Biskup Ignacy Tokarczuk w działaniach operacyjnych Służby Bezpieczeństwa PRL

Dominik Romuald Zamiatała

doi:10.21852/sem.2019.3.14

Published: 2022-10-09

Vol. 40 No. 3 (2019)

Bishop Ignacy Tokarczyk in the Operational Activities of the PRL’s Security Service

Dominik Romuald Zamiatała

Seminare. Learned Investigations

Section: History

https://doi.org/10.21852/sem.2019.3.14

Abstract

From the beginning of his service in the Przemyśl Diocese, bishop Ignacy Tokarczuk performed his pastoral activities with great vigor and dedication and was, therefore, the most important “object” of the operational work of the PRL’s Security Service (a Polish acronym: SB) in the south-east of Poland. The Security Service undertook number of operational activities against him. He was surrounded by an organized network of secret the security’s collaborators that informed about the bishop’s plans and deeds and realized some operational tasks. By means of disintegration and disinformation activities, the security tried to damage his reputation in the society and in the church circles as well as limit his pastoral activity. Despite great efforts, huge expenses and involvement of many people in this process, the security managed neither to intimidate nor to destroy the bishop.

Keywords:

Bishop Ignacy Tokarczuk, PRL’s Security Service, Przemyśl Diocese, collaborators of the security

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Zamiatała , D. R. (2022). Bishop Ignacy Tokarczyk in the Operational Activities of the PRL’s Security Service . Seminare. Learned Investigations, 40(3), 201–212. https://doi.org/10.21852/sem.2019.3.14

Cited by / Share

References

Instytut Pamięci Narodowej – IPN, sygn. 0818/88, Almanach biskupów Kościoła Rzymskokatolickiego w Polsce, marzec 1988 r., k. 17-18.
Google Scholar

IPN, sygn. 003322/1.
Google Scholar

IPN, sygn. 2912/1.
Google Scholar

IPN, sygn. 1437/2.
Google Scholar

IPN 0639/197, Projekt uzupełnień etatowych w Dep. IV i jego odpowiednikach w terenie, Warszawa 28.11.1974, k. 231.
Google Scholar

IPN, sygn. 1509/1151, Tadeusz Tomusiak pt. „Poglądy polityczne i działalność ordynariusza diecezji przemyskiej Ignacego Tokarczuka”, k. 1-96.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Kronika działalności bpa I. Tokarczuka za okres 1.12.1970 do 1.10.1971, Warszawa 18.10.1971, k. 14-21.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Informacja dot. działalności bpa Tokarczuka, Krosno 12.12.1975 r., k. 179-180.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Informacja dot.: możliwości usunięcia bp. Ignacego Tokarczuka ze stanowiska ordynariusza diecezji przemyskiej, Warszawa, dnia 1.02.1971 r., k. 10-12.
Google Scholar

IPN, sygn. 0639/197, Pismo płk. Bogumiła Owczarka Zastępcy Komendanta Wojewódzkiego MO ds. Służby Bezpieczeństwa.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Propozycje ograniczenia działalności bp. Ignacego Tokarczuka przygotowane przez Departament IV MSW dla Komitetu Centralnego PZPR Warszawa, 21II 1972 r., k. 28.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Notatka dot. negatywnej postawy bpa I. Tokarczuka – ordynariusza diec. przemyskiej (inspirowanie duchowieństwa i wiernych do działań bezprawnych, akcenty społeczno-politycznej w wystąpieniach publicznych), k. 35-37.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Notatka dot. postawy bpa Tokarczuka ordynariusza diecezji przemyskiej w I półroczu 1973 r., k. 38.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Notatka dot. negatywnej postawy bpa I. Tokarczuka – ordynariusza diec. przemyskiej – inspirowanie kleru i wiernych do działań bezprawnych, Warszawa 14.09.1973 r., k. 42-44.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Informacja dot. podjętych ostatnio działań przez ordynariusza diecezji przemyskiej bpa I. Tokarczuka, k. 71-74.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Tezy do rozmowy z bp. Rubinem, k. 22-23.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Pobyt ordynariusza przemyskiego bpa I. Tokarczuka w Rzymie, k. 194.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Pismo kpt. Stanisława Sypioł zastępcy Naczelnika Wydziału IV KW MO W Rzeszowie do Naczelnik Wydziału IV Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Warszawie, Rzeszów 6.11.1974 r., k. 47.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Oświadczenie. Cisek Klemens. Wetlina 30.10.1974 r., k. 49.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Oświadczenie. Moskat Bronisława, Wetlina 30.10.1974 r., k. 48.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, k. 7, 8, 9.
Google Scholar

IPN, sygn. 1585/3674, Pismo gen Cz. Kiszczaka do Sekretarza Episkopatu bpa B. Dąbrowskiego, Warszawa 9.02.1985, k. 4-6.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Informacja dot. krytycznych uwag biskupów na temat zarządzania diec. przemyską przez bpa Tokarczuka, Warszawa 19.03.1973 r., k. 167.
Google Scholar

IPN 0713/12, t. 3, Propozycje dot. ograniczenia szkodliwej dla państwa działalności bpa Tokarczuka, Warszawa 21.02.1972 r., k. 27-31.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Ważniejsze przykłady inspiracyjnych działań bpa Tokarczuka na odcinku budownictwa sakralnego, Warszawa 17.07.1973 r., k. 39-41.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Pismo Aleksandra Merkera do Mieczysława Szydłowskiego z Wydziału Administracyjnego KC PZPR, grudzień 1971 r., k. 25.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Notatka służbowa, Kraków 17.12.1971 r., k. 26.
Google Scholar

IPN, sygn. 639/153, Pismo płk. M. Kalemby do Dyrektora Dep. IV MSW w Warszawie, Rzeszów 3.07.1974 r., k. 71.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Notatka dot. sytuacji w związku z ujawnieniem instalacji podsłuchowej w kurii przemyskiej i propozycje działań, Warszawa 21.02.1975 r., k. 62-65.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Informacja dot. przejawów niezadowolenia księży z rządów ordynariusza diecezji przemyskiej, k. 164-165.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Informacja dot. komentarzy kleru diecezji przemyskiej nt. zachowania się bpa Tokarczuka, Warszawa, październik 1975 r., k. 174.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Informacja dot. opinii niektórych kurialistów watykańskich na temat niektórych członków polskiego episkopatu, Warszawa 29.10.1975 r., k. 177-178.
Google Scholar

IPN, sygn. 0639/202, Bp I. Tokarczuk. Teczka zawiera stenogramy kazań wygłoszonych od października 1973 do grudnia 1975, k. 1-437.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 1, Bp I. Tokarczuk. Teczka zawiera: stenogramy kazań wygłoszonych w 1977 r., k. 1-531.
Google Scholar

IPN, sygn. 0713/12, t. 3, Pismo B. Stachury z MSW do Ministra K. Kąkola Kierownika UdsW z 5.04.1975 r., k. 89.
Google Scholar

Instytut Pamięci Narodowej w Lublinie – IPN Lu, sygn. 00226/1.
Google Scholar

Instytut Pamięci Narodowej w Rzeszowie – IPN Rz, sygn. 053/196, t. 9, k. 1-209.
Google Scholar

IPN Rz. sygn. 00154/1, Ignacy Tokarczuk. Karta rejestracyjna (EAKOI Rz 570962).
Google Scholar

IPN Rz. sygn. 053/196/5, Doniesienie spisane ze słów t.w. „Doktor”, 24.04.1968 r., k. 131.
Google Scholar

Chmielowiec, Piotr. 2009. Działania operacyjne Służby Bezpieczeństwa wobec biskupa Ignacego Tokarczuka i kurii biskupiej w Przemyślu w latach 1966-1989. W: Aparat bezpieczeństwa wobec kurii biskupich w Polsce, red. Adam Dziurok, s. 282-316. Warszawa: Wydawnictwo IPN.
Google Scholar

Dominiczak, Henryk. 2000. Organa bezpieczeństwa PRL w walce z Kościołem katolickim 1944-1990. W świetle dokumentów MSW., Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona.
Google Scholar

Dominiczak, Henryk. 1997. Organa bezpieczeństwa PRL 1944-1990. Rozwój działalność w świetle dokumentów MSW. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona.
Google Scholar

Nabywaniec, Stanisław. 2011. Sprawa obiektowa nr 1: Kościół. Kościół przemyski w świetle akt rzeszowskiej bezpieki (1944-1989), t. 1. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Google Scholar

Działania operacyjno-polityczne Departamentu IV MSW. 2004. W: Metody pracy operacyjnej aparatu bezpieczeństwa wobec Kościołów i związków wyznaniowych 1945-1989, red. Adam Dziurok, 516. Warszawa: Wydawnictwo IPN.
Google Scholar

Pismo Wydziału IV Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej w Rzeszowie. 2004. W: Metody pracy operacyjnej aparatu bezpieczeństwa wobec Kościołów i związków wyznaniowych 1945-1989, red. Adam Dziurok, 448-453. Warszawa: Wydawnictwo IPN.
Google Scholar

Pismo Wydziału IV Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej w Rzeszowie do naczelnika Wydziału I Departamentu IV MSW zawie¬rające propozycje ograniczenia działalności bp. Ignacego Tokarczuka, Rzeszów, dnia 14 II 1972 r. 2004. W: Metody pracy operacyjnej aparatu bezpieczeństwa wobec Kościołów i związków wyznaniowych 1945-1989, red. Adam Dziurok, 448, Warszawa: Wydawnictwo IPN.
Google Scholar

Plany Pracy Departamentu IV MSW w latach 1972-1979, oprac. Mirosław Białaszko, Anna K. Piekarska, Paweł Tomasik i Cyprian Wilanowski. 2007. Warszawa: Wydawnictwo IPN.
Google Scholar

Tokarczuk, Ignacy. 2014. Kochałem tych ludzi całym sercem i oddaniem. Wspomnienia z lat 1918-1976, oprac. J. Wołczański. Lwów-Kraków: Wydawnictwo bł. Jakuba Strzemię Archidiecezji Lwowskiej obrządku łacińskieg
Google Scholar

Tokarczuk, Ignacy. 1994. W starciu z totalitaryzmem. Rozmowy prowadził Tadeusz Fredro-Boniecki. Paryż: Éditions du Dialogue.
Google Scholar

Niezłomni. Nigdy przeciw Bogu. Komunistyczna bezpieka wobec biskupów polskich, red. Józef Marecki i Filip Musiał. 2007. Kraków-Warszawa: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar