Kapłaństwo instytucjonalne jest przedmiotem badań nauk humanistycznych i społecznych, w tym socjologii religii. Kapłaństwo jest również przedmiotem zainteresowania zwykłych, przeciętnych ludzi, szczególnie tych, którzy wierzą głęboko w Boga i są religijni. W tym artykule ukazuję nastawienie młodzieży polskiej do kapłaństwa i do księży. Grupę objętą badaniami stanowią uczniowie wybranych liceów ogólnokształcących i profilowanych w Kaliszu (456) oraz studenci Wyższej Szkoły Komunikacji i Zarządzania w Poznaniu z czterech kierunków: socjologii, pedagogiki, informatyki i zarządzania (426). Badania te zrealizowałem w 2007 i 2011 roku, a celem ich było poznanie postaw uczniów i studentów do kapłaństwa i do księży w Polsce. W okresie badań naukowych w Polsce zaszły istotne zmiany społeczno-polityczne i ekonomiczno-gospodarcze, które miały też wpływ na pozycję, miejsce i rolę Kościoła katolickiego w państwie i na jego akceptację w społeczeństwie. W związku z tym należy zapytać, czy te transformacje ustrojowe wpłynęły też na postawy i oceny młodzieży polskiej wobec kapłaństwa instytucjonalnego i księży parafialnych? Na to pytanie odpowiadam w tym artykule, wykorzystując w tym celu wyniki własnych badań socjologicznych. Ogólnie rzecz ujmując, licealiści i studenci objęci badaniami są pozytywnie nastawieni do kapłaństwa i postrzegają je jako czynnik pomagający ludziom w wypełnianiu obowiązków religijnych i moralnych. Pomoc tę świadczą kapłani w różnych środowiskach kościelnych. W ocenie tych respondentów, kapłaństwo hierarchiczne jest w szczególności powołaniem religijnym, a zarazem szczególną pracą (zajęciem), która wymaga od księży poświęcenia, odwagi, empatii i wiary w Boga. Studenci dodają ponadto, że te cechy kapłańskie powinni przejawiać już kandydaci na kapłanów. Bez wątpienia młodzi Polacy wiedzą, że niektórzy księża nie mają tych cech i nie potrafią sprostać wymaganiom stanu kapłańskiego, a kapłaństwo osiągnęli w nieuczciwy sposób, często bez powołania religijnego. Licealiści i studenci objęci badaniami w dominującej większości (78%) odnieśli się krytycznie do obowiązku celibatu księży parafialnych, kwestionując go jako bezzasadny i nieżyciowy; są oni przekonani, że księża parafialni powinni mieć własne żony i rodziny, podobnie jak w innych Kościołach chrześcijańskich, a jednocześnie służyć ludziom religijnie w Kościele. W ich ocenie, celibat i małżeństwo powinny być dla księży całkowicie dobrowolne i dostępne, co dzisiaj jest jeszcze niemożliwe. Obowiązek celibatu księży, zdaniem tych respondentów, nie ma związku z istotą kapłaństwa i nie jest sprawdzianem ich powołania kapłańskiego. Wręcz przeciwnie, nierzadko uniemożliwia on mężczyznom wybierającym kapłaństwo realizację powołania. Respondenci uważają, że nie każdy ksiądz ma osobiste predyspozycje do życia w celibacie i w samotności, bez własnej rodziny, zarazem mając autentyczne powołanie do kapłaństwa. Kapłaństwo instytucjonalne, w ich przekonaniu, jest ściśle związane w powołaniem, a nie powinno zależeć istotowo od celibatu i samotności księdza. Kapłan żonaty i mający własną rodzinę, ich zdaniem, może przykładnie służyć Bogu i ludziom w strukturach Kościoła, jednak musi być człowiekiem głęboko wierzącym i religijnym, oddanym ludziom w swej posłudze, kochającym ich wszystkich jako własnych parafian. Dla takich księży powinno być miejsce w Kościele, twierdzą ci respondenci.
Pobierz pliki
Zasady cytowania
Cited by / Share
English
Język Polski