CZŁOWIEK JAKO PODMIOT DUCHOWOŚCI – REFLEKSJE METODOLOGICZNE

Andrzej Jastrzębski

doi:10.21697/stv.15547

Opublikowane: 2025-06-26

Tom 63 Nr 1 (2025)

CZŁOWIEK JAKO PODMIOT DUCHOWOŚCI – REFLEKSJE METODOLOGICZNE

Andrzej Jastrzębski

Studia Theologica Varsaviensia

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21697/stv.15547

Abstrakt

Na współczesnym areopagu naukowym toczy się dyskusja na temat metodologicznych ram oraz granic poznania bytu ludzkiego. Poszczególne nauki, szczególnie o proweniencji empirycznej, a zwłaszcza nauki społeczne, pretendują do zajęcia miejsca filozofii oraz teologii – naukom, które, przez wieki, zapewniały najbardziej holistyczne oraz nieredukcyjne ujęcie człowieka. W artykule podejmujemy próbę metaanalizy różnych podejść do badania człowieka jako podmiotu duchowości wraz z propozycją metodologicznego wzorca, który umożliwiłby współpracę różnych nauk w badaniu duchowości człowieka. Jest to model holistyczny, nieredukcjonistyczny, „trójwymiarowy” (Frankl) oraz wielopoziomowy.

Słowa kluczowe:

człowiek, duchowość, teologia, filozofia, neurobiologia, nauki społeczne

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Jastrzębski, A. (2025). CZŁOWIEK JAKO PODMIOT DUCHOWOŚCI – REFLEKSJE METODOLOGICZNE. Studia Theologica Varsaviensia, 63(1), 48–60. https://doi.org/10.21697/stv.15547

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bermúdez, J.L., Philosophy of Psychology. A contemporary introduction, New York and London 2009.
Google Scholar

Churchland, P.S., Inference to the Best Decision, [w:] J. Bickle (ed.), The Oxford Handbook of Philosophy and Neuroscience, Oxford 2009, s. 419–430. DOI: https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780195304787.003.0017
Google Scholar

Frankl, V.E., Man’s Search for Ultimate Meaning, New York 2000.
Google Scholar

Frankl, V.E., The Will to Meaning. Foundations and Applications of Logotherapy, New York 1988.
Google Scholar

Horgan, T., Tienson, J., Levels of description in non-classical cognitive science, [w:] C. Hookway, D. Petersen (eds.), Philosophy and Cognitive Science, Cambridge 1993, s. 159-188. DOI: https://doi.org/10.1017/S1358246100002496
Google Scholar

Jastrzębski, A., Charakterystyka związku między zdaniami opisowymi a zdaniami normatywnymi, „Filozofia Chrześcijańska” 2012, nr 9, s. 113-124. DOI: https://doi.org/10.14746/fc.2012.09.07
Google Scholar

Jastrzębski, A., Fides et ratio: teologia versus psychologia, „Studia Ełckie” 2024, nr 26, s. 71-83.
Google Scholar

Jastrzębski, A., The Neuroscience of Spirituality, “Pastoral Psychology” 2018, nr (5)67, s. 515-524. DOI: https://doi.org/10.1007/s11089-018-0840-2
Google Scholar

Jastrzębski, A., The Normative Aspect in the Contemporary Understanding of Spirituality, „Wrocławski Przegląd Teologiczny” 2020, nr 28/2, s. 95–111. DOI: https://doi.org/10.52097/wpt.3100
Google Scholar

Jastrzębski, A., W obronie integralności człowieka, Warszawa 2011.
Google Scholar

Jastrzębski, A.K., The Self as the Spiritual Subject. An Overview of Selected Concepts in View of the Positivist Paradigm, “Verbum Vitae” 2022, nr 40/3, s. 791–805. DOI: https://doi.org/10.31743/vv.13784
Google Scholar

Łosski, W., Teologia mistyczna Kościoła Wschodniego, Warszawa 1989.
Google Scholar

Marr, D., Vision, [w:] J.L. Bermúdez (ed.), Philosophy of Psychology. Contemporary Readings, New York and London 2006, s. 385-406.
Google Scholar

Matava, R.J., ‘Is’, ‘Ought’ and Moral Realism: The Roles of Nature and Experience in Practical Understanding, “Studies in Christian Ethics” 2011, Vol. 24 Issue 3, s. 311-328. DOI: https://doi.org/10.1177/0953946811405912
Google Scholar

McCauley, R.N., Reduction: Models of Cross-Scientific Relations and Their Implications for the Psychology-Neuroscience Interface, [w:] P. Thagard (ed.), Philosophy of Psychology and Cognitive Science, Amsterdam 2007, s. 105-157. DOI: https://doi.org/10.1016/B978-044451540-7/50021-9
Google Scholar

O’Donohue, W.T., Mangold, R., A Critical Examination of The Ethical Principles of Psychologists and Code of Conduct, [w:] W. O’Donohue, R.F. Kitchener (eds.), The Philosophy of Psychology, London, Thousand Oaks, New Delhi 1996, s. 371-380. DOI: https://doi.org/10.4135/9781446279168.n25
Google Scholar

Siegel, H., Naturalism and the Abandonment of Normativity, [w:] W. O’Donohue, R.F. Kitchener (eds.), The Philosophy of Psychology, London, Thousand Oaks, New Delhi 1996, s. 4–18. DOI: https://doi.org/10.4135/9781446279168.n1
Google Scholar

Valentine, E.R., Conceptual Issues in Psychology, London and New York 1992.
Google Scholar