Przesłuchania stron, udział adwokata

Ryszard  Sztychmiler

doi:10.21697/10.21697/im.2022.33.1.04

Opublikowane: 2022-06-30

Tom 33 Nr 1 (2022)

Przesłuchania stron, udział adwokata

Ks. prof. dr hab. Ryszard Sztychmiler

Ius Matrimoniale

Dział: Rozprawy i artykuły

https://doi.org/10.21697/10.21697/im.2022.33.1.04

Abstrakt

W procesach małżeńskich wielu kwestii nie da się dobrze naświetlić bez ze- znań stron. Dlatego zawsze w tych sprawach strony są przesłuchiwane, a przynajmniej sąd usilnie do tego dąży. W procesach tych może, a czasami powinien, występować adwokat, aby pomagać stronom i sądowi w dochodzeniu do prawdy o danym mał- żeństwie. Potrzeba udziału adwokata w sprawach o nieważność małżeństwa jest coraz większa. Adwokat, podobnie jak sędzia i obrońca węzła, ma dążyć do ustalenia prawdy o konkretnym małżeństwie. W instrukcji Dignitas connubii problem przesłuchań po- traktowano bardziej systematycznie niż w Kodeksie prawa kanonicznego z 1983 roku. W tytule VII tej instrukcji zamieszczono nie tylko ogólne normy dotyczące wszystkich rodzajów przesłuchań, lecz także normy zawierające szczegółowe wymagania dotyczące przesłuchania stron. Aby podczas przesłuchań nie przeoczono ważnych kwestii, adwokat powinien uczestniczyć w przygotowaniu szczegółowych pytań dla stron i świadków. Po wejściu w życie norm z motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus (2015), wzrosło znacze- nie przesłuchań stron oraz obecności adwokatów podczas tych przesłuchań. W nowym prawie większe znaczenie ma prawidłowe przeprowadzenie procesu, w tym przesłuchań, w I instancji. Przedmiotem przesłuchania jest wszystko, co może przyczynić się do wy- jaśnienia sprawy. Zadania adwokata związane z przesłuchaniami stron nabierają dużego znaczenia. Na etapie dowodzenia powód (często z pomocą adwokata) winien wykazać, za pomocą przytaczanych środków dowodowych, w tym zeznań stron, wiarygodność swojego roszczenia. Dlatego strony mają poważny obowiązek zeznawania. Zeznaniom strony sędzia może przyznać moc pełnego dowodu, gdy jest ono przyznaniem sądowym spełniającym wymogi prawa.

Słowa kluczowe:

strony, powód, pozwany, adwokat, przesłuchanie

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Sztychmiler, R. . (2022). Przesłuchania stron, udział adwokata . Ius Matrimoniale, 33(1), 117–140. https://doi.org/10.21697/10.21697/im.2022.33.1.04

Cited by / Share

Bibliografia

BRZEMIA-BONAREK A., Dopuszczalność dowodów zdobytych w sposób niegodziwy w kanonicznym procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa, Katowice 2007.
Communicationes 11 (1979), s. 100-102.
D’OSTILIO F., Prontuario del Codice di Diritto Canonico. Tavole sinottiche, Città del Vaticano 1995.
GRABOWSKI I., Adwokatura w ustawodawstwie kościelnym, Ateneum Kapłańskie, t. 35 (1935), s. 238-262.
GROCHOLEWSKI Z., Struktura etapu dowodowego procesu, w: A. DĘBIŃSKI, E. SZCZOT, Plenitudo legis dilectio. Księga pamiątkowa dedykowana prof. dr. hab. Bronisławowi W. Zubertowi OFM z okazji 65. rocznicy urodzin, Lublin 2000, s. 355-378.
GRZYWACZ J., Adwokaci, pełnomocnicy procesowi, instytucja stałych obrońców (kan. 1490). Referat wygłoszony w czasie Międzynarodowego Sympozjum dla pracowników Trybunałów Kościelnych w Europie Środkowowschodniej w Lublinie 19-21 września 1991 roku, mps. s. 12.
KRZYWKOWSKA J., SZTYCHMILER R., Adwokat w sprawach o nieważność małżeństwa. Rozwiązania ustawodawcze i ich stosowanie w sądach kościelnych (1983-2018), Olsztyn 2018.
LESZCZYŃSKI G., Oświadczenia stron jako środek dowodowy w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa, Prawo Kanoniczne 43 (2000) nr 1-2, s. 107-121.
LESZCZYŃSKI G., Urząd adwokata stałego w świetle Instrukcji Dignitas connubii, Ius Matrimoniale 11 (17) (2006), s. 139-152.
LÜDICKE K., Münsterischer Kommentar zum CIC, Essen 1985-2004, 7-26 Erg. Lfg.: III 1988 - V 1996, Prozeßrecht ad 1539/2.
MARGELIST S., Die Beweiskraft der Parteiaussagen im Ehenichtigkeitsverfahren, Roma (Tesi Gregoriana 14) 1997.
MIZIŃSKI A.G., Adwokat gwarantem prawa do obrony w procesie kanonicznym, w: T. ROZKRUT (red.), Urzędy sądowe – władza i służba. Materiały z ogólnopolskiego spotkania pracowników sądownictwa kościelnego w Gródku nad Dunajcem w dniach 11-12 października 2004 roku, Tarnów 2005, s. 35-64.
MIZIŃSKI A.G., Status prawny adwokata w Kościele łacińskim, Lublin 2011, s. 401.
MONETA P., Il ruolo dell’avvocato, nel nuovo ordinamento processuale, w: L. MOSSO, C. FUSCO (red.), La riforma del processo matrimoniale ad un anno dal Motu Proprio Mitis Iudex Dominus Iesus, Libreria Editrice Vaticana, Roma 2017.
MUSSELLI M., Il ministero degli avvocati tra difesa del cliente e fedeltà alla verità e alla giustizia, w: ASSOCIAZIONE CANONISTICA ITALIANA (red.), La giustizici nella Chiesa: fondamento divino e cultura processualistica moderna, Città del Vaticano 1997, s. 147-163.
PAWLUK T., Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II. Doczesne dobra Kościoła. Sankcje w Kościele. Procesy, t. IV, Olsztyn 1990.
RADA DO INTERPRETACJI TEKSTÓW PRAWNYCH, Instrukcja Dignitas connubii, w: T. ROZKRUT (red.), Komentarz do Instrukcji procesowej „Dignitas connubii”, Sandomierz 2007, s. 235-242.
ROZKRUT T., Adwokat i pełnomocnik procesowy w procesie kościelnym, Polonia Sacra 4 (2000) nr 7, s. 275-280.
ROZKRUT T., Dowody w kanonicznym procesie małżeńskim według instrukcji Dignitas connubii, w: T. ROZKRUT (red.), Proces małżeński według Instrukcji „Dignitas connubii”. Materiały z ogólnopolskiego spotkania pracowników sądownictwa kościelnego w Gródku nad Dunajcem w dniach 13-14 czerwca 2005 roku. II Ogólnopolskie Forum Sądowe, Tarnów 2006, s. 92-111.
ROZKRUT T., Rola adwokata w zreformowanym procesie małżeńskim, Biuletyn Stowarzyszenia Kanonistów Polskich (2018) nr 31, s. 143-161.
SOBAŃSKI R., Udział adwokata w procesie o nieważność małżeństwa, Ius Matrimoniale 2 (8) (1997), s. 125-144.
SZTYCHMILER R., Adwokat w procesie o nieważność małżeństwa, w: T. ROZKRUT (red.), Proces małżeński w świetle Dignitas connubii – pierwsze doświadczenia. Materiały z ogólnopolskiego spotkania pracowników sądownictwa kościelnego w Gródku nad Dunajcem w dniach 11-12 czerwca 2007 roku. III Ogólnopolskie Forum Sądowe, Tarnów 2008, s.115-125.
SZTYCHMILER R., Dynamiczna posługa adwokata w zreformowanym procesie małżeńskim, w: T. ROZKRUT (red.), Reforma procesowa papieża Franciszka – pierwsze doświadczenie. Materiały z ogólnopolskiego spotkania pracowników sądownictwa kościelnego w Gródku nad Dunajcem w dniach 12-13 czerwca 2017 roku (VIII Ogólnopolskie Forum Sądowe), Tarnów 2018, s. 89-103.
SZTYCHMILER R., Franciszkowa reforma procesu małżeńskiego, w: J. JEŻEWSKI, A. PAWLAK (red.), Człowiek – Prawo – Państwo. Księga Jubileuszowa dedykowana Stanisławowi Leszkowi Stadniczeńko, Warszawa 2017, s. 985-1000.
SZTYCHMILER R., Kanoniczny proces o nieważność małżeństwa, Ateneum Kapłańskie t. 148 z. 1 (587) (2007), s. 38-52.
SZTYCHMILER R., Podmioty obowiązku ustalenia prawdy w procesie o nieważność małżeństwa, w: R. SZTYCHMILER, J. KRZYWKOWSKA (red.), Współpraca sądów ze stronami i adwokatami, Olsztyn 2011, s. 81-96.
SZTYCHMILER R., Posługa adwokata po Mitis Iudex, w: J. KRAJCZYŃSKI (red.), Proces małżeński według motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus, Płock 2015, s. 127-142.
SZTYCHMILER R., Potrzeba udziału adwokata w procesie o nieważność małżeństwa, Biuletyn Stowarzyszenia Kanonistów Polskich 4 (1994) nr 1, s. 28-38.
SZTYCHMILER R., Prawa stron procesowych w kanonicznym procesie o nieważność małżeństwa, w: E. SZCZOT, S. BIAŁEK (red.), Zagadnienia kościelnego prawa majątkowego i procesowego, Lublin 2008, s. 101-116.
SZTYCHMILER R., Prawa stron w procesie kanonicznym, w: R. SZTYCHMILER (red.), Nauki prawne wobec przemian, Olsztyn 2000, s. 85-95.
SZTYCHMILER R., Przesłuchania i rekwizycje sądowe, Kieleckie Studia Teologiczne 8 (2009), s. 175-190.
SZTYCHMILER R., Przesłuchania w procesie kanonicznym, Studia Prawnicze KUL 4 (36) (2008), s. 109-130.
SZTYCHMILER R., Udział adwokata w procesie o nieważność małżeństwa po reformie procesu z 2015 roku, w: R. SZTYCHMILER, J. KRZYWKOWSKA (red.), Procedury w sprawach małżeńskich i rodzinnych. Teoria i praktyka, Olsztyn 2016, s. 35-50.
SZTYCHMILER R., Znaczenie udziału adwokata w kanonicznych procesach małżeńskich, w: R. SZTYCHMILER, J. KRZYKOWSKA (red.), Problemy z sądową ochroną praw człowieka, t. 1, Olsztyn 2012, s. 57-69.
WEISHAUPT G.P., Die Parteiaussagen im Spiegel der moralischen Gewißheit, w: R. PUZA, A. WEIß (red.), Iustitia in caritate. Festschrift für Rößler, Frankfurt am Main 1997.
WIRTH P., Anmerkungen zum Beweirecht des CIC/1983, w: A. GABRIELS, H.J.F. REINHARDT (red.), Ministerium Iustitiae (Festschrift Heinemann), Essen 1986. Google Scholar