Odmowa zgody na rozwód ze względów religijnych.  Analiza orzecznictwa

Urszula Nowicka

doi:10.21697/im.2025.36.1.05

Opublikowane: 2025-06-20

Tom 36 Nr 1 (2025)

Odmowa zgody na rozwód ze względów religijnych. Analiza orzecznictwa

Urszula Nowicka

Ius Matrimoniale

Dział: Rozprawy i artykuły

https://doi.org/10.21697/im.2025.36.1.05

Abstrakt

Zgodnie z dyspozycją art. 56 § 3 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego rozwód nie jest dopuszczalny, jeśli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Analiza orzecznictwa pokazuje, że jedną z przyczyn odmowy stanowią względy religijne. W tym kontekście pojawia się zatem pytanie, czy powoływanie się na nie może być uwzględnione na forum cywilnym, a – w przypadku odpowiedzi pozytywnej – czy odmowa zgody na rozwód ze względów religijnych może być w danych okolicznościach uznana za sprzeczną z zasadami współżycia społecznego.

Słowa kluczowe:

rozwód, odmowa zgody na rozwód, zasady współżycia społecznego

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Nowicka, U. (2025). Odmowa zgody na rozwód ze względów religijnych. Analiza orzecznictwa. Ius Matrimoniale, 36(1), 115–131. https://doi.org/10.21697/im.2025.36.1.05

Cited by / Share

Bibliografia

Orzecznictwo:
Google Scholar

Orzeczenie Sądu Najwyższego z 18 marca 1955 r., III CR 199/54, LEX nr 118741.
Google Scholar

Uchwała Sądu Najwyższego z 18 marca 1968 r., III CZP 70/66, II CKN 956/99, LEX nr 520139266.
Google Scholar

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 23 sierpnia 2018 r., V ACa 589/17, LEX nr 2615529.
Google Scholar

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 5 kwietnia 2023 r., A ACa 1034/21, LEX nr 3754717.
Google Scholar

Wyrok Sądu Najwyższego z 1 czerwca 2000 r., I CKN 569/98, LEX nr 50844.
Google Scholar

Wyrok Sądu Najwyższego z 10 maja 2000 r., III CKN 1032/99, LEX nr 47027.
Google Scholar

Wyrok Sądu Najwyższego z 10 września 1997 r., II CKN 292/97, LEX nr 847115.
Google Scholar

Wyrok Sądu Najwyższego z 18 sierpnia 1965 r., III CR 147/65, LEX nr 4503.
Google Scholar

Wyrok Sądu Najwyższego z 26 maja 2000 r., I CKN 1139/99, LEX nr 1221126.
Google Scholar

Wyrok Sądu Najwyższego z 26 października 2000 r., II CKN 956/99, LEX 45570.
Google Scholar

Wyrok Sądu Najwyższego z 27 czerwca 2002 r., IV CKN 1192/00, LEX nr 56052.
Google Scholar

Wyrok Sądu Najwyższego z 27 października 1999 r., III CKN 412/98, LEX 78208.
Google Scholar

Wyrok Sądu Najwyższego z 28 lutego 2002 r., III CKN 545/00, LEX nr 55136.
Google Scholar

Wyrok Sądu Najwyższego z 7 maja 2003, IV CKN 120/01, LEX nr 141394.
Google Scholar

Wyrok Sądu Najwyższego z 8 grudnia 1999 r., II CKN 606/98, LEX nr 847119.
Google Scholar

Wyrok Sądu Najwyższego z 21 listopada 2002 r. III CKN 665/00, LEX nr 74446.
Google Scholar

Wyrok Sądu Najwyższego z 26 lutego 2002, I CKN 305/01, LEX nr 53924.
Google Scholar

Wyrok Sądu Najwyższego z 7 grudnia 1965 r., III CR 278/65, LEX nr 520094068.
Google Scholar

Wyrok Sądu Okręgowego w Kielcach z 12 maja 2021 r., I C 525/19, nieopublikowany. DOI: https://doi.org/10.33226/0032-6186.2021.7.2
Google Scholar

Załącznik do Obwieszczenia Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 1968 r.: wytyczne wymiaru sprawiedliwości i praktyki sądowej w zakresie stosowania przepisów art. 56 oraz art. 58 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego z dnia 18 marca 1968 r., M.P. 1968 nr 14 poz. 97.
Google Scholar

Literatura:
Google Scholar

FILIPEK M., Zasada rekryminacji w systemie polskiego prawa rodzinnego, Ius Novum 3/2009, s. 138-148.
Google Scholar

JĘDREJEK G., Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2019.
Google Scholar

KANTOR R., Sumienie chrześcijańskie a rozwód cywilny, Resovia Sacra. Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej 14-15 (2007-2008), s. 93-104.
Google Scholar

MANOWSKA M., Komentarz do art. 56, w: J. WIERCIŃSKI (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, LexisNexis 2014.
Google Scholar

OLEJNICZAK A., Komentarz do art. 56, w: H. DOLECKI, T. SOKOŁOWSKI (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, LEX 2013.
Google Scholar

SMYCZYŃSKI T. (red.), System Prawa Prywatnego, t. 11, Warszawa 2014.
Google Scholar

SMYCZYŃSKI T., Glosa do wyroku SN z dnia 26 października 2000 r., II CKN 956/99, Orzecznictwo Sądów Polskich 2003/3/35, LEX nr 385912320.
Google Scholar

WARTENBERG-KEMPKA B., Komentarz do art. 56, w: M. FRAS, M. HABDAS (red.), Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2023.
Google Scholar