Biskup Ignacy Tokarczuk w działaniach operacyjnych Służby Bezpieczeństwa PRL

Dominik Romuald Zamiatała

doi:10.21852/sem.2019.3.14

Opublikowane: 2022-10-09

Tom 40 Nr 3 (2019)

Biskup Ignacy Tokarczuk w działaniach operacyjnych Służby Bezpieczeństwa PRL

Dominik Romuald Zamiatała

Seminare. Poszukiwania naukowe

Dział: Z problematyki historycznej

https://doi.org/10.21852/sem.2019.3.14

Abstrakt

Od samego początku swojej posługi w diecezji przemyskiej bp I. Tokarczuk ze względu na rozmach podejmowanych działań pasterskich był najważniejszym „obiektem” pracy operacyjnej Służby Bezpieczeństwa PRL w południowo-wschodniej Polsce. Podejmowano wobec niego cały szereg działań. Organizowano wokół niego sieć tajnych współpracowników SB, którzy na bieżąco informowali o planach i poczynaniach biskupa oraz realizowali określone przez bezpiekę zadania. Poprzez działania dezintegracyjne i dezinformacyjne starały się zniszczyć mu autorytet w społeczeństwie i kręgach kościelnych oraz ograniczyć jego działalność pasterską. Mimo wielkiego wysiłku, nakładu środków i ludzi nie udało się go zastraszyć czy zniszczyć.

Słowa kluczowe:

Bp Ignacy Tokarczuk, Służba Bezpieczeństwa, diecezja przemyska, tajni współpracownicy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Zamiatała , D. R. (2022). Biskup Ignacy Tokarczuk w działaniach operacyjnych Służby Bezpieczeństwa PRL . Seminare. Poszukiwania Naukowe, 40(3), 201–212. https://doi.org/10.21852/sem.2019.3.14

Cited by / Share

Bibliografia

Instytut Pamięci Narodowej – IPN, sygn. 0818/88, Almanach biskupów Kościoła Rzymskokatolickiego w Polsce, marzec 1988 r., k. 17-18.
Google Scholar

IPN, sygn. 003322/1.
Google Scholar

IPN, sygn. 2912/1.
Google Scholar

IPN, sygn. 1437/2.
Google Scholar

IPN 0639/197, Projekt uzupełnień etatowych w Dep. IV i jego odpowiednikach w terenie, Warszawa 28.11.1974, k. 231.
Google Scholar

IPN, sygn. 1509/1151, Tadeusz Tomusiak pt. „Poglądy polityczne i działalność ordynariusza diecezji przemyskiej Ignacego Tokarczuka”, k. 1-96.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Kronika działalności bpa I. Tokarczuka za okres 1.12.1970 do 1.10.1971, Warszawa 18.10.1971, k. 14-21.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Informacja dot. działalności bpa Tokarczuka, Krosno 12.12.1975 r., k. 179-180.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Informacja dot.: możliwości usunięcia bp. Ignacego Tokarczuka ze stanowiska ordynariusza diecezji przemyskiej, Warszawa, dnia 1.02.1971 r., k. 10-12.
Google Scholar

IPN, sygn. 0639/197, Pismo płk. Bogumiła Owczarka Zastępcy Komendanta Wojewódzkiego MO ds. Służby Bezpieczeństwa.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Propozycje ograniczenia działalności bp. Ignacego Tokarczuka przygotowane przez Departament IV MSW dla Komitetu Centralnego PZPR Warszawa, 21II 1972 r., k. 28.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Notatka dot. negatywnej postawy bpa I. Tokarczuka – ordynariusza diec. przemyskiej (inspirowanie duchowieństwa i wiernych do działań bezprawnych, akcenty społeczno-politycznej w wystąpieniach publicznych), k. 35-37.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Notatka dot. postawy bpa Tokarczuka ordynariusza diecezji przemyskiej w I półroczu 1973 r., k. 38.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Notatka dot. negatywnej postawy bpa I. Tokarczuka – ordynariusza diec. przemyskiej – inspirowanie kleru i wiernych do działań bezprawnych, Warszawa 14.09.1973 r., k. 42-44.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Informacja dot. podjętych ostatnio działań przez ordynariusza diecezji przemyskiej bpa I. Tokarczuka, k. 71-74.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Tezy do rozmowy z bp. Rubinem, k. 22-23.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Pobyt ordynariusza przemyskiego bpa I. Tokarczuka w Rzymie, k. 194.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Pismo kpt. Stanisława Sypioł zastępcy Naczelnika Wydziału IV KW MO W Rzeszowie do Naczelnik Wydziału IV Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Warszawie, Rzeszów 6.11.1974 r., k. 47.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Oświadczenie. Cisek Klemens. Wetlina 30.10.1974 r., k. 49.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Oświadczenie. Moskat Bronisława, Wetlina 30.10.1974 r., k. 48.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, k. 7, 8, 9.
Google Scholar

IPN, sygn. 1585/3674, Pismo gen Cz. Kiszczaka do Sekretarza Episkopatu bpa B. Dąbrowskiego, Warszawa 9.02.1985, k. 4-6.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Informacja dot. krytycznych uwag biskupów na temat zarządzania diec. przemyską przez bpa Tokarczuka, Warszawa 19.03.1973 r., k. 167.
Google Scholar

IPN 0713/12, t. 3, Propozycje dot. ograniczenia szkodliwej dla państwa działalności bpa Tokarczuka, Warszawa 21.02.1972 r., k. 27-31.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Ważniejsze przykłady inspiracyjnych działań bpa Tokarczuka na odcinku budownictwa sakralnego, Warszawa 17.07.1973 r., k. 39-41.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Pismo Aleksandra Merkera do Mieczysława Szydłowskiego z Wydziału Administracyjnego KC PZPR, grudzień 1971 r., k. 25.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Notatka służbowa, Kraków 17.12.1971 r., k. 26.
Google Scholar

IPN, sygn. 639/153, Pismo płk. M. Kalemby do Dyrektora Dep. IV MSW w Warszawie, Rzeszów 3.07.1974 r., k. 71.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Notatka dot. sytuacji w związku z ujawnieniem instalacji podsłuchowej w kurii przemyskiej i propozycje działań, Warszawa 21.02.1975 r., k. 62-65.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Informacja dot. przejawów niezadowolenia księży z rządów ordynariusza diecezji przemyskiej, k. 164-165.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Informacja dot. komentarzy kleru diecezji przemyskiej nt. zachowania się bpa Tokarczuka, Warszawa, październik 1975 r., k. 174.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Informacja dot. opinii niektórych kurialistów watykańskich na temat niektórych członków polskiego episkopatu, Warszawa 29.10.1975 r., k. 177-178.
Google Scholar

IPN, sygn. 0639/202, Bp I. Tokarczuk. Teczka zawiera stenogramy kazań wygłoszonych od października 1973 do grudnia 1975, k. 1-437.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 1, Bp I. Tokarczuk. Teczka zawiera: stenogramy kazań wygłoszonych w 1977 r., k. 1-531.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Pismo B. Stachury z MSW do Ministra K. Kąkola Kierownika UdsW z 5.04.1975 r., k. 89.
Google Scholar

Instytut Pamięci Narodowej w Lublinie – IPN Lu, sygn. 00226/1.
Google Scholar

Instytut Pamięci Narodowej w Rzeszowie – IPN Rz, sygn. 053/196, t. 9, k. 1-209.
Google Scholar

IPN Rz. sygn. 00154/1, Ignacy Tokarczuk. Karta rejestracyjna (EAKOI Rz 570962).
Google Scholar

IPN Rz. sygn. 053/196/5, Doniesienie spisane ze słów t.w. „Doktor”, 24.04.1968 r., k. 131.
Google Scholar

Chmielowiec, Piotr. 2009. Działania operacyjne Służby Bezpieczeństwa wobec biskupa Ignacego Tokarczuka i kurii biskupiej w Przemyślu w latach 1966-1989. W: Aparat bezpieczeństwa wobec kurii biskupich w Polsce, red. Adam Dziurok, s. 282-316. Warszawa: Wydawnictwo IPN.
Google Scholar

Dominiczak, Henryk. 2000. Organa bezpieczeństwa PRL w walce z Kościołem katolickim 1944-1990. W świetle dokumentów MSW., Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona.
Google Scholar

Dominiczak, Henryk. 1997. Organa bezpieczeństwa PRL 1944-1990. Rozwój działalność w świetle dokumentów MSW. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona.
Google Scholar

Nabywaniec, Stanisław. 2011. Sprawa obiektowa nr 1: Kościół. Kościół przemyski w świetle akt rzeszowskiej bezpieki (1944-1989), t. 1. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Google Scholar

Działania operacyjno-polityczne Departamentu IV MSW. 2004. W: Metody pracy operacyjnej aparatu bezpieczeństwa wobec Kościołów i związków wyznaniowych 1945-1989, red. Adam Dziurok, 516. Warszawa: Wydawnictwo IPN.
Google Scholar

Pismo Wydziału IV Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej w Rzeszowie. 2004. W: Metody pracy operacyjnej aparatu bezpieczeństwa wobec Kościołów i związków wyznaniowych 1945-1989, red. Adam Dziurok, 448-453. Warszawa: Wydawnictwo IPN.
Google Scholar

Pismo Wydziału IV Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej w Rzeszowie do naczelnika Wydziału I Departamentu IV MSW zawie¬rające propozycje ograniczenia działalności bp. Ignacego Tokarczuka, Rzeszów, dnia 14 II 1972 r. 2004. W: Metody pracy operacyjnej aparatu bezpieczeństwa wobec Kościołów i związków wyznaniowych 1945-1989, red. Adam Dziurok, 448, Warszawa: Wydawnictwo IPN.
Google Scholar

Plany Pracy Departamentu IV MSW w latach 1972-1979, oprac. Mirosław Białaszko, Anna K. Piekarska, Paweł Tomasik i Cyprian Wilanowski. 2007. Warszawa: Wydawnictwo IPN.
Google Scholar

Tokarczuk, Ignacy. 2014. Kochałem tych ludzi całym sercem i oddaniem. Wspomnienia z lat 1918-1976, oprac. J. Wołczański. Lwów-Kraków: Wydawnictwo bł. Jakuba Strzemię Archidiecezji Lwowskiej obrządku łacińskieg
Google Scholar

Tokarczuk, Ignacy. 1994. W starciu z totalitaryzmem. Rozmowy prowadził Tadeusz Fredro-Boniecki. Paryż: Éditions du Dialogue.
Google Scholar

Niezłomni. Nigdy przeciw Bogu. Komunistyczna bezpieka wobec biskupów polskich, red. Józef Marecki i Filip Musiał. 2007. Kraków-Warszawa: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar