Pracownik socjalny w sytuacji kryzysu motywacji własnej – charakterystyka zjawiska i propozycje przeciwdziałania

Maria Łuszczyńska

doi:10.21697/snr.2018.47.2.03

Opublikowane:

Tom 22 Nr 2(47) (2018)

Pracownik socjalny w sytuacji kryzysu motywacji własnej – charakterystyka zjawiska i propozycje przeciwdziałania

Maria Łuszczyńska

Studia nad Rodziną

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21697/snr.2018.47.2.03

Abstrakt

Pracownik socjalny w swojej praktyce zawodowej często spotyka się z różnego rodzaju kryzysami. Są one związane z czynnikami zewnętrznymi wobec pracownika socjalnego, takimi jak sytuacja indywidualna, rodzinna jego klientów, albo też uwarunkowania społeczne czy globalne. Kryzysy mogą mieć swoje przyczyny w wewnętrznych uwarunkowaniach pracownika socjalnego jako głównego narzędzia pomagania. Ten ostatni aspekt będzie przedmiotem zainteresowania w niniejszym tekście, gdyż omawiany kryzys motywacji pracownika socjalnego jest coraz powszechniej obserwowany wśród badaczy i obserwatorów obszaru pomocy społecznej w Polsce. Ta wewnętrzna struktura, na którą składają się kompetencje, osobowość, wiedza, umiejętności, sposób przeżywania, nastawienie, postawa i wiele innych zmiennych coraz częściej ulega kryzysowi motywacji. Kryzys motywacji pracownika socjalnego nieuchronnie wpływa na obniżenie jakości jego pracy, co może negatywnie oddziaływać na klienta pomocy społecznej, ale też powodować odpływ pracowników socjalnych z zawodu. Kryzys motywacji stanowi również wyzwanie dla obszaru kształcenia, nie tylko samych pracowników socjalnych, ale też kadry kierowniczej, odpowiedzialnej za realizację usług pomocowych. W niniejszym artykule zostaną ukazane przesłanki kryzysu motywacji, skutki obniżające profesjonalną pomoc, a także sposoby przeciwdziałania temu zjawisku. Wśród nich znajdą się takie propozycje jak rekomendacje do zmian w systemie zrządzania instytucjami pomocy społecznej, wskazówki dla kierujących pracą socjalną do wykorzystania istniejących narzędzi wsparcia (np. superwizji), a także możliwe sposoby podnoszenia motywacji przez samych pracowników socjalnych w procesie samorozwoju.

Słowa kluczowe:

pracownik socjalny, kryzys, motywacja, empowerment

Inne teksty tego samego autora

Maria Łuszczyńska, Rodzina seniora w przestrzeni domu pomocy społecznej – dobra praktyka , Studia nad Rodziną: Tom 22 Nr 3(48) (2018): Senior w rodzinie i społeczeństwie

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Łuszczyńska, M. (2021). Pracownik socjalny w sytuacji kryzysu motywacji własnej – charakterystyka zjawiska i propozycje przeciwdziałania . Studia Nad Rodziną, 22(2(47), 53–75. https://doi.org/10.21697/snr.2018.47.2.03

Cited by / Share

Bibliografia

Brammer L. M., The helping relationship: Process and skills (3rd ed.). Upper Saddle River, Prentice Hall, NJ 1985.
Caplan G., Prevention of Mental Disorders in Children, Basic Books, New york 1961.
Franken R.E., Psychologia motywacji, gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2005.
Keith-Lucas a., Ethics in Social Work, [w:] The Encyclopedia of Social Work 17th edition, NaSW Press, Washington 1977.
Kopaliński W., Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem, Bellona, Warszawa 2007.
Ochrona zdrowia psychicznego w Polsce. Wyzwania, plany, bariery, dobre praktyki, Raport RPO, Biuro Rzecznika Praw obywatelskich, Warszawa 2014.
olech a., łuczyńska M., Pracownicy socjalni w Polsce – portret zbiorowy 2013, IRSS, Warszawa 2013.
Rathus S. a., Psychologia współczesna. Lepiej, więcej, przystępniej, gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, gdańsk 2006.
Reamer f., Dylematy etyczne w praktyce pracy socjalnej, [w:] Wypisy z wybranych zagadnień pracy socjalnej, M. Bocheńska – Seweryn, K. frysztacki, K. Kluzowa (red.), Uniwersytet Jagielloński, Instytut Socjologii, Kraków 1994.
Reamer f., Ethical Dilemmas in Social Service, Columbia University Press, New york, 1990.
[22]
Rymsza M. i in., Pracownik socjalny AD 2010, IPS, Warszawa 2010.
Szmagalski J., Stres i wypalenie zawodowe pracowników socjalnych, IRSS, Warszawa 2009.
tokarski J., Słownik wyrazów obcych, PWN, Warszawa 1980.
trawkowska d., Portret współczesnego pracownika socjalnego. Studium socjologiczne, Wydawnictwo Śląsk, Katowice 2006.
trawkowska d., Pracownik socjalny wobec trudnych sytuacji zawodowych, Praca socjalna, 4/2005.
zbyrad t., Uwarunkowania wypalenia zawodowego pracowników socjalnych, Praca socjalna, 1/2006.
zimbardo P., gerrig R., Psychologia i życie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
Dokumenty prawne
Ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (dz. U. z dnia 17 lutego 2016, poz. 195.
Ustawa z dnia 12 marca 2004 o pomocy społecznej (dz. U. z 2016 roku, Poz. 930 z późn. zm).
Ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym (dz. U. nr 122, poz. 1143).
Ustawa z dnia 16 lutego 2007 roku, zmiana ustawy o dodatku pieniężnym dla niektórych emerytów, rencistów i osób pobierających świadczenie przedemerytalne albo zasiłek przedemerytalny oraz niektórych innych ustaw (dz. U. z dnia 27 lutego 2007 roku, Nr 35, poz. 219).
Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (dz. U. z 1994 r. Nr 111, poz. 535).
Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (dz. U. Nr 96, poz. 873).
Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473, ze zm.).
Ustawa z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (dz. U. Nr 135, poz. 1268).
Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (dz. U. z 2008 r. Nr 14, poz. 92, ze zm.).
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (dz. U. Nr 210, poz. 2135).
Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (dz. U. z 2013 roku poz. 1456).
Ustawa z dnia 29 grudnia 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” (dz. U. 2005 r. Nr 267, poz. 2259).
75
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (dz. U. Nr 179, poz. 1485, ze zm.).
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (dz.U. 2005 nr 180 poz. 1493).
Ustawa z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „za życiem” (dz. U. z dnia 17 listopada 2016, poz. 1860).
Ustawa z dnia 8 grudnia 2006 r., o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych (dz. U. z dnia 29 grudnia 2006 r., Nr 251, poz. 1844).
Ustawa z dnia 9 czerwca 2011r.o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej) (dz. U. z dnia 21 lipca 2011 r.).
Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z 1 marca 2005 r. w sprawie wzoru kontraktu socjalnego (dz. U. 2005 r. Nr 42, poz. 409).
Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z 19 kwietnia 2005 r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego (dz. U. Nr 77, poz. 672).
Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 19 października 2005 r. w sprawie domów pomocy społecznej (dz. U. Nr 217, poz. 1837).
Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 2 sierpnia 2005 r. w sprawie specjalizacji w zawodzie pracownik socjalny (dz. U. 2005 r. Nr 154, poz. 1289).
Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2004 r. w sprawie specjalizacji z zakresu organizacji pomocy społecznej (dz. U. z 2004 r., Nr 219, poz. 2224).
Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 28 lipca 2005 r. w sprawie rodzinnych domów pomocy (dz. U. Nr 153, poz. 1276).
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 17 kwietnia 2012 r. w sprawie specjalizacji w zawodzie pracownik socjalny (dz. U. z 8.05.2012r., poz. 486).
Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 grudnia 2016 r. w sprawie superwizji pracy socjalnej (dz. U. z dnia 20 grudnia 2016, poz. 2087). Google Scholar