Teologiczno-retoryczny kontekst słowa i muzyki w koncercie wokalnym „Salve coelestis Pater” Franza Tundera (1614-1664) na bas solo, skrzypce i basso continuo

Zbigniew Stępniak

doi:10.21852/sem.2017.3.15

Opublikowane: 2022-11-23

Tom 38 Nr 3 (2017)

Teologiczno-retoryczny kontekst słowa i muzyki w koncercie wokalnym „Salve coelestis Pater” Franza Tundera (1614-1664) na bas solo, skrzypce i basso continuo

Zbigniew Stępniak

Seminare. Poszukiwania naukowe

Dział: Z problematyki historycznej

https://doi.org/10.21852/sem.2017.3.15

Abstrakt

Kompozytor Franz Tunder (1614-1664), pełniąc ponad 25 lat funkcje organisty i animatora życia muzycznego w kościele Najświętszej Maryi Panny w Lubece, był prekursorem ostatniej generacji hansatyckiego baroku, ale i wielkim mistrzem tego stylu. Tworzył dzieła organowe oraz kompozycje wokalno-instrumentalne. Wśród nich znajduje się koncert kościelny, napisany do protestanckiej adaptacji łacińskich słów antyfony Salve Regina. Jest nim utwór Salve coelestis Pater na bas solo, skrzypce i basso continuo. Autor artykułu wskazuje na związki słowa i muzyki w szeroko pojętym aspekcie wykonawczym. Wychodząc od teologicznej analizy tekstu słownego, wskazuje na retoryczne znaczenie szeroko pojętych zabiegów muzycznych, szczególnie w linii melodycznej basowego głosu solowego.

Słowa kluczowe:

muzyka, muzyka dawna, barok, muzyka wokalna, śpiew, bas, antyfona, modlitwa, teologia

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Stępniak , Z. (2022). Teologiczno-retoryczny kontekst słowa i muzyki w koncercie wokalnym „Salve coelestis Pater” Franza Tundera (1614-1664) na bas solo, skrzypce i basso continuo . Seminare. Poszukiwania Naukowe, 38(3), 193–207. https://doi.org/10.21852/sem.2017.3.15

Cited by / Share

Bibliografia

Liber Usualis. Missae et officii pro Dominicis et Festis cum cantu gregoriano. 1954. Paris-Tornaci-Romae.
Google Scholar

Auhagen, Wolfgang. 1983. Studien zur Tonartencharakteristik in theoretischen Schriften und Kompositionen vom späten 17. bis zum Beginn des 20. Jahrhunderts. Frankfurt am Main-Bern-New York: Verlag Peter Lang.
Google Scholar

Bartel, Dietrich. 1985. Handbuch der musikalischen Figurenlehre. Laaber: Laaber-Verlag.
Google Scholar

Chomiński, Józef i Krystyna Wilkowska-Chomińska. 1974. Formy muzyczne, t. 3: Pieśń. Kraków: PWM.
Google Scholar

Jan Paweł II. 1980. Encyklika „Dives in misericordia”.
Google Scholar

Jasina, Paweł. 2012. Salve Regina. W: Encyklopedia Katolicka, t. 17, red. Stanisław Wilk, 944-945. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Google Scholar

Jasiński, Tomasz. 2009a. Tunder Franz. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Część biograficzna, t. 11, red. Elżbieta Dziębowska, 161-162. Kraków: PWM.
Google Scholar

Jasiński, Tomasz. 2009b. Polska barokowa retoryka muzyczna. Lublin: Polihymnia.
Google Scholar

Waldemar, Pałęcki. 2008. Antyfony maryjne na zakończenie komplety w polskiej edycji Liturgii Godzin. W: Mirabile Laudis Canticum. Liturgia Godzin: dzieje i teologii. Księga pamiątkowa dedykowana księdzu biskupowi Stefanowi Cichemu biskupowi legnickiemu przewodniczącemu Komisji do spraw kultu Bożego i dyscypliny sakramentów Episkopatu Polski, red. Helmut Jan Sobeczko, 374375. Opole: Wydawnictwo św. Krzyża.
Google Scholar

Snyder, Kerala J. 2009. Dieterich Buxtehude. Życie – twórczość – praktyka wykonawcza, tłum. Marcin Szelest. Kraków: Wyd. Astraia.
Google Scholar

Syré, Wolfram. 2006. Tunder, Franz. W: Die Musik in Geschichte und Gegenwart. Allgemeine Enzyklopädie der Musikbegründet von Friedrich Blume. Zweite neubearbeitete Ausgabe. Personalteil 16, red. Ludwig von Finscher, 1114-1117. Kassel-Basel-London-New York-Prag-Metzler-Stuttgart-Weimar: Bärenreiter-Verlag.
Google Scholar

Tunder, Franz. 1957. Salve coelestis pater. W: Franz Tunder’s Gesangwerke, red. Max Seiffert, 1-3. Wiesbaden: Breittkopf & Härtel in Leipzig [Przykłady nutowe zawarte w tekście artykułu zostały opracowane i przygotowane przez autora powyższego tekstu].
Google Scholar

Nadolski, Bogusław. 2006. Leksykon liturgii. Poznań: Pallotinum.
Google Scholar

Obrzędy pogrzebu dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, wydanie drugie uzupełnione. 1991. Katowice: Księgarnia św. Jacka.
Google Scholar

Wesołowski, Franciszek. 2003. Wprowadzenie do retoryki muzycznej. W: Rozważania o muzyce dawnej i jej wykonawstwie, red. Franciszek Wesołowski i Eugeniusz Sąsiadek, 11-68. Wrocław: PSPŚ i AM we Wrocławiu.
Google Scholar

Zawistowski, Piotr. 2015. Rozważania na temat retoryki w muzyce baroku. Dostęp: 04.2015. http://chopin.man.bialystok.pl/Dokumenty/Publikacje/02-02.pdf.
Google Scholar