https://doi.org/10.21697/pk.2016.59.1.07
Zagadnienie dyskrecjonalnej władzy sędziego ściśle związane jest z teorią prawa oraz z posługiwaniem się nim w praktyce, aczkolwiek relacja ta nie jest zupełnie oczywista. Teoria prawa bowiem skupia się na normach prawnych, na ramach w jakich prawo ma i powinno oddziaływać, odnosi się do szeroko pojętych reguł, gdyż norma prawna stanowi, nakazuje konkretny model zachowania jaki wywołać ma norma prawna. Z drugiej zaś strony mamy do czynienia ze stwierdzeniami zawartymi w owych normach, które wskazują na możność sędziego w dokonaniu konkretnej czynności, w szczególności zastosowania dyspozycji normy prawnej.
Ustawodawca w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 r. w kilku przypadkach daje wyraz dyskrecjonalnej władzy sędziego. Uznać należy, że władza ta jest sferą działania w której organ może działać, rozstrzygać według swojego przekonania w granicach tzw. swobodnego uznania.
W większości przypadków swoboda przy wymierzaniu kar jest uregulowana ustawowo, aczkolwiek prawodawca daje też margines władzy sędziego i pozostawia mu całkowitą swobodę przy wymierzaniu, zaostrzeniu jak i zaniechaniu nakładania sankcji karnych. W każdym z tych przypadków sędzia musi zachować się zgodnie ze swoim sumieniem i roztropnością, brać pod uwagę zasadę słuszności, ale także okoliczności wewnętrzne. Ustawodawca kodeksowy poprzez nadanie tak dużej autonomii w działaniu osobie sędziego ukazuje jego istotną rolę i sytuuje go bardzo wysoko w hierarchii podmiotów władzy.
Wyrok wydawany przez sędziego jest złożonym procesem myślowym. Składa się na niego podporządkowanie stanu faktycznego pod obowiązujące przepisy prawa, ewentualnie na wydaniu wyroku w granicach prawa w ramach przysługujących sędziemu uprawnień dyskrecjonalnych.
W niniejszym artykule przedstawione zostaną instytucje, które przyznają sędziemu uprawnienia do zastosowania jego dyskrecjonalnej władzy, takie jak: nadzwyczajne złagodzenie i obostrzenie kary, sędziowskie prawo łaski, warunkowe zawieszenie wykonania kary, zaniechanie wymiaru kary oraz odłożenie wymiaru kary. Artykuł porusza również zagadnienie sposobu wymierzenia kary w przypadku zbiegu przestępstw.
Podsumowując należy dojść do wniosku, iż prawodawca kodeksowy nadając szereg uprawnień osobie sędziego obdarza go niezwykłym stopniem zaufania w zakresie podejmowanych przez niego działań. Możliwości jakimi został obdarzony sędzia należy pojmować jako wyjście przez Kościół naprzeciw potrzebom Wspólnoty.
Pobierz pliki
Zasady cytowania
Cited by / Share
English
Español (España)
Français (France)
Italiano
Język Polski
Deutsch