Familizacja i deinstytucjonalizacja. : Opieka nad osobą starszą w miejscu zamieszkania w ujęciu socjologiczno-prawnym

Krzysztof Bogdan  Szluz; Beata Lucyna  Szluz

doi:10.21852/sem.2022.1.04

Opublikowane: 2022-08-29

Tom 43 Nr 1 (2022)

Familizacja i deinstytucjonalizacja.

Opieka nad osobą starszą w miejscu zamieszkania w ujęciu socjologiczno-prawnym

Krzysztof Bogdan Szluz

, Beata Lucyna Szluz

Seminare. Poszukiwania naukowe

Dział: Z problematyki społeczno-pedagogicznej

https://doi.org/10.21852/sem.2022.1.04

Abstrakt

Problematyka starości i pomocy osobom w podeszłym wieku stanowi zagadnienie szeroko analizowane i omawiane przez różne dyscypliny naukowe ze względu na swą społeczną doniosłość. Tradycyjnie opieka była sprawowana w rodzinie. W nowoczesnych społeczeństwach jest realizowana także przez instytucje. W opracowaniu podjęto problematykę familizacji i deinstytucjonalizacji, w kontekście opieki nad osobą starszą w miejscu zamieszkania w ujęciu socjologiczno-prawnym. Skoncentrowano się na zobrazowaniu mieszkalnictwa wspomaganego, opieki wytchnieniowej oraz koordynacji i standaryzacji usług społecznych.

Słowa kluczowe:

opieka, osoba starsza, familizacja, deinstytucjonalizacja, nauki socjologiczne, nauki prawne

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Szluz, K. B. ., & Szluz , B. L. (2022). Familizacja i deinstytucjonalizacja. : Opieka nad osobą starszą w miejscu zamieszkania w ujęciu socjologiczno-prawnym. Seminare. Poszukiwania Naukowe, 43(1), 55–66. https://doi.org/10.21852/sem.2022.1.04

Cited by / Share

Bibliografia

Ashworth, Mark i Ana H. Baker. 2000. ‘Time and space’: carers’ views about respite care. Health and Social Care in the Community, 1(8), 50-56. DOI: 10.1046/j.1365-2524.2000.00221.x.
Google Scholar

Bachrach, Leona L. 1976. Deinstitutionalization: An Analytical Review and Sociological Perspective. Washington: U. S. Government Printing Office.
Google Scholar

Bakalarczyk, Rafał. 2015a. Opiekunowie poza państwem opiekuńczym ‒ o wykluczeniu osób opiekujących się niesamodzielnymi bliskimi i polityce społecznej, która mogłaby temu przeciwdziałać. W: Włodzimierz Anioł et al. Nowa opiekuńczość? Zmieniająca się tożsamość polityki społecznej, 107-151. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Google Scholar

Bakalarczyk, Rafał. 2015b. System oparty na niewspomaganej rodzinie. W: Niepełnosprawność: problemy opieki, red. Rafał Bakalarczyk et al., 10-18. Warszawa: Fundacja im. Friedricha Eberta i Fundacja Międzynarodowe Centrum ds. Badań i Analiz ICRA.
Google Scholar

Borski, Maciej. 2019. „Opieka wytchnieniowa” jako ważny instrument wsparcia opiekunów osób z niepełnosprawnościami. Roczniki Administracji i Prawa, 2, 151-167. DOI: 10.5604/01.3001.0014.0433.
Google Scholar

Cheal, David. 1991. Family and the State of Theory. Toronto: University of Toronto Press. DOI: 10.3138/9781487571870.
Google Scholar

Giezek, Marta i Robert Iwański. 2017. Mieszkania chronione i wspomagane dla osób starszych w ujęciu społeczno-ekonomicznym. Handel Wewnętrzny, 4, 287-296.
Google Scholar

Gilmour, Jean A. 2002. Dis/integrated care: family caregivers and in‐hospital respite care. Journal of Advanced Nursing, 39, 546-553. DOI: 10.1046/j.1365-2648.2002.02323.x.
Google Scholar

Grochalm-Bach, Bożena. 2007. Cierpienie osób z otępieniem typu Alzheimer. Podejście terapeutyczne. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar

Hirsch, Calvin H. et al. 1993. Effects of a nursing‐home respite admission on veterans with advanced dementia. The Gerontologist, 33(4), 523-528. DOI: 10.1093/geront/33.4.523.
Google Scholar

Infor. 2021. Opieka nad seniorem w miejscu zamieszkania. Dostęp: 17.09.2021. https://www.infor.pl/prawo/prawa-seniora/opieka-nad-seniorem/5322573,Opieka-nad-seniorem-w-miejscu-zamieszkania.html.
Google Scholar

Kawczyńska-Butrym, Zofia. 1996. Niepełnosprawność – specyfika pomocy społecznej. Warszawa: Wydawnictwo Interart.
Google Scholar

Krajewska, Beata. 2020. Mieszkania chronione wsparciem osób niesamodzielnych w funkcjonowaniu. Teoria i egzemplifikacje. Seminare. Poszukiwania naukowe, 2, 49-62. DOI: 10.21852/sem.2020.2.04.
Google Scholar

Kuźniak, Piotr. 2018. Opieka wytchnieniowa – uwarunkowania rozwoju usług na poziomie lokalnym. Homo Politicus, 13, 137-143.
Google Scholar

Leitner, Sigrid. 2003. Varieties of familialism. The caring function of the family in comparative perspective. European Societies, 5(4), 353-375. DOI: 10.1080/1461669032000127642.
Google Scholar

Maayan, Nicola, Karla Soares-Weiser i Helen Lee. 2014. Respite care for people with dementia and their carers. Cochrane Database of Systematic Reviews, 1. Dostęp: 29.12.2019. https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD004396.pub3/full.
Google Scholar

Maj, Elżbieta. 2012. Sytuacja społeczna oraz prawna ochrona osób starszych. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 74(3), 189-201. DOI: 10.14746/rpeis.2012.74.3.12.
Google Scholar

MRPiPS. 2019a. Program „Opieka wytchnieniowa” ‒ edycja 2019. Dostęp: 1.04.2019. file:///C:/Users/W7/Downloads/program_opieka_wytchnieniowa.pdf.
Google Scholar

MRPiPS. 2019b. Wytchnienie dla opiekunów. Nowy program z podpisem minister rodziny. Dostęp: 3.04.2019. https://www.gov.pl/web/rodzina/wytchnienie-dla-opiekunow-nowy-program-z-podpisem-minister-rodziny?fbclid=IwAR1CuiaAZPk-epuH1BomCQro1ffIY6-zmI04goLggLt7d4V6sq5BeauBVFQ.
Google Scholar

Nowicka, Agnieszka. 2011. „Zespół opiekuna” jako konsekwencja sprawowania długoterminowej opieki nad osobą z otępieniem typu Alzheimera. W: Człowiek z chorobą Alzheimera w rodzinie i w środowisku lokalnym, red. Agnieszka Nowicka i Wioletta Baziuk, 153-171. Zielona Góra: Wydawnictwo Uniwersytetu Zielonogórskiego.
Google Scholar

Perry, Jo Ann i Kymberley Bontinen. 2001. Evaluation of a weekend respite program for persons with Alzheimer's disease. Canadian Journal of Nursing Research, 1(33), 81-95.
Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych, Dz. U. 2005, nr 189, poz. 1598.
Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 sierpnia 2012 r. w sprawie domów pomocy społecznej, Dz. U. 2012, poz. 964.
Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 17 stycznia 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie domów pomocy społecznej, Dz. U. 2018, poz. 278.
Google Scholar

Rymsza, Marek. 2011. Więziotwórcze funkcje przedsiębiorstw społecznych. Polityka Społeczna, 7, 14-18.
Google Scholar

Shaw, Chris et al. 2009. Systematic review of respite care in the frail elderly. Health Technology Assessment, (13)20, 5. DOI: 10.3310/hta13200.
Google Scholar

Steuden, Stanisława i Wiesława Okła. 2007. Czynniki sprzyjające podnoszeniu jakości życia w sytuacji choroby. W: Jakość życia w chorobie, red. Stanisława Steuden i Wiesława Okła, 195-208. Lublin: Wydawnictwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
Google Scholar

Strang, Vicki R. 2000. Caregiver respite: coming back after being away. Perspectives, 4(24), 10-20.
Google Scholar

Szluz, Beata. 2006. Wokół pojęcia pomocy i wsparcia społecznego. W: Koncepcje pomocy człowiekowi w teorii i praktyce, red. Zofia Frączek i Beata Szluz, 123-131. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Google Scholar

Szluz, Beata. 2007. Wsparcie społeczne rodziny osoby niepełnosprawnej. Roczniki Teologiczne, 10(54), 214-227.
Google Scholar

Szluz, Beata. 2021. „Przez zamknięte okno ganku”. Opieka nad osobami z chorobą Alzheimera w biografiach opiekunów rodzinnych. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Google Scholar

Szluz, Beata i Krzysztof Szluz. 2021. „Wspieranie wspierających” – wsparcie opiekunów rodzinnych osób starszych w ujęciu socjologiczno-prawnym. W: Praca socjalna w Polsce. Wokół wolności i obywatelskości, red. Maria Łuszczyńska, Ewa Grudziewska i Marta Łuszczyńska, 331-344. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Google Scholar

Szluz, Krzysztof. 2020. Pomoc osobom starszym – wybrane aspekty prawne. Annales. Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio J, 1, 177-194. DOI: 10.17951/j.2020.33.1.177-194.
Google Scholar

Szwed, Stanisław. 2021. Opieka nad seniorami i osobami z niepełnosprawnościami ma być świadczona w miejscu zamieszkania. Rząd pracuje nad zmianami w funkcjonowaniu domów pomocy społecznej. Dostęp: 17.09.2021. https://biznes.newseria.pl/news/opieka-nad-seniorami-i,p549615625.
Google Scholar

Ustawa z 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej, Dz. U. z 1998 r. Nr 64, poz. 414 z późn. zm.
Google Scholar

Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Dz. U. 2018, poz. 1270 z późn. zm.
Google Scholar

Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, Dz. U. z 2004 r. Nr 64, poz. 593 z późn. zm.
Google Scholar

Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o zmianie ustawy o dodatku pieniężnym dla niektórych emerytów, rencistów i osób pobierających świadczenie przedemerytalne albo zasiłek przedemerytalny oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. 2007, nr 35, poz. 219.
Google Scholar

Ustawa z dnia 22 czerwca 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z realizacją programu „Za życiem”, Dz. U. z 2017 r. poz. 1292.
Google Scholar

Ustawa z dnia 23 października 2018 r. o Solidarnościowym Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych, Dz. U. 2018, poz. 2192.
Google Scholar

Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych, Dz. U. 2019, poz. 1818.
Google Scholar

Ustawa z dnia 31 lipca 2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, Dz. U. 2019, poz. 1622.
Google Scholar

Wiśniewska, Ewa. 2009. Rodzina z dzieckiem z mózgowym porażeniem dziecięcym w aspekcie teorii systemowej. Neurologia Dziecięca, 18(35), 61-66.
Google Scholar