek, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin 2006, s. 411-418.
Google Scholar

Biesaga T., Podmiotowość człowieka chorego i umierającego, „Medycyna praktyczna” 5(2005), s. 22-25.
Google Scholar

Biesaga T., Podmiotowość człowieka w okresie prenatalnym, „Studia Ecologiae et Bioethicae” 2 (2004), s. 213-218.
Google Scholar

Biesaga T., Podmiotowość osobowa i moralna pacjenta, „Medycyna Praktyczna” 10 (2005), s. 22-25.
Google Scholar

Biesaga T., Status osobowy człowieka w okresie prenatalnym i jego prawa, „Rocznik Wydziału Filozoficznego WSFP Ignatianum w Krakowie” 15 (2009), s. 18-29.
Google Scholar

Chudy W., Pedagogia godności. Elementy etyki pedagogicznej, oprac. A. Szudra, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2009.
Google Scholar

Engelhard H. T., The foundations of bioethics, Oxford University Press, New York, 1996.
Google Scholar

Gałkowski J. W., Kanafa Ł., Społeczeństwo obywatelskie a moralność, „ Annales. Etyka w życiu gospodarczym” 13 (2010) 1, s. 69-75.
Google Scholar

Granat W., Personalizm chrześcijański. Teologia osoby ludzkiej, Księgarnia św. Wojciecha, Poznań 1985.
Google Scholar

Gryżenia K., Zagrożenia podmiotowości człowieka, „Logos i Ethos” 30 (2011) 1, s. 215-234.
Google Scholar

Harris J., Wonderwoman and Superman, Oxford University Press, Oxford 1992.
Google Scholar

Jan Paweł II, Encyklika Evangelium vitae (1995).
Google Scholar

Jaroszyński P., Personalizm filozoficzny – integralna wizja człowieka, [w:] Dusza Umysł Ciało. Spor o jedność bytową człowieka. Zadania współczesnej metafizyki nr 9, red. A. Maryniarczyk, K. Stępień, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin 2007, s. 473-485.
Google Scholar

Kowalczyk S. Człowiek w myśli współczesnej. Filozofia współczesna o człowieku, Wydawnictwo „Michalineum”, Warszawa 1990.
Google Scholar

Kowalczyk S., Człowiek w poszukiwaniu wartości. Elementy aksjologii personalistycznej, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2006.
Google Scholar

Krąpiec M. A., Człowiek bytem osobowym, [w:] Osoba i realizm w filozofii. Zadania współczesnej metafizyki nr 3/4, red. A. Maryniarczyk, K. Stępień, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin 2002, s. 19-46.
Google Scholar

Krąpiec M. A., Człowiek i prawo naturalne, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 21986.
Google Scholar

Krąpiec M. A., Człowiek jako osoba, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin 2005.
Google Scholar

Krąpiec M. A., Człowiek – kultura – uniwersytet, Redakcja
Google Scholar

Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1998.
Google Scholar

Krąpiec M. A., Ja-człowiek. Zarys antropologii filozoficznej, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 21979.
Google Scholar

Krąpiec M. A., O człowieku jako osobie, [w:] Osoba i uczucia. Zadania współczesnej metafizyki nr 12, red. A. Maryniarczyk, K. Stępień, P. Gondek, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin 2010, s. 17-38.
Google Scholar

Krąpiec M. A., Odzyskać świat realny, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1993.
Google Scholar

Krąpiec M. A., O ludzką politykę!, Wydawnictwo „Tolek”, Katowice 1993.
Google Scholar

Krąpiec M. A. Osoba ludzka i błędy w jej rozumieniu, [w:] Błąd antropologiczny. Zadania współczesnej metafizyki nr 5, red. A. Maryniarczyk, K. Stępień, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin 2003, s. 13-48.
Google Scholar

Krąpiec M. A., Rozumienie człowieka – od hinduizmu do New Age, [w:] Dusza Umysł Ciało. Spor o jedność bytową człowieka. Zadania współczesnej metafizyki nr 9, red. A. Maryniarczyk, K. Stępień, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin 2007, s. 17-41.
Google Scholar

Krąpiec M. A., Osoba i społeczność, „Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego” 23(1980)4, s. 17-27.
Google Scholar

Krąpiec M. A., Substancja – istota – natura. Ich rozumienie i funkcja w wyjaśnianiu rzeczywistości, [w:] Substancja Natura Prawo naturalne. Zadania współczesnej metafizyki nr 8, red. A. Maryniarczyk, K. Stępień, P. Gondek, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin 2006, s. 15-38.
Google Scholar

Krąpiec M. A., Substancja-istota-natura, [w:] Powszechna Encyklopedia Filozofii, t. 9, red. A. Maryniarczyk, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin 2008, s. 259-261.
Google Scholar

Krąpiec M. A., Suwerenność – czyja? (Dzieła, t. XVI), Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 21996.
Google Scholar

Maryniarczyk A., Aktualność tomizmu, [w:] Rozumieć filozofię i naukę (Wprowadzenie do filozofii. Przewodnik, t. 3), red. P. Gondek, Wydawnictwo Instytut Edukacji Narodowej, Lublin 2000, s. 255-293.
Google Scholar

Rozkoš M., Prawo naturalne czy konwencja podstawą prawa stanowionego, [w:] Substancja Natura Prawo naturalne. Zadania współczesnej metafizyki nr 8, red. A. Maryniarczyk, K. Stępień, P. Gondek, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin 2006, s. 329-340.
Google Scholar

Singer P., Etyka praktyczna, przeł. z ang. A. Sagan, Książka i Wiedza, Warszawa 22007.
Google Scholar

Terlikowski T. P., Granice uporczywej terapii, „Fronda” 2009, nr 50, s. 231-244.
Google Scholar

Wald B., Błąd antropologiczny i jego konsekwencje we współczesnej filozofii, tłum. z niem. A. Lekka-Kowalik, [w:] Błąd antropologiczny. Zadania współczesnej metafizyki nr 5, red. A. Maryniarczyk, K. Stępień, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin 2003, s. 123-138.
Google Scholar