Abstrakt

Ekologia kulturowa bada w systematyczny sposób współzależności między środowiskiem, technologią i wzorcami ludzkich zachowań. Posługuje się metodami typowymi dla nauk społecznych w celu opisu procesów adaptacji i przemian danych społeczności we właściwym dla nich środowisku naturalnym. W pełni rozwinięte sformułowanie ekologii kulturowej miało miejsce w książce Juliana Stewarda Theory of Culture Change (1955). Zapoczątkowana przez Juliana Stewarda idea ekologii kulturowej przeszła poważną transformację i trudno ją dziś nazwać jednolitą i spójną koncepcją naukową. Wręcz przeciwnie, można powiedzieć, że przyciąga naukowców reprezentujących bardzo szerokie spektrum dyscyplin i badających bardzo różnorodne zjawiska. Jedyne, co wydaje się je łączyć, to fakt, że wszystkie wskazują na związek między stosowaną technologią, środowiskiem naturalnym i ludzkimi zachowaniami. Ekologia kulturowa jest wciąż aktualną metodą analizy starych i nowych problemów dotyczących współzależności małych grup ludzi i środowiska naturalnego. Jest szczególnie przydatny do badania społeczności łowców-zbieraczy, pasterzy, rolników przedindustrialnych, a także współczesnych społeczności wiejskich. Wydaje się, że ta koncepcja wciąż ma potencjał, który nie został jeszcze w pełni wykorzystany. Najlepszym dowodem żywotności tej idei jest ciągła refleksja nad nią i kolejne próby jej udoskonalenia; wraz z głosami konstruktywnej krytyki dają gwarancję, że ekologia kulturowa zajmuje miejsce wśród kilku innych ujęć analizujących relacje między człowiekiem a środowiskiem naturalnym.