Familizacja i deinstytucjonalizacja. : Opieka nad osobą starszą w miejscu zamieszkania w ujęciu socjologiczno-prawnym

Krzysztof Bogdan  Szluz; Beata Lucyna  Szluz

doi:10.21852/sem.2022.1.04

Published: 2022-08-29

Vol. 43 No. 1 (2022)

Familization and Deinstitutionalization.

Caring for an Elderly Person in the Place of Residence in Sociological and Legal Terms

Krzysztof Bogdan Szluz

, Beata Lucyna Szluz

Seminare. Learned Investigations

Section: Socio-pedagogical sciences

https://doi.org/10.21852/sem.2022.1.04

Abstract

Issues related to old age and to providing help for the elderly, due to their social significance, constitute a widely discussed question, analysed within various scientific disciplines. While traditionally such care was provided in the family, in modern societies it is also provided by institutions. This study addresses the issue of familization and deinstitutionalization in the context of caring for an elderly person in the place of residence in sociological and legal terms. The focus has been on depicting assisted housing, respite care, and coordination and standardization of social services.

Keywords:

care, the elderly, familization, deinstitutionalization, sociological sciences, legal sciences

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Szluz, K. B. ., & Szluz , B. L. (2022). Familization and Deinstitutionalization. : Caring for an Elderly Person in the Place of Residence in Sociological and Legal Terms . Seminare. Learned Investigations, 43(1), 55–66. https://doi.org/10.21852/sem.2022.1.04

Cited by / Share

References

Ashworth, Mark i Ana H. Baker. 2000. ‘Time and space’: carers’ views about respite care. Health and Social Care in the Community, 1(8), 50-56. DOI: 10.1046/j.1365-2524.2000.00221.x.
Google Scholar

Bachrach, Leona L. 1976. Deinstitutionalization: An Analytical Review and Sociological Perspective. Washington: U. S. Government Printing Office.
Google Scholar

Bakalarczyk, Rafał. 2015a. Opiekunowie poza państwem opiekuńczym ‒ o wykluczeniu osób opiekujących się niesamodzielnymi bliskimi i polityce społecznej, która mogłaby temu przeciwdziałać. W: Włodzimierz Anioł et al. Nowa opiekuńczość? Zmieniająca się tożsamość polityki społecznej, 107-151. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Google Scholar

Bakalarczyk, Rafał. 2015b. System oparty na niewspomaganej rodzinie. W: Niepełnosprawność: problemy opieki, red. Rafał Bakalarczyk et al., 10-18. Warszawa: Fundacja im. Friedricha Eberta i Fundacja Międzynarodowe Centrum ds. Badań i Analiz ICRA.
Google Scholar

Borski, Maciej. 2019. „Opieka wytchnieniowa” jako ważny instrument wsparcia opiekunów osób z niepełnosprawnościami. Roczniki Administracji i Prawa, 2, 151-167. DOI: 10.5604/01.3001.0014.0433.
Google Scholar

Cheal, David. 1991. Family and the State of Theory. Toronto: University of Toronto Press. DOI: 10.3138/9781487571870.
Google Scholar

Giezek, Marta i Robert Iwański. 2017. Mieszkania chronione i wspomagane dla osób starszych w ujęciu społeczno-ekonomicznym. Handel Wewnętrzny, 4, 287-296.
Google Scholar

Gilmour, Jean A. 2002. Dis/integrated care: family caregivers and in‐hospital respite care. Journal of Advanced Nursing, 39, 546-553. DOI: 10.1046/j.1365-2648.2002.02323.x.
Google Scholar

Grochalm-Bach, Bożena. 2007. Cierpienie osób z otępieniem typu Alzheimer. Podejście terapeutyczne. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar

Hirsch, Calvin H. et al. 1993. Effects of a nursing‐home respite admission on veterans with advanced dementia. The Gerontologist, 33(4), 523-528. DOI: 10.1093/geront/33.4.523.
Google Scholar

Infor. 2021. Opieka nad seniorem w miejscu zamieszkania. Dostęp: 17.09.2021. https://www.infor.pl/prawo/prawa-seniora/opieka-nad-seniorem/5322573,Opieka-nad-seniorem-w-miejscu-zamieszkania.html.
Google Scholar

Kawczyńska-Butrym, Zofia. 1996. Niepełnosprawność – specyfika pomocy społecznej. Warszawa: Wydawnictwo Interart.
Google Scholar

Krajewska, Beata. 2020. Mieszkania chronione wsparciem osób niesamodzielnych w funkcjonowaniu. Teoria i egzemplifikacje. Seminare. Poszukiwania naukowe, 2, 49-62. DOI: 10.21852/sem.2020.2.04.
Google Scholar

Kuźniak, Piotr. 2018. Opieka wytchnieniowa – uwarunkowania rozwoju usług na poziomie lokalnym. Homo Politicus, 13, 137-143.
Google Scholar

Leitner, Sigrid. 2003. Varieties of familialism. The caring function of the family in comparative perspective. European Societies, 5(4), 353-375. DOI: 10.1080/1461669032000127642.
Google Scholar

Maayan, Nicola, Karla Soares-Weiser i Helen Lee. 2014. Respite care for people with dementia and their carers. Cochrane Database of Systematic Reviews, 1. Dostęp: 29.12.2019. https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD004396.pub3/full.
Google Scholar

Maj, Elżbieta. 2012. Sytuacja społeczna oraz prawna ochrona osób starszych. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 74(3), 189-201. DOI: 10.14746/rpeis.2012.74.3.12.
Google Scholar

MRPiPS. 2019a. Program „Opieka wytchnieniowa” ‒ edycja 2019. Dostęp: 1.04.2019. file:///C:/Users/W7/Downloads/program_opieka_wytchnieniowa.pdf.
Google Scholar

MRPiPS. 2019b. Wytchnienie dla opiekunów. Nowy program z podpisem minister rodziny. Dostęp: 3.04.2019. https://www.gov.pl/web/rodzina/wytchnienie-dla-opiekunow-nowy-program-z-podpisem-minister-rodziny?fbclid=IwAR1CuiaAZPk-epuH1BomCQro1ffIY6-zmI04goLggLt7d4V6sq5BeauBVFQ.
Google Scholar

Nowicka, Agnieszka. 2011. „Zespół opiekuna” jako konsekwencja sprawowania długoterminowej opieki nad osobą z otępieniem typu Alzheimera. W: Człowiek z chorobą Alzheimera w rodzinie i w środowisku lokalnym, red. Agnieszka Nowicka i Wioletta Baziuk, 153-171. Zielona Góra: Wydawnictwo Uniwersytetu Zielonogórskiego.
Google Scholar

Perry, Jo Ann i Kymberley Bontinen. 2001. Evaluation of a weekend respite program for persons with Alzheimer's disease. Canadian Journal of Nursing Research, 1(33), 81-95.
Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych, Dz. U. 2005, nr 189, poz. 1598.
Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 sierpnia 2012 r. w sprawie domów pomocy społecznej, Dz. U. 2012, poz. 964.
Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 17 stycznia 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie domów pomocy społecznej, Dz. U. 2018, poz. 278.
Google Scholar

Rymsza, Marek. 2011. Więziotwórcze funkcje przedsiębiorstw społecznych. Polityka Społeczna, 7, 14-18.
Google Scholar

Shaw, Chris et al. 2009. Systematic review of respite care in the frail elderly. Health Technology Assessment, (13)20, 5. DOI: 10.3310/hta13200.
Google Scholar

Steuden, Stanisława i Wiesława Okła. 2007. Czynniki sprzyjające podnoszeniu jakości życia w sytuacji choroby. W: Jakość życia w chorobie, red. Stanisława Steuden i Wiesława Okła, 195-208. Lublin: Wydawnictwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
Google Scholar

Strang, Vicki R. 2000. Caregiver respite: coming back after being away. Perspectives, 4(24), 10-20.
Google Scholar

Szluz, Beata. 2006. Wokół pojęcia pomocy i wsparcia społecznego. W: Koncepcje pomocy człowiekowi w teorii i praktyce, red. Zofia Frączek i Beata Szluz, 123-131. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Google Scholar

Szluz, Beata. 2007. Wsparcie społeczne rodziny osoby niepełnosprawnej. Roczniki Teologiczne, 10(54), 214-227.
Google Scholar

Szluz, Beata. 2021. „Przez zamknięte okno ganku”. Opieka nad osobami z chorobą Alzheimera w biografiach opiekunów rodzinnych. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Google Scholar

Szluz, Beata i Krzysztof Szluz. 2021. „Wspieranie wspierających” – wsparcie opiekunów rodzinnych osób starszych w ujęciu socjologiczno-prawnym. W: Praca socjalna w Polsce. Wokół wolności i obywatelskości, red. Maria Łuszczyńska, Ewa Grudziewska i Marta Łuszczyńska, 331-344. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Google Scholar

Szluz, Krzysztof. 2020. Pomoc osobom starszym – wybrane aspekty prawne. Annales. Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio J, 1, 177-194. DOI: 10.17951/j.2020.33.1.177-194.
Google Scholar

Szwed, Stanisław. 2021. Opieka nad seniorami i osobami z niepełnosprawnościami ma być świadczona w miejscu zamieszkania. Rząd pracuje nad zmianami w funkcjonowaniu domów pomocy społecznej. Dostęp: 17.09.2021. https://biznes.newseria.pl/news/opieka-nad-seniorami-i,p549615625.
Google Scholar

Ustawa z 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej, Dz. U. z 1998 r. Nr 64, poz. 414 z późn. zm.
Google Scholar

Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Dz. U. 2018, poz. 1270 z późn. zm.
Google Scholar

Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, Dz. U. z 2004 r. Nr 64, poz. 593 z późn. zm.
Google Scholar

Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o zmianie ustawy o dodatku pieniężnym dla niektórych emerytów, rencistów i osób pobierających świadczenie przedemerytalne albo zasiłek przedemerytalny oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. 2007, nr 35, poz. 219.
Google Scholar

Ustawa z dnia 22 czerwca 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z realizacją programu „Za życiem”, Dz. U. z 2017 r. poz. 1292.
Google Scholar

Ustawa z dnia 23 października 2018 r. o Solidarnościowym Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych, Dz. U. 2018, poz. 2192.
Google Scholar

Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych, Dz. U. 2019, poz. 1818.
Google Scholar

Ustawa z dnia 31 lipca 2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, Dz. U. 2019, poz. 1622.
Google Scholar

Wiśniewska, Ewa. 2009. Rodzina z dzieckiem z mózgowym porażeniem dziecięcym w aspekcie teorii systemowej. Neurologia Dziecięca, 18(35), 61-66.
Google Scholar