Abstrakt

Papież Pius IX, beatyfikowany przez Jana Pawła II, rządził Kościołem w latach 1846-1878. Był to jak dotąd najdłuższy pontyfikat w historii. Objął tron ​​papieski w środku ogólnoeuropejskiej rewolucji, w której nie oszczędzono Państwa Kościelnego. Na samym początku papież miał do czynienia z włoskim ruchem niepodległościowym i zjednoczeniowym. Liberalizm gospodarczy i polityczny stawał się coraz bardziej ideologiczny i dał się odczuć na poziomie kulturowym. Jednocześnie można było zauważyć pierwsze zjawiska rodzącego się liberalizmu katolickiego. Mocno zakorzeniony w katolicyzmie Pius IX stanowczo sprzeciwiał się wszystkim tym wydarzeniom. Dzięki centralizmowi rzymskiemu i dzięki wsparciu ultramontanistów udało mu się wzmocnić wewnętrzne siły Kościoła i pozwolić mu skoncentrować się na działalności czysto religijnej. Jako pierwszy z papieży był w stanie udowodnić, że można skutecznie przewodzić Kościołowi bez roszczenia sobie władzy świeckiej. Trzeba jednak przyznać, że Pius IX stosował tzw przeoczył kwestię społeczną, ani też nie wyraził pozytywnego katolickiego stanowiska w tej sprawie. Uważał, że demokracja i silnie z nią kojarzone współczesne zjawiska kulturowe są pozbawione sensu. Poza tym trzeba podkreślić, że ten bardzo popularny, pobożny, życzliwy i łagodny Papież nie tylko przyczynił się do wzmocnienia Stolicy Apostolskiej wobec episkopatów narodowych, ale także umocnił relacje z ludem. Dyskusja o nim i jego stanowisku wobec współczesnych przemian w nowym świecie pozostaje otwarta. To właśnie wspomniane wyżej rozbieżności pozwalają coraz dokładniej i obiektywniej odkrywać na nowo papieża Mastai.