Zakupoholizm (oniomania) w odniesieniu do niezdolności wyrażenia ważnej zgody małżeńskiej

Jerzy Adamczyk

doi:10.21697/10.21697/im.2022.33.1.02

Opublikowane: 2022-06-30

Tom 33 Nr 1 (2022)

Zakupoholizm (oniomania) w odniesieniu do niezdolności wyrażenia ważnej zgody małżeńskiej

Ks. dr hab. Jerzy Adamczyk

Ius Matrimoniale

Dział: Rozprawy i artykuły

https://doi.org/10.21697/10.21697/im.2022.33.1.02

Abstrakt

Celem artykułu jest ukazanie zagadnienia zakupoholizmu w odniesieniu do niezdolności wyrażenia ważnej zgody małżeńskiej. W jego pierwszej części podjęto próbę zdefiniowania i opisu zjawiska kompulsywnego kupowania. W części drugiej szeroko scharakteryzowano kompulsywnie kupujących i skutki tego uzależnienia, natomiast część trzecia została poświęcona problematyce zakupoholizmu w odniesieniu do zdolności osoby do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich. Należy skonstatować, że osoba dotknięta ciężkim zakupoholizmem nie jest w stanie zawrzeć ważnego kanonicznie małżeństwa.

Słowa kluczowe:

oniomania, małżeństwo, istotne obowiązki małżeńskie, uzależnienie, prawo kanoniczne

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Adamczyk, J. (2022). Zakupoholizm (oniomania) w odniesieniu do niezdolności wyrażenia ważnej zgody małżeńskiej. Ius Matrimoniale, 33(1), 31–78. https://doi.org/10.21697/10.21697/im.2022.33.1.02

Cited by / Share

Bibliografia

Źródła:
CONCILIUM OECUMENICUM VATICANUM II, Constitutio pastoralis de Ecclesia in mundo huius temporis Gaudium et spes, 7.12.1965, AAS 58 (1966), s. 1025-1115, tekst polski: SOBÓR WATYKAŃSKI II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, w: Sobór Watykański II. Konstytucje, dekrety, deklaracje. Tekst polski. Nowe tłumaczenie, Poznań 2002, s. 526-606.
PONTIFICIUM CONSILIUM DE LEGUM TEXTIBUS, Instructio servanda a Tribunalibus diœcesanis et interdiœcesanis in pertractandis causis nullitatis Matrimonii Dignitas Connubii, Communicationes 37 (2005), s. 11-92, tekst polski: T. ROZKRUT (red.), Komentarz do Instrukcji procesowej „Dignitas connubii”, Sandomierz 2007.
Dec. c. COLAGIOVANNI, 21.05.1985, SRRD 77 (1985), s. 253-259.
Dec. c. STANKIEWICZ, 23.10.1985, SRRD 83 (1991), s. 670-690.
Dec. c. RAGNI, 19.05.1992, SRRD 84 (1992), s. 263-278.
Dec. c. STANKIEWICZ, 09.03.1995, SRRD 87 (1995), s. 174-189.

Literatura:
AMENTA P., Dipendenze psicologiche e consenso matrimoniale, Città del Vaticano 2009.
BARBIERI C., TRONCHIN M., Disturbi del comportamento alimentare e matrimonio canonico, Roma 2010.
BLACK D., A review of compulsive buying disorder, World Psychiatry 6 (2007), s. 14-18.
BOERMANS J., EGGER J., Compulsive buying or oniomania, Tijdschrift voor psychiatrie 52 (2010) nr 1, s. 29-39.
CERSOSIMO M., BALLONE F., PEDON A., Nuove forme di dipendenza: lo shopping compulsivo, w: A. PEDON (red.), Dimmi cosa compri e ti dirò chi sei. Scelte economiche e comportamento d'acquisto, Roma 2009, s. 25-35.
CERVERA ENGUIX S., Tendencias doctrinales en la psiquiatría actual, Ius Canonicum 23 (1983) nr 45, s. 133-148.
CYMBAŁA J., Istotne obowiązki małżeńskie i przyczyny niezdolności do ich podjęcia w wyrokach Roty Rzymskiej z lat 1983-1992 wydanych na podstawie kan. 1095 nr 3 Kodeksu Prawa Kanonicznego, opublikowanych w „Decisiones”, Olsztyn 2002.
FABER R., O’GUINN T., A clinical screener for compulsive buying, Journal of Consumer Research 19 (1992) nr 3, s. 459-469.
FĄKA M., Niezdolność do przyjęcia istotnych obowiązków małżeńskich jako tytuł nieważności małżeństwa, Prawo Kanoniczne 25 (1982) nr 1-2, s. 245-265.
FILIP M., Nowe uzależnienia XXI wieku, Wszechświat 114 (2013) nr 4-6, s. 87-94.
GĄSIOROWSKA A., Kupowanie kompulsywne – zjawisko, jego determinanty i konsekwencje: przegląd badań, Przegląd Psychologiczny 44 (2001) nr 4, s. 463-477.
GÓRALSKI W., Istotne obowiązki małżeńskie w świetle orzecznictwa Roty Rzymskiej: zarys problematyki, Prawo Kanoniczne 52 (2009) nr 3-4, s. 215-228.
GÓRALSKI W., Komentarz do kan. 1055-1107, w: J. KRUKOWSKI (red.), Komentarz do Kodeksu prawa kanonicznego, t. III/2, księga IV Uświęcające zadanie Kościoła. Część I. Sakramenty. Część II. Pozostałe akty kultu Bożego. Część III. Miejsca i czasy święte, Poznań 2011, s. 296.
HERVADA J., Obligaciones esenciales del matrimonio, Ius Canonicum 31 (1991), s. 59-83.
JAN PAWEŁ II, Przemówienie do Roty Rzymskiej, L’Osservatore Romano (1987) nr 2, s. 32.
KORYCZAN P., SĘKTAS M., DYBCZAK L., MALICKA K., Uzależnienie od zakupów – przegląd badań, w: J. NYĆKOWIAK, J. LEŚNY (red.), Badania i Rozwój Młodych Naukowców w Polsce – Nauki humanistyczne i społeczne, Poznań 2017, s. 79-84.
KRZYSTANEK M., STOLARCZYK A., PIEKARSKA-BUGIEL K., WOJNAR R., MARTYNIAK E., Zakupoholizm – nowe wyzwanie terapeutyczne, Psychiatria 13 (2016) nr 3, s. 149-152.
KURLAK I., Wybrane zagadnienia problematyki kompulsywnego zachowania: uzależnienie od zakupów (oniomania), Forum Pedagogiczne 8 (2018) nr 1, s. 229-249.
LEJOYEUX M., WEINSTEIN A., Compulsive Buying, The American Journal of Drug and Alcohol Abuse 36 (2010) nr 5, s. 248-253.
LELONEK-KULETA B., Uzależnienia behawioralne – podstawy teoretyczne, w: J. JARCZYŃSKA (red.), Uzależnienia behawioralne i zachowania problemowe młodzieży. Teoria Diagnoza Profilaktyka Terapia, Bydgoszcz 2014, s. 15-29.
MIERZEJEWSKI K., Pracoholizm jako przyczyna niezdolności do zawarcia małżeństwa, Ius Matrimoniale 16 (22) (2011), s. 27-57.
O’GUINN T., FABER R., Compulsive Buying: A Phenomenological Exploration, The Journal of Consumer Research 16 (1989) nr 2, s. 147-157.
PASTWA A., Dobro małżonków. Identyfikacja elementu „ad validitatem” w orzecznictwie Roty Rzymskiej, Katowice 2016.
PAVANELLO P., Il requisito della perpetuità nell'incapacità di assumere le obbligazioni essenziali del matrimonio (can. 1095), Roma 1994.
POMPEDDA M., Il canone 1095 del nuovo codice di diritto canonico tra elaborazione precodiciale e prospettive di sviluppo interpretative, Ius Canonicum 27 (1987) nr 54, s. 535-555.
ROWICKA M., Uzależnienia behawioralne. Terapia i profilaktyka, Warszawa 2015.
RUGGIANO M., Le nuove dipendenze in relazione alla incapacità a emettere un consenso matrimoniale valido, Stato, Chiese e pluralismo confessionale. Rivista telematica (2019) nr 33, s. 122-187, w: www.statoechiese.it, (dostęp: 18.07.2021).
SENIÓW A., Oniomania, zakupoholizm, kompulsywne kupowanie – kilka uwag o strukturze członów szeregu synonimicznego, Studia językoznawcze 18 (2019), s. 219-228.
STAWNIAK H., Niezdolność do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich z przyczyn natury psychicznej: (n. 3 kan. 1095 KPK), Prawo Kanoniczne 48 (2005) nr 1-2, s. 35-47.
STAWNIAK H., Uprawnienie - obowiązek zrodzenia i wychowania potomstwa w świetle kanonicznego prawa małżeńskiego, Prawo Kanoniczne 32 (1989) nr 3-4, s. 125-142.
SZTYCHMILER R., Istotne obowiązki małżeńskie, Prawo Kanoniczne 54 (2011) nr 1-2, s. 357-381.
SZTYCHMILER R., Obowiązki małżeńskie: istotne i nieistotne, Ius Matrimoniale 3 (9) (1998), s. 115-134.
SZTYCHMILER R., Rozsądzanie spraw z tytułów braku rozeznania i niezdolności podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich, Prawo Kanoniczne 44 (2001) nr 3-4, s. 225-238.
TAVARES H., SABBATINI D., FUENTES D., BLACK D., Compulsive buying disorder: a review and a Case Vignette, Revista Brasileira de Psiquiatria 30 (2008), Suplemento, s. 16-23.
VIAPPIANI A., Il canone 1095 del Codex Iuris Canonici nell'evoluzione della recente giurisprudenza rotale. Tesi di laurea, Pisa 2019.
WORONOWICZ B., Zakupoholizm (kompulsywne zakupy, kupnoholizm), w: https://www.mp.pl, (dostęp: 22.07.2021).
ZADKA Ł., OLAJOSSY M., Kompulsywne kupowanie w zarysie, Psychiatria Polska 50 (2016) nr 1, s. 153-164. Google Scholar