Abstrakt

Interesującą propozycję rozwiązania problemu relacji między teologią a liturgią przedstawiła rzymska szkoła teologii liturgicznej, skupiająca grupę teologów pracujących głównie na Pontificio Ateneo San Anselmo, a ostatnio głównie na Università Pontificia Salesiana w okresie bezpośrednio poprzedzających Sobór Watykański II do chwili obecnej. Głównym założycielem rzymskiej szkoły teologii liturgicznej był Cipriano Vagaggini OSBCam (1909-1999). Drugą wybitną postacią był Salvatore Marsili OSB (1910-1983). Trzecim teologiem tego środowiska był Achille Maria Triacca SDB (1935-2002). Do rzymskiej szkoły teologii liturgicznej należeli także Burkhart Neunheuser OSB (1903-2003); Adrian M. Nocent OSB (1913-1996), Matias Augé CMF, Domenico Sartore CSJ (1936-2006), a współcześnie wiodącą pozycję zajmuje Manlio Sodi SDB. Vagaggini pojmował teologię liturgiczną jako rodzaj teologii systematycznej, która z jednej strony opisuje liturgię i stara się ją zrozumieć, az drugiej pokazuje, jak prawdy wiary żyją w różnych formach celebracji liturgicznej. Dla Marsiliego teologia liturgiczna była teologią żyjącą w liturgii, co więcej, w większości utożsamia te dwa pojęcia. Powoduje to, że teologia liturgiczna staje się rodzajem doświadczenia mistycznego w rozumieniu Casela, które oznacza kontemplację tajemnicy w jej urzeczywistnieniu. Trzeci z wymienionych teologów – Triacca podjął próbę twórczego zharmonizowania wcześniejszych
koncepcji, a następnie nadania im pierwotnego kształtu. Wyszedł z założenia, że ​​liturgii nie można sprowadzić wyłącznie do celebracji (Actio), a jej rozumienie powinno uwzględniać wszystko, co w celebracji jest obecne, co jest tajemnicą wiary chrześcijańskiej (Mysterium) i życia chrześcijańskiego (Vita). Teologia nie może być wyłączną domeną badaczy, ponieważ najpierw pochodzi od Boga, a więc wyrasta z doświadczenia Boga. Teologię liturgiczną sensu stricto można analizować na dwóch poziomach. Przede wszystkim jest to doświadczenie chrześcijańskie, które dokonuje się w celebracji liturgicznej. W tym sensie często można odnieść wrażenie, że teologia liturgiczna jest czymś nieprzekazywalnym i polega na wewnętrznym przeżywaniu i refleksji (kontemplacji) uczestnika. W ten sposób teologia liturgiczna wydaje się być utożsamiana z bardzo świadomym uczestnictwem w celebracji. Poziom refleksji naukowej jest drugim poziomem analizy teologii liturgicznej. Na tym poziomie można zauważyć liczne próby metodologiczne, ale ostatecznie większość zagadnień pozostaje otwarta i stanowi wyzwanie dla dalszych badań. W praktyce teologia liturgiczna staje się teologią z teologicznie interpretowanej celebracji liturgicznej, zwłaszcza z euchologii.