Proces dokumentalny a proces skrócony przed biskupem - procesy specjalne w sprawach de nullitatae

ADAM  BARTCZAK

doi:10.21697/pk.2019.62.3.05

Opublikowane: 2019-09-07

Tom 62 Nr 3 (2019)

Proces dokumentalny a proces skrócony przed biskupem - procesy specjalne w sprawach de nullitatae

ADAM BARTCZAK

Prawo Kanoniczne

Dział: Rozprawy i Artykuły

https://doi.org/10.21697/pk.2019.62.3.05

Abstrakt

Powyższe zestawienie dwóch procesów specjalnych, których prowadzenie przewiduje prawo kanoniczne, ukazuje głęboki wymiar pracy duszpasterskiej na rzecz małżeństwa jaka dokonuje się w sądownictwie kościelnym. Ustanowione przez Prawodawcę dwie drogi orzeczenia nieważności małżeństwa w formule skróconej bez wątpienia przyspieszają proces decyzyjny. Są one jednak możliwe do zastosowania w szczególnych okolicznościach. Łączy je jednak klarowność nieważności, która uchyla konieczność prowadzenia procesu zwykłego. Z jednej strony podobne, różnią się jednak między sobą znaczenie, zwłaszcza gdy popatrzymy na osobę sędziego i jego działalność. Obydwa procesy wpisują się w szeroko rozumianą duszpasterskość prawa kanonicznego, która staje się narzędziem na rzecz salus animarum. W obydwu procesach zostają jednak zachowane wszystkie podstawowe gwarancje sprawiedliwości procesowej: niezawisły i bezstronny sędzia, równość stron czy prawo do obrony. Wobec powyższego jedynie od stron i jakości materiału dowodowego faktycznie zależy wniesienie prośby o nieważność małżeństwa na drogę procesu dokumentalnego albo procesu skróconego przed biskupem.

Słowa kluczowe:

nieważność małżeństwa, proces, dokument, biskup, forma specjalna

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

BARTCZAK, A. . (2019). Proces dokumentalny a proces skrócony przed biskupem - procesy specjalne w sprawach de nullitatae . Prawo Kanoniczne, 62(3), 105–125. https://doi.org/10.21697/pk.2019.62.3.05

Cited by / Share

Bibliografia

ARROBA CONDE M. J., Diritto processuale canonico, Roma 2006.
Google Scholar

BARTCZAK A., Dokument jako środek dowodowy w procesie małżeńskim, Łódzkie Studia Teologiczne 22 (2013), s. 3-13.
Google Scholar

BARTCZAK A., Ignorantia iuris nocet. Kilka uwag z pracy kancelarii trybunału kościelnego, Łódzkie Studia Teologiczne 26 (2017) 4, s. 61-72.
Google Scholar

BARTCZAK A., Ogłoszenie akt w kanonicznym procesie małżeńskim, Annales Canonici 7 (2011).
Google Scholar

BARTCZAK A., Właściwość sądu w procesie zwykłym w ,,Mitis Iudex Dominus Iesus, Ius Matrimoniale 28 (2017) nr 4, s. 29-44.
Google Scholar

BIANCHI P., Lo svolgimento del processo breve: la fase istruttoria e di discussione della causa, w: La riforma di processi matrimoniali di Papa Francesco. Una guida per tutti, red. Redazione di Quaderni di diritto ecclesiale, Milano 2016.
Google Scholar

Codex Iuris Canonici, auctoritate Joannis Pauli PP. promulgatus, Kodeks Prawa Kanonicznego. Przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu, 25 stycznia 1983r., Poznań 1984.
Google Scholar

FRANCISZEK, Il vescovo è padre, capo e giudice dei fedeli. Przemówienie Ojca Świętego, 25.11. 2017, w: ,,L’Osservatore Romano, 26.11.2017, s. 7.
Google Scholar

FRANCISZEK, List apostolski motu proprio ,,Mitis Iudex Dominus Iesus”, reformujący kanony Kodeksu Prawa Kanonicznego dotyczące spraw o orzeczenie nieważności małżeństwa (tekst łacińsko-polski), Tarnów 2015.
Google Scholar

GÓRALSKI W., Proces małżeński skrócony przed biskupem, Płock 2017.
Google Scholar

GÓRALSKI W., Przeszkody małżeńskie w ogólności, w: Przeszkody małżeńskie w prawie kanonicznym, red. W. Góralski, Warszawa 2016.
Google Scholar

Greszata M., Komentarz do art. 295 DC, w: Komentarz do Instrukcji procesowej ,,Dignitas connubii”, red. T. Rozkrut, Sandomierz 2007, s. 394.
Google Scholar

GRESZATA-TELUSIEWICZ M., Processus brevior, w: Proces małżeński według motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus, red. J. Krajczyński, Płock 2015.
Google Scholar

GRĘŹLIKOWSKI J., Procesy małżeńskie, w: Wielka Encyklopedia Prawa, t. II, Prawo kanoniczne, Warszawa 2014.
Google Scholar

GROCHOLEWSKI Z., Pewność moralna jako klucz do lektury norm procesowych, Ius Matrimoniale 3 (1998), s. 32-39.
Google Scholar

IOANNES PAULUS II, Ad Rotam Romanam habita (die 29.01.2004), AAS 96 (2004), s. 351.
Google Scholar

Majer P., Art. 5/Tytuł V – Proces małżeński skrócony przed biskupem, w: Praktyczny komentarz do Listu apostolskiego Mitis Iudex Dominus Iesus papieża Franciszka, red. P. Skonieczny, Tarnów 2015, s. 163-164.
Google Scholar

MONETA P., La dinamica processuale nel m.p. ,,Mitis Iudex”, Ius Ecclesiae 28 (2016), s. 39-62.
Google Scholar

PINTO P.V., Małżeństwo i rodzina na synodalnej ścieżce papieża Franciszka. Papieska sentencja procesu skróconego, Città del Vaticano 2019.
Google Scholar

Relatio Synodi III Nadzwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów: „Wyzwania duszpasterskie dla rodziny w kontekście nowej ewangelizacji”, n. 48, w: http://www.vatican.va/roman_curia/synod/documents/rc_synod_doc_20141018_relatio-synodi-familia_en.html [dostęp 23.01.2020].
Google Scholar

SITARZ M., Słownik prawa kanonicznego, Warszawa 2004.
Google Scholar

Słownik łacińsko-polski, t. 1, red. J. Korpanty, Warszawa 2001.
Google Scholar

SOBCZAK A., Stwierdzenie nieważności małżeństwa i inne małżeńskie procesy kościelne, Poznań 2010.
Google Scholar

STAWNIAK H., Komentarz do art. 116 DC, w: Komentarz do Instrukcji procesowej ,,Dignitas connubii”, red. T. Rozkrut, Sandomierz 2007, s. 183.
Google Scholar

TRYBUNAŁ APOSTOLSKI ROTY RZYMSKIEJ, Subsydium aplikacyjne do Motu pr. Mitis Iudex Dominus Iesus, s. 39, w: http://www.rotaromana.va/content/dam/rotaromana/documenti/Sussidio/Subsidium%2c%20polacco.pdf [dostęp 23.01.2020].
Google Scholar

WITKOWSKI W., Dawne i obecne umocowanie prawne procesu dokumentalnego, Kościół i Prawo 6 (19) 2017, nr 2, s. 207-227.
Google Scholar

Witkowski W., Natura i moc dowodowa dokumentu w kanonicznym procesie sądowym, Lublin 2018.
Google Scholar