Wizerunek działacza antyalkoholowego w przekazie „Przyjaciela Trzeźwości” (1927-1939)

Izabela 	 Krasińska

doi:10.26142/stgd-2019-013

Opublikowane: 01-09-2019

Tom 44 (2019)

Wizerunek działacza antyalkoholowego w przekazie „Przyjaciela Trzeźwości” (1927-1939)

Izabela Krasińska

Studia Gdańskie

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.26142/stgd-2019-013

Abstrakt

„Przyjaciel Trzeźwości” (1907-1914; 1927-1939) to jedno z popularniejszych polskojęzycznych czasopism abstynenckich. Celem tych pism było ukazywanie szkodliwego wpływu alkoholu, tytoniu, hazardu, pokarmów mięsnych oraz rozpusty, a po pierwszej wojnie światowej również narkotyków, na zdrowie jednostki i społeczeństwa. Na łamach omawianego periodyku odnoszono się do różnych abstynenckich kwestii. Redaktorzy i współpracownicy informowali czytelników o rozwijającym się ruchu antyalkoholowym w Polsce i za granicą, abstynenckim prawodawstwie czy leczeniu nałogu pijaństwa. Prezentowali też abstynencką literaturę naukową i fachową, a zwłaszcza beletrystykę. W „Przyjacielu Trzeźwości” możemy znaleźć ponadto interesujące informacje na temat osób, bez których polski czy światowy ruch antyalkoholowy nie mógłby się rozwijać. I właśnie te zagadnienia stanowią główny cel rozważań. Z uwagi na fakt, że „Przyjaciel Trzeźwości” ukazywał się również w czasach zaborów, ale ten okres w dziejach pisma został już dogłębnie opracowany, autorka ograniczyła się do zaprezentowania interesujących ją kwestii po wznowieniu w 1927 r. zawieszonego z powodu wybuchu pierwszej wojny światowej tytułu.

Słowa kluczowe:

abstynencja, czasopisma, Polska, trzeźwość, XIX-XX w

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Krasińska, I. (2019). Wizerunek działacza antyalkoholowego w przekazie „Przyjaciela Trzeźwości” (1927-1939). Studia Gdańskie, 44, 205–224. https://doi.org/10.26142/stgd-2019-013

Cited by / Share

Bibliografia

Banaszak, M., Janiszewski Józef, w: Słownik polskich teologów katolickich 1918-1981, t. 5, a – j, red. L. Grzebień, Warszawa 1983, s. 575-576.
Google Scholar

Bujak, J., Motywy religijne w poezji ks. Józefa Janiszewskiego (1880-1940) z okresu bukowińskiego (1908-1919), „Religious and Sacred Poetry. An international quarterly of religion, culture and education” 5/1 (2014), s. 135-212.
Google Scholar

Dombek (Dąbek) Paweł, w: P. Majewski, Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1939.
Google Scholar

Słownik biograficzny, t. 3, K – Ł, red. nauk. G. Mazur, Warszawa 2005, s. 426-427.
Google Scholar

Katolicki Związek Abstynentów w Poznaniu. Statut, regulaminy, legitymacja i kwestionariusz, Poznań 1936.
Google Scholar

Krasińska, I., Alkoholizm na łamach abstynenckich czasopism lubelskich (1928-1929), „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio J” 31/2 (2018), s. 105-119.
Google Scholar

Krasińska, I., Działalność redakcyjno-wydawnicza ks. Henryka Antoniego Szumana na rzecz najmłodszych odbiorców. Na przykładzie „Naszego Przewodnika” (1913-1919), w: Działalność instytucji wydawniczych na rzecz oświaty i edukacji w XIX i początkach XX wieku, red. I. Michalska – G. Michalski, Łódź 2014, s. 299-318.
Google Scholar

Krasińska, I., Działalność wydawnicza Związku Księży Abstynentów (1903-1914), „Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne” 103 (2015), s. 105-120.
Google Scholar

Krasińska, I., Działalność Związku Nauczycieli Abstynentów w latach 1924-1939, w: W kręgu dawnych i współczesnych teorii wychowania. Uczeń – szkoła – nauczyciel, red. K. Dormus – R. Ślęczka, Kraków 2012, s. 492-505.
Google Scholar

Krasińska, I., Paweł Gantkowski jako działacz trzeźwościowy (1905-1938), „Poznańskie Zeszyty Humanistyczne” 23 (2014), s. 9-16, http://www.pomost.net.pl/tom_23/krasinska.pdf [24.09.2019].
Google Scholar

Krasińska, I., Polskojęzyczne czasopisma abstynenckie w latach 1843-1914, Kraków 2018.
Google Scholar

Krasińska, I., Ruch abstynencki w Wielkopolsce w latach 1840-1902, „Folia Historica Cracoviensia” 19 (2013), s. 247-278.
Google Scholar

Lechicki, Cz., Kłos Józef, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 13, Wrocław 1967-1968, s. 69-70.
Google Scholar

Lubojańska, E., Gość Niedzielny – charakterystyka dodatków do czasopisma w latach 1923-1939, „Fides. Biuletyn Bibliotek Kościelnych” 28-29/1-2 (2009), s. 149-165.
Google Scholar

Machay, F., Mateusz Talbott (1856-1925) alkoholik, abstynent, apostoł trzeźwości, http://www.duszp.trzezwosci.plock.opoka.org.pl/mat.htm [24.09.2019].
Google Scholar

Mykita-Glensk, Cz., Bednorz Józef, w: Encyklopedia powstań śląskich, red. F. Hawranek [i in.], Opole 1982, s. 28-29.
Google Scholar

Nowacki, J., Gałdyński Tadeusz, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 7, Kraków 1948-1958, s. 240.
Google Scholar

Ogrodziński, W., Dombek Paweł, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 5, Kraków 1946, s. 312.
Google Scholar

„Przyjaciel Trzeźwości” 1907-1914, 1927-1939.
Google Scholar

Szatkowski, H., Mrugas Maksymilian, w: Księża społecznicy w Wielkopolsce 1894-1919. Słownik biograficzny, t. 2, (I – O), [red. L. Wilczyński – H. Szatkowski], Gniezno 2007, s. 318-319.
Google Scholar

Zając, E., Szkice z dziejów Sanoka, cz. 2, Sanok 2000.
Google Scholar