Abstrakt

W 2006 roku polski Kościół katolicki przypomniał dwa wydarzenia historyczne o ogromnym znaczeniu dla życia wiernych w powojennej Polsce wyzwolonej od nazizmu, ale znajdującej się wówczas pod rządami komunistów, nieodwracalnie zdeterminowany, by wprowadzić tam marksistowską wizję społeczeństwa, niszcząc w ten sposób chrześcijańską obecność. Był to Akt Zawierzenia Niepokalanemu Sercu Maryi Narodu Polskiego (8 września 1946 r.), dokonany przez Prymasa, Sługę Bożego kard. Augusto Hlond, a śluby wieczyste Czarnej Madonnie z Jasnej Góry (26 sierpnia 1956 r.) złożył sługa Boży kard. Stefana Wyszyńskiego. Te dwie rocznice są okazją do przyjrzenia się doniosłości wizji Zwycięstwa Maryi nad ateistycznym komunistycznym systemem politycznym, której świadkiem był kard. Hlonda przed śmiercią (22 października 1948). Aby lepiej to zrozumieć, zbadamy rodzaj pobożności maryjnej, jaką miał Hlond; społeczno-polityczne okoliczności narodzin tej wizji; jej niezwykły wpływ na działalność duszpasterską kard. Wyszyński i polska hierarchia. Wyszyński dostrzegał bowiem niezwykłą moc twórczą wizji Maryi Zwycięskiej w planowaniu i realizacji niezwykle skutecznego programu duszpasterskiego odnowy moralnej i ewangelizacji społeczeństwa polskiego, zwłaszcza w perspektywie przygotowania Narodu Polskiego do Tysiąclecia swojego Chrztu (1966), poprzez Wielką Nowennę do Madonny. Ten maryjny styl działalności duszpasterskiej – który wbrew krytyce był całkowicie skoncentrowany na Chrystusie – przyczynił się zdecydowanie, nawet w opinii niekatolików, do obrony wolności obywateli polskich, co spotkało się z pozytywnym odzewem poza granicami kraju. Ponadto odniesiono się do postrzegania tej maryjnej wizji w posłudze Piotrowej Jana Pawła II, który nierzadko mówił o tej zwycięskiej wizji Maryi przez kard. Hlond. Choć nie jest to wprost wspomniane, to jednak można dostrzec istnienie wątku łączącego Hlonda, Wyszyńskiego i Jana Pawła II: szczególny maryjny wymiar ich działalności duszpasterskiej.