POSTULAT INTEGRALNEJ OCHRONY RÓŻNORODNOŚCI BIOKULTUROWEJ

Ryszard F. Sadowski

Opublikowane: 2017-06-30

Tom 19 Nr 2 (2017)

POSTULAT INTEGRALNEJ OCHRONY RÓŻNORODNOŚCI BIOKULTUROWEJ

Ryszard F. Sadowski

Abstrakt

Współczesny kryzys ekologiczny skłania do podejmowania badań i działań, które zapewnią trwały rozwój ludzkości. Chodzi bowiem o to, by zaspokajając potrzeby obecnego pokolenia, respektować potrzeby przyszłych pokoleń i możliwości przyrody. Prace nad koncepcją rozwoju, która pozwoli zrealizować to zadanie, trwają od kilku dekad. W ich wyniku powstała idea zrównoważonego rozwoju, która wciąż ewoluuje. Przy obecnym stanie wiedzy ważne wydaje się uwzględnienie w niej ochrony różnorodności biokulturowej. Badania jednoznacznie bowiem potwierdzają wpływ na rozwój wzajemnie ze sobą powiązanych różnorodności: biologicznej, kulturowej i językowej. Artykuł ten stawia sobie za cel ukazanie potrzeby włączenia różnorodności biokulturowej do idei zrównoważonego rozwoju oraz wskazanie na konieczność łącznej troski o różnorodność ziemskiego dziedzictwa, gdyż tylko integralna troska o wszystkie rodzaje różnorodności daje nadzieję na ochronę każdej z nich z osobna i zwiększa szanse na zbudowanie zrównoważonego świata.

Słowa kluczowe:

różnorodność biokulturowa, bioróżnorodność, różnorodność kulturowa, różnorodność lingwistyczna, różnorodność językowa, zrównoważony rozwój

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Sadowski, R. F. (2017). POSTULAT INTEGRALNEJ OCHRONY RÓŻNORODNOŚCI BIOKULTUROWEJ. Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne, 19(2). Pobrano z https://czasopisma.uksw.edu.pl/index.php/ucs/article/view/2960

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Ash N., Fazel A. (2007), Biodiversity [w:] Global Environment Outlook 4: Environment for Development. Nairobi: UNEP, s. 157-192, http://pardee.du.edu/sites/default/files/GEO-4_Report_Full_en.pdf [dostęp: 16.12.2017].
Google Scholar

Berkes F. (2012), Sacred Ecology. New York: Routledge.
Google Scholar

Bloom P. (2002), Explaining Linguistic Diversity. „American Scientist” 90(4): 374-375.
Google Scholar

Boroditsky L. (2009), How Does Our Language Shape the Way We Think? [w:] M. Brockman (ed.), What’s next? Dispatches on the Future of Science: Original Essays from a New Generation of Scientists, New York: Vintage Books, s. 116-129.
Google Scholar

Council of Europe (2002), Linguistic Diversity. A Challenge for European Cities and Regions. Strasbourg: Council of Europe Publishing.
Google Scholar

Elmes D. (2013), The Relationship between Language and Culture. „Annals of Fitness and Sports Sciences” 46(3): 11-18.
Google Scholar

FICE (First International Congress of Ethnobiology) (1988), Declaration of Belém (1988), www.ethnobiology. net/wp-content/uploads/Decl-Belem-Eng-from-Posey.pdf [dostęp: 3.10.2016].
Google Scholar

Gorenflo L.J. i in. (2012), Co-occurrence of Linguistic and Biological Diversity in Biodiversity Hotspots and High Biodiversity Wilderness Areas. „Proceedings of the National Academy of Sciences” 109(21): 8032-8037.
Google Scholar

Greenberg J.H. (1956), The Measurement of Linguistic Diversity. „Language” 32(1): 109-115.
Google Scholar

Hallam A., Wignall P.B. (1997), Mass Extinctions and Their Aftermath. Oxford–New York–Tokyo: Oxford University Press.
Google Scholar

Harmon D. (2002), In Light of Our Differences: How Diversity in Nature and Culture Makes us Human. Washington: Smithsonian Institution Press.
Google Scholar

Harmon D., Loh J. (2010), The Index of Linguistic Diversity: A New Quantitative Measure of Trends in the Status of the World’s Languages. „Language Documentation & Conservation” 4: 97-151.
Google Scholar

Kalinowska A. (2011), Różnorodność biologiczna w wielu odsłonach. Warszawa: Uniwersyteckie Centrum Badań nad Środowiskiem.
Google Scholar

Kim L.S. (2003), Exploring the Relationship between Language, Culture and Identity. „GEMA Online Journal of Language Studies” 3(2): 64-76.
Google Scholar

Kolbert E. (2014), The Sixth Extinction: An Unnatural History. New York: Henry Holt and Company.
Google Scholar

Łepko Z. (1991), Antropologia Konrada Lorenza [w:] M. Lubański, Sz. Ślaga (red.), Z zagadnień filozofii przyrodoznawstwa i filozofii przyrody. Warszawa: ATK, s. 157-279.
Google Scholar

Lewis M.P., Simons G.F. Fennig Ch.D. (2016), Ethnologue: Languages of the World, Nineteenth edition. Dallas, Texas: SIL International. Online version: https://www.ethnologue.com/statistics [dostęp: 14.10.2016].
Google Scholar

Lorenz K. (1973), Civilized Man’s Eight Deadly Sins. New York: Harcourt Brace Jovanovich.
Google Scholar

Maffi L. (2005), Linguistic, Cultural, and Biological Diversity. „Annual Review of Anthropology” 29: 599-617.
Google Scholar

Maffi L. (2007), Biocultural Diversity and Sustainability [w:] J. Pretty i in. (ed.), The SAGE handbook of environment and society. Los Angeles: SAGE, s. 267-277.
Google Scholar

Maffi L., Woodley E. (2010), Biocultural Diversity Conservation: A Global Sourcebook. London–Washington: Earthscan.
Google Scholar

McKinney M.L. (1997), How do Rare Species Avoid Extinction? A Paleontological View [w:] W.E. Kunin, K.J. Gaston (ed.), Biology of Rarity: Causes and Consequences of Rare-Common Differences. Dordrecht: Springer, s. 110-128.
Google Scholar

Myers N. i in. (2000), Biodiversity Hotspots for Conservation Priorities. „Nature” 403: 853-858.
Google Scholar

Nabhan G.P. (2001), Cultural Perceptions of Ecological Interactions: An „Endangered People’s” Contribution to the Conservation of Biological and Linguistic [w:] L. Maffi (ed.), On Biocultural Diversity. Linking Language, Knowledge and the Environment. Washington–London: Smithsonian Institution Press, s. 145-156.
Google Scholar

Nelson G.C. (2005), Drivers of Ecosystem Change [w:] R.M. Hassan, R.J. Scholes (ed.), Ecosystems and Human Well-Being: Current State and Trends, Vol. 1. Washington: Island Press, s. 73-76.
Google Scholar

NSF (National Science Foundation) (2016), Researchers find that Earth may be home to 1 trillion species,
Google Scholar

www.nsf.gov/news/news_summ.jsp?cntn_id=138446 [dostęp: 8.10.2016].
Google Scholar

Power C. (2014), The Power of Education: Education for All, Development, Globalisation and UNESCO. Singapore: Springer.
Google Scholar

Pretty J. i in. (2009), The Intersections of Biological Diversity and Cultural Diversity: Towards Integration. „Conservation and Society” 7(2): 100-112.
Google Scholar

Romaine S. (2013), Keeping the Promise of the Millennium Development Goals: Why Language Matters. „Applied Linguistics Review” 4(1): 1-21.
Google Scholar

Romaine S. (2016), Language and Sustainable Development [w:] M. Gazzola, B.A. Wickström (ed.), The Economics of Language Policy. Cambridge: MIT Press, s. 402-431.
Google Scholar

Sala O.E. i in. (2000), Global Biodiversity Scenarios for the Year 2100. „Science” 287: 1770-1774.
Google Scholar

Skutnabb-Kangas T. (2002), Why Should Linguistic Diversity be Maintained and Supported in Europe? Some Arguments. Strasbourg: Council of Europe.
Google Scholar

Sutherland W.J. (2003), Parallel extinction risk and global distribution of languages and species. „Nature” 423: 276-279.
Google Scholar

UN (2016a), The Sustainable Development Agenda, www.un.org/sustainabledevelopment/development-agenda/ [dostęp: 25.10.2016].
Google Scholar

UN (2016b), Goal 15: Sustainably manage forests, combat desertification, halt and reverse land degradation, halt biodiversity loss, www.un.org/sustainabledevelopment/biodiversity/ [dostęp: 25.10.2016].
Google Scholar

UN (2016c), Goal 7: Ensure Environmental Sustainability, www.un.org/millenniumgoals/environ.shtml [dostęp: 25.10.2016].
Google Scholar

UN (2016d), Convention on Biological Diversity, www.cbd.int/doc/legal/cbd-en.pdf [dostęp: 14.10.2016].
Google Scholar

UN (2016e), Proclamation of the World Decade for Cultural Development, www.un.org/documents/ga/res/41/ a41r187.htm [dostęp: 13.10.2016].
Google Scholar

UNCED(1992), Agenda 21, https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/Agenda21.pdf [dostęp: 25.10.2016].
Google Scholar

UNESCO (1993), World Commission on Culture and Development. Paris.
Google Scholar

UNESCO (2002), Universal Declaration on Cultural Diversity. Paris.
Google Scholar

UNESCO (2005), Konwencja w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego. Paris, http://www.unesco.pl/fileadmin/user_upload/pdf/Konwencje__deklaracje_raporty/Konwencja_o_ochronie_roznorodnosci_form_wyrazu_kulturowego.pdf [dostęp: 10.09.2017].
Google Scholar

UNESCO (2007), UNESCO and the Question of Cultural Diversity 1946-2007. Review and Strategies. Paris.
Google Scholar

UNESCO (2009), Investing in Cultural Diversity and Intercultural Dialogue. Paris.
Google Scholar

UNEP (2010), What is Biodiversity?, http://www.unesco.pl/fileadmin/user_upload/pdf/BIODIVERSITY_ FACTSHEET.pdf [dostęp: 17.12.2017].
Google Scholar

UNEP (2015), YouthXchange Biodiversity and Lifestyles Guidebook, https://www.cbd.int/cepa/doc/youthxchange.pdf [dostęp: 17.12.2017].
Google Scholar