Misje ad gentes a nowe wyzwania

ARKADIUSZ DOMASZK

doi:10.21697/pk.2019.62.4.03

Opublikowane: 2019-11-09

Tom 62 Nr 4 (2019)

Misje ad gentes a nowe wyzwania

ARKADIUSZ DOMASZK

Prawo Kanoniczne

Dział: Rozprawy i Artykuły

https://doi.org/10.21697/pk.2019.62.4.03

Abstrakt

Kościół katolicki jest zobowiązany do głoszenia Ewangelii Jezusa Chrystusa. Jest to nakaz misyjny, skierowany do wszystkich ludzi (ad gentes). Prawo kanoniczne zauważa nowe sytuacje: liczne migracje ludzi, w tym niechrześcijan oraz powszechny wpływ mass mediów, jako nowe wyzwania misyjne. Celem opracowania było zbadanie, jak prawo kościelne dostosowuje się do tych nowych sytuacji. W pierwszym punkcie nakreślono, czym są misje ad gentes. W kolejnym punkcie przybliżono zjawisko współczesnej migracji oraz reakcji Kościoła na tę sytuację, zwłaszcza wobec niechrześcijan w środowisku europejskim. Następnie treść opracowania zakreśliła sytuację tzw. nowych mediów, ich oddziaływanie oraz ewangelizację podejmowaną przez ludzi Kościoła w tej przestrzeni.

W podsumowaniu, należy podkreślić, że wobec nowych wyzwań dla misji ad gentes pierwszoplanowa jest świadomość. Misje katolickie nie dokonują się jedynie w odległych krajach, ale że poprzez obecność migrantów oraz dostęp do nowych środków komunikacji zbliżyła się perspektywa misyjna do krajów tradycyjnie chrześcijańskich. Każdy katolik w przestrzeni swojego codziennego życia ma okazję być misjonarzem dla swoich sąsiadów=migrantów albo współużytkowników odwiedzanego portalu w Internecie. Należy przemyśleć nowe rozwiązania Kościoła powszechnego, partykularnego, czy najmniejszej parafii, aby orędzie chrześcijańskie mogło dotrzeć do każdego migrującego człowieka, również do użytkownika Internetu. Należy poszukiwać nowych pomysłów i ich unormowania w Kościele partykularnym.

Słowa kluczowe:

migracja, mass media, misje, ad gentes, Kościół, prawo kanoniczne

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

DOMASZK , A. (2019). Misje ad gentes a nowe wyzwania . Prawo Kanoniczne, 62(4), 55–90. https://doi.org/10.21697/pk.2019.62.4.03

Cited by / Share

Bibliografia

Barreda J.A., Missione, w: Migrazioni. Dizionario socio-pastorale, red. G. Battistella, Milano 2010, s. 666-676.
Google Scholar

Benedykt XVI, Encyklika Caritas in veritate, 29.06.2009, Kraków 2009.
Google Scholar

Benedykt XVI, Orędzie na Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu, 24.01.2010, L’Osservatore Romano (pol) 3-4 (2010), s. 6-7.
Google Scholar

Benlloch Poveda A., La nuova legislazione canonica sulla mobilità sociale, w: Pontificio Consiglio della Pastorale per i Migranti e gli Itineranti, Migrazioni e diritto ecclesiale. La pastorale della mobilità umana nel nuovo Codice di diritto canonico, Padova 1992, s. 9-22.
Google Scholar

Bonnet P.A., Comunione ecclesiale, migranti e diritti fondamentali, w: Pontificio Consiglio della Pastorale per i Migranti e gli Itineranti, Migrazioni e diritto ecclesiale. La pastorale della mobilità umana nel nuovo Codice di diritto canonico, Padova 1992, s. 23-54.
Google Scholar

Codex Iuris Canonici, auctoritate Joannis Pauli PP. promulgatus, Kodeks Prawa Kanonicznego. Przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu, Poznań 1984.
Google Scholar

Comnolly N., Ad gentes to Evangelii Gaudium: Mission’s Move to the Centre, The Australasian Catholic Record 92(2015)4, s. 387-402.
Google Scholar

Concilium Vaticanum II, Constitutio Gaudium et spes, 07.12.1965, AAS 58(1966), s. 1025-1115.
Google Scholar

Concilium Vaticanum II, Declaratio de libertate religiosa Dignitatis humanae, 07.12.1965, AAS 58(1966), s. 929-946.
Google Scholar

Concilium Vaticanum II, Declaratio Nostra aetate, 28.10.1965, AAS 58(1966), s. 740-744.
Google Scholar

Concilium Vaticanum II, Decretum Ad gentes, 07.12.1965, AAS 58(1966), s. 947-990, tekst polski w: Sobór Watykański II, Konstytucje, Dekrety, Deklaracje, Poznań 2002, s. 433-471.
Google Scholar

Concilium Vaticanum II, Decretum Inter mirifica, 04.12.1963, AAS 56(1964), s. 145-157.
Google Scholar

Congregatio pro Doctrina Fidei, Declaratio Dominus Iesus, 06.08.2000, AAS 92(2000), s. 742-765.
Google Scholar

De Paolis V., La Chiesa missionaria e il Codice del Concilio, w: La Chiesa è missionaria. La ricezione nel Codice di Diritto Canonico, red. L. Sabbarese, Città del Vaticano 2009, s. 17-55.
Google Scholar

De Paolis V., La cura pastorale dei migranti nella Chiesa. Una rassegna dei principali documenti, Quaderni di Diritto Ecclesiale 21(2008)1, s. 11-28.
Google Scholar

Domaszk A., Katolicka telewizja internetowa w myśli teologicznej Kościoła, Prawo Kanoniczne 60(2017) nr 3, s. 107-134.
Google Scholar

Domaszk A., Katolickie radio internetowe w myśli teologiczno-prawnej Kościoła, Prawo i Kościół 6 (2014), s. 141-168.
Google Scholar

Domaszk A., Media - nowe drogi ewangelizacji w nauczaniu Kościoła i w prawie kanonicznym, w: Media – wartości - prawo, red. R. Sztychmiler, Olsztyn 2008, s. 17-37.
Google Scholar

Domaszk A., Możliwości zastosowania Internetu w misji Kościoła. Studium kanoniczno-teologiczne, Kraków 2013, s. 238-244.
Google Scholar

Domaszk A., Nowe horyzonty misji „Ad gentes”- normy prawa kanonicznego, Prawo Kanoniczne 53(2010)1-2, s. 21-40.
Google Scholar

Domaszk A., Środki komunikacji społecznej w nauczaniu Kościoła i misji ewangelizacyjnej, Seminare 34 (2013), s. 81-95.
Google Scholar

Domaszk, Misja ad gentes w Polsce?, w: Fides, quae de verbo nascitur et nutritur. Nauczycielskie zadanie Kościoła wobec 1050. rocznicy Chrztu Polski, red. J. Krajczyński, A. Domaszk, Płock 2016, s. 194-229.
Google Scholar

Dzierżon G., Małżeństwo katolików z muzułmanami, w: Małżeństwo i rodzina w prawie kanonicznym i w prawie polskim, red. J. Krukowski, M. Sitarz, J. Gręźlikowski, Lublin 2017, s. 125-140.
Google Scholar

Eurostat, Migration and migrant population statistics, http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Migration_and_migrant_population_statistics [dostęp: 23.08.2016].
Google Scholar

Eurostat, Statystyka dotycząca migracji i populacji migrantów, http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Migration_and_migrant_population_statistics/pl#Wi.C4.99cej_informacji_z_Eurostatu [dostęp: 06.09.2017], dane statystyczne z marca 2017.
Google Scholar

Eurostat, Statystyki dotyczące migracji i populacji migrantów, http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Migration_and_migrant_population_statistics/pl [dostęp: 23.08.2016].
Google Scholar

Fadelle J., Le prix a payer, Éditions de l’Œuvre 2011; wyd. pol.: tenże, Bez względu na cenę, Poznań 2012.
Google Scholar

Ferdinandi S., Il volto di una parrocchia ospitale: competenze spirituali, requisiti sociali, collaborazione col territorio, Orientamenti Pastorali (2015)10, s. 25-31.
Google Scholar

Fiałkowski M., Niewierzący i obojętni religijnie wyzwaniem dla Kościoła w Polsce, Ateneum Kapłańskie 165(2015), z. 2(639), s. 229-237.
Google Scholar

Filoni F., Attualità della Missione „Ad Gentes”, w: Il Camino della missione. Convegno Internazionale a cinquant’anni dalla promulgazione del Decreto Conciliare Ad Gentes, red. A. Trevisiol, Roma 2015, s. 503-513.
Google Scholar

Forti O., Varinetti E., Annus horribilis, Orientamenti Pastorali (2015)10, s. 13-24.
Google Scholar

Franciscus, Litterae apostolicae motu proprio Humanam progressionem, 17.08.2016, http://w2.vatican.va/content/francesco/la/motu_proprio/documents/papa-francesco-motu-proprio_20160817_humanam-progressionem.html [dostęp: 07.09.2017].
Google Scholar

Gambari E., Życie zakonne po Soborze Watykańskim II, tłum. z włos. J. E. Bielecki, Kraków 1998.
Google Scholar

Gida M., La referencialidad ministerial del párroco en su misión de servico en el anuncio del Evangelo en la parroquia. Parte primera, Periodca 99(2010)1, s. 73-93.
Google Scholar

Gida M., La referencialidad ministerial del párroco en su misión de servico en el anuncio del Evangelo en la parroquia. Parte segunda, Periodca 99(2010)2, s. 201-249.
Google Scholar

Gimenez Reception A., The Global World and its New Challenges: Urbanization, Migration and Postmodernity, w: Il Camino della missione. Convegno Internazionale a cinquant’anni dalla promulgazione del Decreto Conciliare Ad Gentes, red. A. Trevisiol, Roma 2015, s. 495-502.
Google Scholar

Główny Urząd Statystyczny, Informacja o badaniach zasobów imigracyjnych w Polsce w 2008 r., http://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/lud_infor_o_badan_zasob_imigr_pl_w_2008.pdf [dostęp: 06.09.2017].
Google Scholar

Główny Urząd Statystyczny, Rocznik Demograficzny 2015, file:///C:/Users/Arek/Downloads/rocznik_demograficzny_2015.pdf [dostęp: 23.08.2016].
Google Scholar

Główny Urząd Statystyczny, Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2015, file:///C:/Users/Arek/Downloads/publ_oz_rocznik_statystyczny_rp.pdf [dostęp: 23.08.2016].
Google Scholar

Główny Urząd Statystyczny, Struktura narodowo-etniczna, językowa i wyznaniowa ludności Polski. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011, file:///C:/Users/Arek/Downloads/struktura_narodowo-etniczna.pdf [dostęp: 23.08.2016].
Google Scholar

Gniadek J., Centrum Migranta i ludzie w drodze, Biuletyn Tygodniowy Centrum Informacyjnego Zakonów 44(2017)453, s. 8-10.
Google Scholar

Górniak M.R., Migracja – aspekt historyczno-geograficzny, w: Encyklopedia Katolicka, t. 12, red. S. Wilk, E. Ziemann, Lublin 2008, kol 953-955.
Google Scholar

Górniak M.R., Skwierczyński Z., Mariański J., Migracja – aspekt socjologiczny, w: Encyklopedia Katolicka, t. 12, red. S. Wilk, E. Ziemann, Lublin 2008, kol. 957-960.
Google Scholar

Hendriks J., Migrazione e scuole cattoliche, w: Pontificio Consiglio della Pastorale per i Migranti e gli Itineranti, Migrazioni e diritto ecclesiale. La pastorale della mobilità umana nel nuovo Codice di diritto canonico, Padova 1992, s. 169-176.
Google Scholar

Hernández Mercado L., Urbanización, migración y globalización. Tres fenómenos de nuestro tiempo: causas y efectos, Revista Mexicana de Derecho Canónico 20(2014)1, s. 24-38.
Google Scholar

Jabłoński F., Recepcja idei misyjnej w Polsce po Soborze Watykańskim II, Kraków 2003.
Google Scholar

Jabłoński F., Terytoria misyjne w świetle Kongregacji Ewangelizowania Narodów w 390. rocznicę jej powstania (1622-2012), Warszawa 2012.
Google Scholar

Jan Paweł II, Adhortacja apostolska o Jezusie Chrystusie, który żyje w Kościele, jako źródło nadziei dla Europy Ecclesia in Europa, 28.06.2003, Kraków 2003.
Google Scholar

Jan Paweł II, Encyklika Redemptoris missio, 07.12.1990, Poznań 1991.
Google Scholar

Jan Paweł II, Orędzie na Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu, 24.01.2002, w: Orędzia papieskie na Światowe Dni Komunikacji Społecznej 1967-2002, red. M. Lis, Częstochowa 2002, s. 240-246.
Google Scholar

Jan Paweł II, Posynodalna adhortacja apostolska Vita consecrata, 25.03.1996, Ząbki 1996.
Google Scholar

Janczewski Z., Recepcja Kodeksu prawa kanonicznego z 1983 r. w zakresie prawa o sakramentach w prawodawstwie Konferencji Episkopatu Polski i II Polskiego Synodu Plenarnego (chrzest, bierzmowanie Eucharystia, pokuta, namaszczenie chorych, święcenia), w: 30 lat od promulgacji Kodeksu Prawa Kanonicznego. Doświadczenia Kościoła katolickiego w Polsce, red. A. Domaszk, Warszawa 2014, s. 98-101.
Google Scholar

Joannes Paulus II, Constitutio apostolica de Romana Curia Pastor Bonus, 28.06.1988, AAS 80 (1988), s. 841-912.
Google Scholar

Joannes Paulus II, Posynodalna adhortacja apostolska Pastores gregis, 16.10.2003, Kraków 2003.
Google Scholar

Joannes XXIII, Litterae encyclicae Pacem in terrris, 11.04.1963, AAS 55 (1963), s. 257-304.
Google Scholar

Kasprzak S., Prawnokanoniczne implikacje nakazu misyjnego, Roczniki Nauk Prawnych 25(2015)2, s. 129-142.
Google Scholar

Kluj W., Dialog międzyreligijny a przepowiadanie Jezusa Chrystusa – dwa podstawowe dokumenty i dwa wydarzenia, w: Misje i religie. Księga pamiątkowa poświęcona ks. prof. dr. hab. Władysławowi Kowalakowi z okazji 45-lecia działalności misjologii w ATK i UKSW w Warszawie, red. J. Różański, Górna Grupa 2014, s. 109-124.
Google Scholar

Kolasa P., Ochrona praw uchodźców w Unii Europejskiej w świetle wytycznych Stolicy Apostolskiej, Warszawa 2010.
Google Scholar

Komitet ds. Dialogu z Niewierzącymi Rady Konferencji Episkopatu Polski ds. Dialogu Religijnego, Niewierzący w parafii – sugestie duszpasterskie, Wiadomości KAI 27(1999), 08.07.1999, s. 19-21.
Google Scholar

La Chiesa è missionaria. La ricezione nel Codice di Diritto Canonico, red. L. Sabbarese, Roma 2009.
Google Scholar

Le livre noire de la condition des chrêtiens dans le monde, red. J.M. Falco, T. Radeliffe, A. Riccardi, XO Editions 2014; wyd. pol.: Czarna księga prześladowań chrześcijan w świecie, Poznań 2015.
Google Scholar

Lipiec D., Duszpasterstwo parafialne wobec współczesnych wyzwań, Ateneum Kapłańskie 165(2015), z. 2(639), s. 238-251.
Google Scholar

Lussi C., La missione della Chiesa nel contesto della mobilità umana, Città del Vaticano 2005.
Google Scholar

Martínez Martínez D., La solicitud por la Iglesia en la formación de los candidatos al presbiterado, a la luz del canon 257§1 del Código de Derecho Canónico de 1983 (praca doktorska, archiwum UKSW), Warszawa 2005.
Google Scholar

Mąkosa P., Preewangelizacja pierwszym i koniecznym etapem formacji chrześcijańskiej, Katecheta 54(2010)7-8, s. 25-34.
Google Scholar

Migliavacca A., Il catecumenato e la prassi ecclesiale, Quaderni di Diritto Ecclesiale 27(2014)3, s. 282-313.
Google Scholar

Necel W., Imigranci w Polsce – kultura przyjęcia, Prawo Kanoniczne 58(2015)3, s. 87-103.
Google Scholar

Necel W., Prawno-duszpasterskie dyspozycje instrukcji Erga Migrantes Caritas Christi, Prawo Kanoniczne 52(2009)3-4, s. 51-68.
Google Scholar

Necel W., Prawo migranta do specjalnego duszpasterstwa, Warszawa 2012.
Google Scholar

Obrzędy chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych, Katowice 1988.
Google Scholar

Osiecki E., Misje u progu naszych domów, w: Ecclesia In Asia. Wybrane problemy Kościoła, red. J. Różański, Warszawa 2004, s. 177-179.
Google Scholar

Papieska Rada ds. Środków Społecznego Przekazu, Etyka w Internecie, 22.02.2002, Wiadomości KAI (17.03.2002), s. 31-35.
Google Scholar

Papieska Rada ds. Środków Społecznego Przekazu, Etyka w środkach społecznego przekazu, 04.06.2000, L’Osservatore Romano (pol) 4(2001), s. 48-56.
Google Scholar

Papieska Rada ds. Środków Społecznego Przekazu, Kościół a Internet, 22.02.2002, Wiadomości KAI (10.03.2002), s. 31-35.
Google Scholar

Papieska Rada Duszpasterstwa Migrantów i Podróżnych, Instrukcja Erga migrantes caritas Christi, 03.05.2004, Wrocław 2007.
Google Scholar

Paulus VI, Adhortatio apostolica Evangelii nuntiandi, 08.12.1975, AAS 68 (1976), s. 5-76.
Google Scholar

Paulus VI, Litterae apostolicae motu proprio Pastoralis migratorum cura, 15.08.1969, AAS 61(1969), s. 600-603.
Google Scholar

Paulus VI, Litterae encyclicae Ecclesiam suam, 06.08.1964, AAS 56(1964), s. 609-659.
Google Scholar

Phan P.C., Dialogo interreligioso, w: Migrazioni. Dizionario socio-pastorale, red. G. Battistella, Milano 2010, s. 365-371.
Google Scholar

Pius XII, Constitutio apostolica Exsul Familia, 01.08.1952, AAS 44(1952), s. 649-704.
Google Scholar

Polska przyjęła już ponad 80 tysięcy Czeczenów i wciąż przyjmuje następnych. Czy komuś to przeszkadza?, http://natemat.pl/155107,polska-przyjela-juz-blisko-90-tysiecy-uchodzcow-z-czeczenii-dzis-zostala-ich-tylko-garstka-bo-nie-chcieli-u-nas-zostac [dostęp: 24.08.2016].
Google Scholar

Pontificio Consilio pro Dialogo inter Religiones, Congregatione pro Gentium Evangelizatione, Instructio Dialogo e Annuncio, 19.05.1991, AAS 84(1992), s. 414-446.
Google Scholar

Pontificium Consilium Instrumentis Communicationis Socialis, Instructio pastoralis Communio et progressio, 23.05.1971, AAS 63(1971), s. 593-656.
Google Scholar

Pontificium Consilium Instrumentis Communicationis Socialis, Instructio Pastoralis Aetatis novae, 22.02.1992, AAS 84(1992), s. 447-468.
Google Scholar

Poupard P., Ewangelizacja we współczesnym świecie, L’Osservatore Romano (pol.) 25(2004)5, s. 39-41.
Google Scholar

Pruder J., Il diritto matrimoniale islamico e il problema del matrimonio fra donna cattolica e musulmano, w: Pontificio Consiglio della Pastorale per i Migranti e gli Itineranti, Migrazioni e diritto ecclesiale. La pastorale della mobilità umana nel nuovo Codice di diritto canonico, Padova 1992, s. 133-168.
Google Scholar

Reuter A., The Missionary Activity of the Church (Canons 781-792), Studia Canonica 23(1989)2, s. 387-407.
Google Scholar

Sacra Congregatio pro Episcopis, Instructio De pastorali migratorum cura, 22.08.1963, AAS 61(1969), s. 614-643.
Google Scholar

Secretariatus pro non Christianis, L'atteggiamento della Chiesa di pronte al seguaci di altre religioni (Riflessioni e orientamenti su dialogo e missione), 04.09.1984, AAS 76(1984), s. 816-828.
Google Scholar

Skwierczyński Z., Migracja – aspekt prawny, w: Encyklopedia Katolicka, t. 12, red. S. Wilk, E. Ziemann, Lublin 2008, kol. 955-957.
Google Scholar

Sokołowski P.A., „Misje” a „Europa” – zarys problematyki, w: Działalność misyjna i promocja ludzka. Teoria i praktyka eklezjalna, red. J. Stala, Lublin 2011, s. 239-256.
Google Scholar

Sokołowski P.A., Teologiczna interpretacja „naturalnej misyjności Kościoła”, w: Misje i religie. Księga pamiątkowa poświęcona ks. prof. dr. hab. Władysławowi Kowalakowi z okazji 45-lecia działalności misjologii w ATK i UKSW w Warszawie, red. J. Różański, Górna Grupa 2014, s. 61-93.
Google Scholar

Statystyki Kościoła: na świecie wzrasta liczba katolików, https://stacja7.pl/ze-swiata/statystyki-kosciola-swiecie-wzrasta-liczba-katolikow/ [dostęp: 09.10.2018].
Google Scholar

Stawniak H., Problematyka migracji ludności w świetle zasad i niektórych działań Stolicy Apostolskiej, Seminare 26(2009), s. 143-157.
Google Scholar

Sztafrowski E., Podręcznik prawa kanonicznego, t. 3, Warszawa 1986.
Google Scholar

Taras P., Emigracja, w: Encyklopedia Katolicka, t. 4, red. R. Łukaszyk, L. Bieńkowski, F. Gryglewicz, Lublin 1995, kol. 942-945.
Google Scholar

Tassello G., Accoglienza/ospitalità nella pastorale, w: Migrazioni. Dizionario socio-pastorale, red. G. Battistella, Milano 2010, s. 15-18.
Google Scholar

Tassello G., Migranti soggetti di diritto. Gli insegnamenti della Santa Sede, w: Congregazione per L’Educazione Cattolica, Pontificia Commissione Migrazioni e Turismo, Orizzonti pastorali oggi, Studi interdisciplinari sulla mobilità umana, 2a edizione, Padova 1987, s. 25-38.
Google Scholar

Timmermans F., Uchodźcy, w: Misjologia. Kontekst ekumeniczny, Mały słownik, red. J. Bria, P. Chanson, J. Gadille, M. Spindler, tłum. A. Kuryś, Warszawa 2007, s. 395-400.
Google Scholar

Trevisan G., Il catecumenato, istruzione e tirocinio della vita cristiana, Quaderni di Diritto Ecclesiale 27(2014)3, s. 263-281.
Google Scholar

Urbańczyk R., Skwierczyński Z., Migracja – aspekt teologiczny, w: Encyklopedia Katolicka, t. 12, red. S. Wilk, E. Ziemann, Lublin 2008, kol. 960-962.
Google Scholar

Wietnamczycy w Polsce, http://pl.wikipedia.org/wiki/Wietnamczycy_w_Polsce [dostęp: 23.08.2016].
Google Scholar

Więcek P., Inkulturacja przez Internet, W Drodze 4 (2003), s. 29-30.
Google Scholar

Yawovi J.A., L’azione missionaria della Chiesa ieri e oggi, Venezia 2015.
Google Scholar

Żaryn S., Kpili z Kaczyńskiego, teraz przyznają: „jest 50 stref ‘no-go’ w Szwecji”, https://wpolityce.pl/polityka/265869-kpili-z-kaczynskiego-teraz-przyznaja-jest-55-stref-no-go-w-szwecji-debata-ws-imigrantow-to-dowod-ze-media-mainstreamowe-prowadza-wroga-wobec-polski-dzialalnosc [dostęp: 26.11.2018].
Google Scholar