Wakat Stolicy Apostolskiej

JÓZEF WROCEŃSKI

doi:10.21697/pk.2015.59.4.01

Opublikowane: 2017-05-07

Tom 59 Nr 4 (2016)

Wakat Stolicy Apostolskiej

JÓZEF WROCEŃSKI

Prawo Kanoniczne

Dział: Rozprawy i Artykuły

https://doi.org/10.21697/pk.2015.59.4.01

Abstrakt

Autor w swoim opracowaniu przedstawił sytuację wakatu Stolicy Apostolskiej spowodowaną śmiercią papieża lub jego rezygnacją do momentu wyboru nowego papieża. Zobrazował omawiany okres poprzez analizę najważniejszych dokumentów papieskich: papieża Pisa XII, Pawła VI i obecnie obowiązującej Konstytucji Jana Pawła II, regulującej kwestię wakatu w sposób aktualny i kompleksowy. Poruszył też kwestię uprawnień kolegium kardynałów w zakresie kierowania Kościołem powszechnym podczas wakatu. Przedstawił również funkcjonowanie poszczególnych urzędów Kurii Rzymskiej, z rozróżnieniem na te, które pomimo wakatu funkcjonują nadal i na te, które w tym okresie przestają działać. Analiza porównawcza poszczególnych dokumentów papieskich doprowadziła do następujących wniosków: 1) wakat Stolicy Apostolskiej może nastąpić w wyniku śmierci papieża lub rezygnacji z pełnionego urzędu. Nie może on być pozbawiony urzędu ani z niego usunięty. Wynika to z faktu, że papież pełni w Kościele najwyższy urząd i że nie ma nad papieżem innej kompetentnej osoby lub urzędu. 2) W czasie wakatu kolegium kardynalskie wykonuje swoją władzę na dwojakiego rodzaju zebraniach: ogólnych i partykularnych. 3) Nowością reformy Jana Pawła II jest rotacja kardynałów asystentów wchodzących w skład zebrania partykularnego. 4) Należy też dodać, że chociaż reforma Jana Pawła II unormowana w konstytucji Universi Dominici gregis utrzymuje większość postanowień wydanych przez poprzedników to zarazem kontynuuje dzieło reformy centralnych instytucji Kościoła zarysowane w konstytucji Pastor Bonus i w nowym Kodeksie Prawa Kanonicznego.

Słowa kluczowe:

Stolica Apostolska, wakat, przepisy, dokumenty papieskie, kolegium kardynałów, zebrania kardynałów

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

WROCEŃSKI, J. (2017). Wakat Stolicy Apostolskiej. Prawo Kanoniczne, 59(4), 3–30. https://doi.org/10.21697/pk.2015.59.4.01

Cited by / Share

Bibliografia

A. Źródła
Google Scholar

Aleksander III, Constitutio Licet de vitanda discordia, 1179 r., C. 6, X, I, 6.
Google Scholar

Codex Iuris Canonici Pii X Pontificis Maximi iussu digestus Benedicti papae XV promulgatus, Romae 1936.
Google Scholar

Codex Iuris Canonici auctoritate Joannis Pauli II promulgatus. Kodeks Prawa Kanonicznego. Przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu Polski, Pallottinum 1984
Google Scholar

Gregorius XV, Constitutio Aeterni Patris, Magnum Bullarium Romanum, t. III, Luxemburgiae 1727-1758.
Google Scholar

Instructio a Sacro Cardinalium Collegio observanda vacante Sede Apostolica donec extraordinaria conditio perduret in qua nunc ipsa versatur, w: Codex Iuris Canonici Pii X Pontificis Maximi iussu digestus Benedicti papae XV promulgatus, Doc. III.
Google Scholar

Jana XXIII Motu proprio Summi Pontificis electio z 1962 r., AAS 54(1962)632-640.
Google Scholar

Jan Paweł II, Konstytucja apostolska Universi Dominici gregis o wakacie Stolicy Apostolskiej i wyborze Biskupa Rzymskiego z dnia 22 lutego 1996 r., AAS 88(1996)305-343. Inne wydanie: Libreria Editrice Vaticana 1996.
Google Scholar

Jan Paweł II, Konstytucja apostolska Pastor Bonus, AAS 80(1988) 841-912
Google Scholar

Juliusz II w Konstytucji Cum Tam Divino z 1505 r., w: Bullarium Diplomatum et Privilegiorum Sanctorum Romanorum Pontificum, t. V, Augustae Taurinorum 1859-1860, s.405-409.
Google Scholar

Mikołaj II, Bulla In nomine Domini, 1059 r., C. 1, D. XXIII.
Google Scholar

Paulus VI, Constitutio apostolica Vicariae potestatis, AAS 69(1977)9-10
Google Scholar

Paulus VI, Constitutio Romano Pontifici eligendo, AAS 67(1975) 610-688, tekst polski w: Posoborowe Prawodawstwo Kościelne, t. VIII, z. 1, s. 7-76.
Google Scholar

Paulus VI, Motu proprio Ingravescentem aetatem, AAS 62(1970)810-813, tekst polski w: Posoborowe Prawodawstwo Kościelne, t. II, z. 1, s. 11-12.
Google Scholar

Pius X, Constitutio Vacante Sede Apostolica, w: Codex Iuris Canonici Pii X Pontificis Maximi iussu digestus Benedicti papae XV promulgatus, Doc. I.
Google Scholar

Pius XI, Motu proprio Cum Proxime z 1922 r, w: Codex Iuris Canonici Pii X Pontificis Maximi iussu digestus Benedicti papae XV promulgatus, Doc. IX
Google Scholar

Pius XII Constitutio Vacantis Apostolicae Sedis z 1945 r., AAS 36(1946)65-99.
Google Scholar

B. Literatura
Google Scholar

Commento alla Pastor Bonus e alle normae sussidiare della Curia Romana, a cura di Mons. Pio Vito Pinto, Citta del Vaticano 2003.
Google Scholar

Grocholewski Z., Zreformowana Kuria Rzymska w służbie Kościoła powszechnego, w: L’Osservatore Romano (wyd. pol.) nr 6 z 1988 r.
Google Scholar

Majer P., Wybór Biskupa Rzymskiego w perspektywie jedności Kościoła, Annales Canonici 8(2012), s. 47-68.
Google Scholar

Majer P., Rezygnacja papieża z urzędu, Annales Canonici 9(2013), s. 39-54.
Google Scholar

Melloni A., Konklawe. Historia wyboru papieża, Poznań 2005.
Google Scholar

Pawluk T., Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II, t. II, Olsztyn 1986.
Google Scholar

Piazzoni A. M., Historia wyboru papieży, Kraków 2004.
Google Scholar

Richard Mc. B., Leksykon Papieży od Piotra Apostoła do Jana Pawła II, Warszawa 2003.
Google Scholar

Sztafrowski E., Kuria Rzymska Jana Pawła II, Prawo Kanoniczne 33(1990) nr 1-2, s. 21-81.
Google Scholar

Wójcik W., Projekt rozszerzenia kolegium wyborców papieża, Prawo Kanoniczne 16(1975) nr 1-2, s. 25-67.
Google Scholar

Żurowski M., Hierarchiczne funkcje zarządzania Kościołem, t. II, Warszawa 1978.
Google Scholar

JÓZEF WROCEŃSKI

wydawnictwo@uksw.edu.pl

Afiliacja:

Wydział Prawa Kanonicznego Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie Polska

Biogram

ks. dr hab. Józef Zdzisław Wroceński SCJ, prof. UKSW – doktor habilitowany nauk prawnych w zakresie prawa kanonicznego. W latach 1999-2005 prodziekan, a w latach 2005-2012 dziekan Wydziału Prawa Kanonicznego UKSW; kierownik Katedry Ustroju Kościoła i Kanonicznych Form Życia Konsekrowanego. Członek Consociatio Internationalis Iuris Canonici Promovendo (Rzym), Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II oraz Stowarzyszenia Kanonistów Polskich. Redaktor Naczelny wydziałowego kwartalnika „Prawo Kanoniczne”, Zastępca Redaktora Naczelnego czasopisma „Kościół i Prawo” oraz członek kilkunastu Redakcji i Rad Naukowych czasopism.