Abstrakt

Autor przedstawia i komentuje negatywny wyrok Roty Rzymskiej c. Verginelli z 25 marca 2011 r. w sprawie o nieważność małżeństwa z powodu incapacitas assumendi po stronie mężczyzny (kan. 1095, n. 3 KPK/83), rozpoznawanej w trzeciej instancji (wyrok negatywny w pierwszej, pozytywny w drugiej).

O ile w pierwszej instancji, gdzie instrukcja dowodowa okazała się dość obszerna (ze- znania stron, zeznania siedmiu świadków, opinia biegłego), o tyle w drugiej instancji uzupełniono ją jedynie opinią biegłego sporządzoną na podstawie akt sprawy. Na stopniu rotalnym ograniczało się to do dotychczas zebranego materiału.

Podstawa prawna wyraźnie wskazuje na zgodę małżeńską (actus humanus), a także możliwość jej wyrażenia. Ponens słusznie podkreślił, że mając na uwadze wiele aspek- tów tej zdolności, ważne jest przede wszystkim odniesienie jej do poważnych przyczyn psychologicznych, które uniemożliwiają podmiotowi zawarcie konsensusu małżeńskiego. W uzasadnieniu faktycznym wyroku turnus rotalny ocenił materiał dowodowy zebrany w dwóch pierwszych instancjach. Pewnym mankamentem był tu brak zeznań pozwanego w drugiej instancji oraz niestawiennictwo na badanie biegłego.

Znaczącym było odrzucenie w wyroku rotalnym opinii biegłego (sporządzonej w drugiej instancji) jako niewspółbrzmiącej z innymi dowodami.