Tomistyczna krytyka ontologii fenomenologicznej

Piotr Duchliński

doi:10.21697/2017.53.2.02

Opublikowane: 2018-02-16

Tom 53 Nr 2 (2017)

Tomistyczna krytyka ontologii fenomenologicznej

Piotr Duchliński

Studia Philosophiae Christianae

Dział: Artykuły naukowe

https://doi.org/10.21697/2017.53.2.02

Abstrakt

Celem artykułu jest prezentacja i rekonstrukcja argumentów sformułowanych przez tomistów egzystencjalnych przeciwko ontologii uprawianej przez fenomenologów. Całość dyskusji zaprezentowano na ogólnym tle krytyki fenomenologii jako sposobu uprawiania filozofii. W artykule zaprezentowano najważniejsze argumenty, następnie oceniono ich wartość merytoryczną, biorąc pod uwagę kontekst historyczny, przedmiotowy i metodologiczny. Zwrócono uwagę na wartość tej dyskusji dla kształtowania dialogu filozoficznego między tomizmem a fenomenologią oraz na aktualność podejmowanej problematyki. Dialog ten u niektórych tomistów doprowadził do nowego przemyślenia szeregu kwestii metafizyki tomistycznej (np. struktury bytu intencjonalnego). Wskazano również, że współcześnie tomizm i ontologia fenomenologiczna mają wspólnego przeciwnika jakim jest naturalizm w różnych wariantach. W związku z tym rekomendowano, że między tomizmem a ontologią fenomenologiczną powinna zachodzić głębsza współpraca, gdyż tylko wtedy będzie można podjąć sensowną debatę z naturalizmem, który sięgając nawet po środki administracyjne stara się wprost wyeliminować tak metafizykę klasyczną, jak i fenomenologię.

Słowa kluczowe:

tomizm egzystencjalny, fenomenologia, ontologia, metafizyka, esencjalizm, filozofia polska

Inne teksty tego samego autora

Piotr Duchliński, Dominika Dzwonkowska, Etyka cnót środowiskowych, Wydawnictwo Naukowe UKSW w Warszawie, Warszawa 2019, ss. 367 (rec.) , Studia Philosophiae Christianae: Tom 57 Nr 1 (2021)

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Duchliński, P. (2018). Tomistyczna krytyka ontologii fenomenologicznej. Studia Philosophiae Christianae, 53(2), 29–75. https://doi.org/10.21697/2017.53.2.02

Cited by / Share

Bibliografia

Andrzejuk A., Elementarz filozofii, http://katedra.uksw.edu.pl/publikacje/artur_andrzejuk [6.06.2016].
Google Scholar

Chojnacki P., Geneza i uprawomocnienie pojęć właściwych filozofii według Husserla i według Arystotelesa, Studia Philosophiae Christianae 3(1967)1, 5–19.
Google Scholar

Chudy W., Refleksja a poznanie bytu. Refleksja „in actu exercito” i jej funkcja w poznaniu metafizykalnym, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1984.
Google Scholar

Chudy W., Rozwój filozofowania a pułapka refleksji, Wyd. Naukowe KUL, Lublin 1995.
Google Scholar

Delfino A.R., Realizm i problem uniwersaliów: rozwiązanie tomistyczne, http://www.gilsonsociety.pl/app/download/8824963/Robert+Delfino%2C+Realizm.pdf [6.06.2016], 302–315.
Google Scholar

Duchliński P., W stronę aporetycznej filozofii klasycznej. Konfrontacja tomizmu egzystencjalnego z wybranymi koncepcjami filozofii współczesnej, Wyd. WAM – Ignatianum, Kraków 2014.
Google Scholar

Duchliński P., Tomistyczna dekonstrukcja ontologii, w: Metafizyka i dekonstrukcja. W poszukiwaniu doświadczenia metafizycznego w kontekście wyzwań dekonstrukcjonizmu, red. K. Śnieżyński, P. Duchliński, Wyd. WAM – Ignatianum, Kraków 2016, 40–102.
Google Scholar

Gogacz M., Istnieć i poznawać. Notatnik błędów filozoficznych i trudności z kręgu klasycznie pojętej filozofii, Wyd. ATK, Warszawa 1969.
Google Scholar

Gilson E., Byt i istota, tłum. z fr. P. Lubicz i J. Nowak, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1963.
Google Scholar

Gilson E., Realizm tomistyczny, opracowanie zbiorowe, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1963.
Google Scholar

Gilson E., Langan T., Maurer A.A., Historia filozofii współczesnej. Od Hegla do czasów najnowszych, tłum. z ang. B. Chwedeńczk, S. Zalewski, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1977.
Google Scholar

Gilson E., Being and Some Philosophers, Pontifical Institute of Medieval, Toronto 1949.
Google Scholar

Husserl E., Doświadczenie i sąd. Badania nad genealogią logiki, tłum. z niem. B. Baran, Aletheia, Warszawa 2013.
Google Scholar

Jaroszyński P., Metafizyka czy ontologia?, Wyd. PTTA, Lublin 2011.
Google Scholar

Judycki S., Fenomenologia a metafizyka w perspektywie rozważań Edmunda Husserla, Zeszyty Naukowe KUL 31(1988)3, 11–17.
Google Scholar

Judycki S., Fenomenologia w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, Zeszyty Naukowe KUL 45(2002)3–4, 116–122.
Google Scholar

Kamiński S., Jak filozofować? Studia z metodologii filozofii klasycznej, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1989.
Google Scholar

Krąpiec A.M., O rozumienie filozofii, Wyd. RW KUL, Lublin 1999.
Google Scholar

Krąpiec A.M., Filozofia co wyjaśnia? Wyd. RW KUL, Lublin 1999.
Google Scholar

Krąpiec A.M., Realizm ludzkiego poznania, Wyd. RW KUL, Lublin 1995.
Google Scholar

Krąpiec A.M., Poznawać czy myśleć. Problemy epistemologii tomistycznej, Wyd. RW KUL, Lublin 1994.
Google Scholar

Krąpiec A.M., Analiza punktu wyjścia w poznaniu filozoficznym, w: Byt i istota, Wyd. RW KUL, Lublin 1994, 96–97.
Google Scholar

Krąpiec A.M., Epistemologia, http://www.ptta.pl/pef/pdf/e/epistemologia/ [6.06.2016].
Google Scholar

Krąpiec A.M., Ja-człowiek. Zarys antropologii filozoficznej, Wyd. RW KUL, Lublin 1991.
Google Scholar

Krąpiec A.M., Intencjonalny charakter kultury, Logos i Ethos. Rozprawy filozoficzne, red. K. Kłósak, Wyd. PTT, Kraków 1971, 203–221.
Google Scholar

Krąpiec A.M., Człowiek kultura uniwersytet, wybór i oprac. A. Wawrzyniak, RW KUL, Lublin 1982.
Google Scholar

Krokos J., Dzieło Tomasza z Akwinu a fenomenologia, Principia 47–48(2007), 211–227.
Google Scholar

Maryniarczyk A., Metafizyka a ontologie. Próby przezwyciężenia metafizyki i ich paradoksy, Wyd. PTTT, Lublin 2015.
Google Scholar

Mudyń M., Poczucie nierealności i jego konteksty. fenomenologiczne aspekty procesów dysocjacyjnych, http://www.uj.edu.pl/documents/ [5.06.2016].
Google Scholar

Mudyń M., Technoświadomość. O zmieniającym się poczuciu realności i własnej tożsamości u użytkowników cyberprzestrzeni w: Człowiek wobec zmiany. Rozważania psychologiczne, red. D. Kubacka-Jasiecka, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2001, 182–193.
Google Scholar

Paź B., Istnienie, http://www.ptta.pl/pef/pdf/i/Istnienie.pdf, 59, [1.06.2016].
Google Scholar

Possenti V., „Trzecie żeglowanie” i rozwój metafizyki, tłum. z wł. J. Merecki, w: Poznanie bytu, czy ustalanie sensów, red. A. Maryniarczyk, M.J. Gondek, Wyd. Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin 1999, 27–55.
Google Scholar

Sochoń J., Spór o rozumienie świata. Monizujące ujęcia filozofii europejskiej. Studium historyczno-hermeneutyczne, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1998.
Google Scholar

Sokołowski R., Wprowadzenie do fenomenologii, tłum. z ang. M. Rogalski, Wyd. WAM, Kraków 2013.
Google Scholar

Stępień B.A., O sposobie istnienia dzieła sztuki, Zeszyty Naukowe KUL 6(1963)3, 55–64.
Google Scholar

Stępień B.A., W związku z teorią poznania tomizmu egzystencjalnego, Roczniki Filozoficzne 8(1959)1, 173–183.
Google Scholar

Stępień B.A., Fenomenologia w Polsce (w powojennym dwudziestoleciu) Studia Philosophiae Christianae 32(1996)1, 29–47.
Google Scholar

Stępień B.A., Tomizm a fenomenologia, Znak 26(1974), 790–798.
Google Scholar

Stępień B.A., Propedeutyka estetyki, Wyd. ATK, Warszawa 1975.
Google Scholar

Stępień B.A., Metafizyka i ontologia. Dwa oblicza teorii bytu, w: Poznanie bytu, czy ustalanie sensów, red. A. Maryniarczyk, M.J. Gondek, Wyd. Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin 1999, 96-108.
Google Scholar

Stępień B.A., Metafizyka a ontologia, Roczniki Filozoficzne KUL 9(1961)1, 85–98.
Google Scholar

Stępień B.A., Studia i szkice filozoficzne, t. I, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1999.
Google Scholar

Stróżewski W., Ontologia, metafizyka, dialektyka, Fenomenologia Romana Ingardena, wydanie specjalne Studia Filozoficzne (1972), 220–221.
Google Scholar

Wojtysiak J., Ontologia czy metafizyka?, w: Studia metafilozoficzne, t. 1, red. A.B. Stępień, T. Szubka, TN KUL, Lublin 1993, 101–134.
Google Scholar

Wojtysiak J., R. Ingardena koncepcja ontologii a koncepcja metafizyki tomizmu egzystencjalnego, w: Studia metafilozoficzne, t. 1, red. A.B. Stępień, T. Szubka, TN KUL, Lublin 1993, 167–211.
Google Scholar