Abstrakt

W pocysterskim opactwie w Lądzie nad Wartą wzniesiono unikatowy pomnik, świadczący o upamiętnieniu zmarłych braci, a jednocześnie ilustrujący tradycję historyczną opactw cysterskich w Rzeczypospolitej Obojga Narodów – Tabula Memorialis zachowane do naszych czasów. i opatrzone skrótami: RR. PP. VV. ks. (Reverendi Patres Venerendi Fra-tres) wraz z łacińską nazwą odpowiedniego opactwa cystersów. Opactwa występują w następującym porządku: 1. Ląd, 2. Jędrzejów, 3. Wągrowiec, 4. Oliwa, 5. Sulejów, 6. Wąchock, 7. Koprzywnica,8. Mogiła, 9. Obra, 10. Paradyż, 11. Szczyrzyc, 12. Koronowo, 13. Bledzew, 14. Pelplin. Kwadraty w każdym rzędzie są przykryte drewnianą pokrywą, którą można wyciągnąć, przedstawiającą parę emblematów wanitatywnych namalowanych na tle cynobru. Każdemu przedstawieniu towarzyszy banderola z komentarzem. Tabula Memorialis powstała ok. 1745 dla uczczenia 600-lecia fundacji opactwa w Lądzie. Jej kompozycja prezentuje dwie warstwy merytoryczne: dydaktyczną, poświęconą refleksji nad śmiercią (meditatio mortis,  ars moriendi) oraz historyczną: przedstawiającą powstanie 14 opactw cysterskich w polskiej prowincji cysterskiej i promującą Ląd jako najstarsze z nich w Polsce. Tabula Memorialis służyła do ceremonii rozgrzeszenia zmarłych podczas ich zbiorowego skupienia prowadzonego w kapitularzu.