Homo sapiens, jako jeden z wielu gatunków biologicznych, powstał w toku ewolucji oparte na doborze naturalnym. To sprawia, że jest mocno związany ze światem zwierząt. Jednak naukowy i filozoficzna refleksja nad człowiekiem wyraźnie wskazuje na wyjątkowość jego natury. Wyraźnie przejawia się to w zdolności człowieka do kontemplacji własnej egzystencji. Celem tego Celem artykułu jest zarysowanie kilku aspektów tej wyjątkowości. Przede wszystkim człowiek jest jedyną żywą istotą, która osiągnęła zdolność autorefleksji. Chociaż jest kilka dobrze rozwiniętych zwierząt świadomych swojego istnienia, tylko człowiek „wie, że on wie”. Takie wnioski płyną z krytycznej, socjobiologicznej analizy teorii natury człowieka
oraz ewolucyjna teoria percepcji, oparta na wynikach badań etologów. Po drugie, Homo sapiens posiada również świadomość ograniczenia swojej egzystencji. To jest niemożliwe wyjaśnić ludzką naturę bez refleksji nad tym. Tylko człowiek doświadcza śmierci na dwoje sposobów: „od wewnątrz”, gdzie śmierć jawi się jako zjawisko naturalne i biologicznie wytłumaczalne i „z zewnątrz” – z tej perspektywy śmierć jest z jednej strony przerażająca, a z drugiej strony przerażająca
tajemniczy, co prowadzi do buntu i niezgody, ale z drugiej strony czasami ujawnia transcendencję aspekty świata. Po trzecie, takie doświadczenia skłaniają człowieka do pytania o sens działania i samą egzystencję. To pytanie, jak pokazują analizy T. Bieleckiego i V. Frankla, jest tak fundamentalne i istotne że brak odpowiedzi lub chęci jej poszukiwania prowadzi do niepokoju, nerwicy i frustracji. Fakt zadawania takich pytań, jak również negatywne konsekwencje bezowocnego poszukiwania odpowiedzi charakteryzuje Homo sapiens i oddziela go od świata natury. Odkrywanie i rozumienie poszczególnych aspektów natury ludzkiej oraz wskazywanie tych, które odróżnienie człowieka od „niższych” stworzeń jest właściwą perspektywą do dyskusji o tym, „kim jest człowiek”.
Pobierz pliki
Zasady cytowania