WYOBRAŻENIE SACRUM W KULTURZE TRADYCYJNEJ  I WSPÓŁCZESNEJ

Halina Mielicka-Pawłowska

Published: 2015-12-31

Vol. 13 No. 4 (2015)

The Perception of Sacrum in the Traditional and Contemporary Culture

Halina Mielicka-Pawłowska

Abstract

Based on the phenomenology concepts included in the works of Mircea Eliade, Rudolf Otto and Emil Durkheim, a comparison of beliefs systems was compiled reflecting the perceptions of sacrumin XIX century, the first half and the end of XX century, as well as at the beginning of XXI century. The traditional system of beliefs, based on the ethnographic and folk material, was characterized by the rule of solidarity combining the perception of God, nature and human beings. As opposed to this, the rule of antisacrumwas conceptualized in the demonological beliefs, the belief in the devil and cosmic chaos when the rule of solidarity combining God, human beings and nature was infringed. The scheme of contemporary beliefs of the beginning of XXI century, specified sacrumthrough the relation of God with nature, treated as a guarantee of the existence of the world. A human being opposes this order when destroying nature which is treated as moral evil, but also when he creates an ideal, virtual reality, described as avatar which is juxtaposed with the order of the Universe as set by God. The perceptions of antisacrumcover the human beliefs that the infringement of solidarity connecting God (the Absolute, the Transcendence) and nature is a result of human activity that creates his own reality and in this way contributes to the occurrence of the end of the world.

Keywords:

sacrum, antisacrum, traditional culture, contemporary culture

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Mielicka-Pawłowska, H. (2015). The Perception of Sacrum in the Traditional and Contemporary Culture. Academic Journal of Sociology, 13(4). Retrieved from https://czasopisma.uksw.edu.pl/index.php/ucs/article/view/3069

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Berger P.L. (2005),Święty baldachim. Elementy socjologicznej teorii religii. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
Google Scholar

Boguszewski R. (2011), Przesądy wciąż żywe. Komunikat z badań. CBOS, nr 130.
Google Scholar

Boguszewski R. (2014), Religijność a zasady moralne. Komunikat z badań. CBOS, nr 15.
Google Scholar

Boguszewski R. (2015), W co wierzą Polacy, w: M. Grabowska(red.), Religijność i kościół w 10 lat po śmierci Jana Pawła II. Opinie i Diagnozy CBOS, nr 3: 49–59.
Google Scholar

Boguszewski R. (2012), Zmiany w zakresie wiary i religijności Polaków po śmierci Jana Pawła II. Komunikat z badań. CBOS, nr 49.
Google Scholar

Chlewiński Z. (2002),Fundamentalizm w aspekcie psychologiczno-religijnym.[w:] T. Gadacz, B. Milerski (red.),Religia. Encyklopedia PWN, t. 4, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN: 126–127.
Google Scholar

Czarnowski S. (1956), Kultura religijna wiejskiego ludu polskiego.[w:] Tenże, Studia z historii kultury. Dzieła t. 1, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe: 88–107.
Google Scholar

Dobroczyński B.(2009), Kłopoty z duchowością. Szkice z pogranicza psychologii. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
Google Scholar

Dobroczyński B. (1997), New Age. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Google Scholar

Doktór T. (2001), New Age i fundamentalizm.[w:] I. Borowik, T. Doktór, Pluralizm religijny i moralny w Polsce. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS: 201–226.
Google Scholar

Epstein M. (1999), Post-ateizm. From apophatic theology to “minimal religion”.[w:] M. Epstein, A. Genis, V. G. Slobodanka, Russian postmodernism. New perspectives on post-soviet culture, New York – Oxford: Berghahn Books: 345–277.
Google Scholar

Kaźmierak Z.A. (2003), Sacrum – fenomen wykreowany. Przestrzeń inteligibilna oraz inne czynniki ewokujące doświadczenie Nadprzyrodzonego.[w:] E. Przybył wprowadzenie i red. Nadprzyrodzone. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS: 73–82.
Google Scholar

Konecki K.T. (2005), Ludzie i ich zwierzęta. Interakcjonistyczno-symboliczna analiza społecznego świata właścicieli zwierząt domowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Google Scholar

Kroh A. (2014),Wesołego Alleluja Polsko Ludowa, czyli o pogmatwanych dziejach chłopskiej kultury plastycznej na ziemiach polskich. Warszawa: Iskry.
Google Scholar

Macnaghten P., Urry J. (2005), Alternatywne przyrody. Nowe myślenie o przyrodzie i społeczeństwie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Google Scholar

Mariański J. (2010), Religia w społeczeństwie ponowoczesnym. Studium socjologiczne. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Google Scholar

Mariański J. (2014), Wiara i wierzenia Polaków w niestabilnej nowoczesności. Analiza socjologiczna. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar

Mielicka H. (1995), Kultura obyczajowa mieszkańców wsi kieleckiej w XIX i XX wieku. Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna in. Jana Kochanowskiego.
Google Scholar

Mielicka H. (2009), Angelizm jako religia ponowoczesna, [w:] H. Mielicka (red.) Folklor i folkloryzm w zglobalizowanym społeczeństwie polskim. Kielce: Panzet: 80–89.
Google Scholar

Możdżyński P.(2004), Duchowość ponowoczesna. Ruch Reiki w Polsce. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
Google Scholar

O niektórych aspektach świadomości końca wieku. Komunikat z badań (1997), CBOS, nr 163. Omyła-Rudzka Małgorzata, Postawy wobec zwierząt. Komunikat z badań (2013), CBOS, nr 79.
Google Scholar

Paleczny E. (2015), Typy tożsamości ludycznej w cyberprzestrzeni. „Zabawy i Zabawki. Studia Antropologiczne”, nr 13: 77–88.
Google Scholar

Posłuszna E. (2012), Ekstremizm ekologiczne. Źródła – przejawy – perspektywy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Google Scholar

Ricoeur P. (1986), Symbolika zła. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.
Google Scholar

Rogińska M. (2014), Sacrum ponowoczesne. Nauka i nowa duchowość w poszukiwaniu całości.„Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Sociologica”,vol. 1: 51–68.
Google Scholar

Roguska B. (2012), Społeczne postawy wobec wyznawców różnych religii. Komunikat z badań. CBOS, nr 130.
Google Scholar

Stark R., Glock Ch.Y., Wymiary zaangażowania religijnego.[w:] Socjologia religii. Antologia tekstów. Wybór i opracowanie Władysław Piwowarski, Kraków: Wydawnictwo Nomos: 182–187.
Google Scholar

Styk J. (2004), Religijność chłopów (tradycyjna i współczesna).[w:]M. Libiszowska-Żółtkowska i J. Mariański (red.) Leksykon socjologii religii, Warszawa: Verbinum: 336–339.
Google Scholar

Thomas W.I., Znaniecki F. (1976), Chłop polski w Europie i Ameryce. t. 1, Organizacja grupy pierwotnej, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
Google Scholar

Zając P. (2003), „Nadprzyrodzone” w kulturze ludowej.[w:] E. Przybył (red.), Nadprzyrodzone, Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS: 85–98.
Google Scholar