Relacja człowiek–koń, czyli o znaczeniu koni w życiu człowieka pod względem cywilizacyjnym i indywidualnym

Agata Stefanowska; Agnieszka Bołdak

doi:10.21852/sem.2022.2.08

Opublikowane: 2022-11-19

Tom 43 Nr 2 (2022)

Relacja człowiek–koń, czyli o znaczeniu koni w życiu człowieka pod względem cywilizacyjnym i indywidualnym

Agata Stefanowska

, Agnieszka Bołdak

Seminare. Poszukiwania naukowe

Dział: Z problematyki społeczno-pedagogicznej

https://doi.org/10.21852/sem.2022.2.08

Abstrakt

Znaczenie konia w życiu człowieka jest bezsprzeczne. Od zarania dziejów to wyjątkowe zwierzę pełni niezwykle ważną rolę w wielu obszarach działalności – np. transporcie, sztuce czy rolnictwie. Mimo wielu zmian kulturowych i znacznego rozwoju na poziomie technicznym i mechanicznym, koń wciąż jest niezbędnym elementem ludzkiego życia, choć współcześnie wykorzystuje się go inaczej niż kiedyś – częściej w celach turystycznych, rekreacyjnych, a także terapeutycznych. Przebywanie w towarzystwie konia, opieka nad nim i oczywiście jeździectwo, pozytywnie wpływają na emocje, pomagają w niwelowaniu zaburzeń w sferze fizycznej, psychicznej i społecznej. Jazda konna wpływa na odporność i hartuje nie tylko organizm, lecz i charakter człowieka.

Słowa kluczowe:

człowiek, koń, jeździectwo, cywilizacja, hipoterapia

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Stefanowska, A., & Bołdak, A. (2022). Relacja człowiek–koń, czyli o znaczeniu koni w życiu człowieka pod względem cywilizacyjnym i indywidualnym. Seminare. Poszukiwania Naukowe, 43(2), 107–120. https://doi.org/10.21852/sem.2022.2.08

Cited by / Share

Bibliografia

American Hippotherapy Association, Inc. 2021. Statements of Best Practice for the Use of Hippotherapy by Occupational Therapy, Physical Therapy, and Speech-Language Pathology Professionals. Dostęp: 30.01.2022. https://www.americanhippotherapyassociation.org/assets/docs/AHA%20Statements%20of%20 Best%20Practice%20February%202021.pdf.
Google Scholar

Balińska, Agata i Monika Kowalska. 2011. Turystyka jeździecka jako forma turystyki kwalifikowanej. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Ekonomiczne Problemy Usług, 78, 421-429.
Google Scholar

Beetz, Andrea et al. 2012. Psychosocial and psychophysical effects of human-animal interactions: The possible role of oxytocin. Frontiers in Psychology, 3, 1-15.
Google Scholar

Benda, William, Nancy H. McGibbon i Kathryn L. Grant. 2003. Improvements in Muscle Symmetry in Children with Cerebral Palsy After Equine-Assisted Therapy (Hippotherapy). Journal of Alternative and Complementary Medicine, 9, 817-825.
Google Scholar

Berus, Weronika. 2019. Jeździectwo jako dyscyplina kształtująca inteligencję emocjonalną i poczucie własnej skuteczności. Praca magisterska, Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie.
Google Scholar

Biblia Tysiąclecia. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych. 1990. Wyd. 3 popr. Poznań–Warszawa: Pallottinum.
Google Scholar

Bunketorp-Kall, Lina et al. 2019. Effects of horse-riding therapy and rhythm and music-based therapy on functional mobility in late phase after stroke. Neuro Rehabilitation, 45, 483-492.
Google Scholar

Casady, L. Renee i Deborah S. Nichols-Larsen. 2004. The effect of hippotherapy on ten children with cerebral palsy. Pediatric Physical Therapy, 16, 165-172.
Google Scholar

Ciechanowicz, Iwona i Anna Lubkowska. 2018. Efekty hipoterapii. Przegląd aktualnych doniesień (2013-2017). Pomeranian Journal of Life Sciences, 64(3), 143-146.
Google Scholar

de Araujo, Thais B. et al. 2013. Effects of hippotherapy on mobility, strength and balance in elderly. Archives of Gerontology and Geriatrics, 56, 478-481.
Google Scholar

Debuse, Dorothea, Colin Gibb i Christian Chandler. 2009. Effects of hippotherapy on people with cerebral palsy from the users’ perspective: A qualitative study. Physiotherapy Theory and Practice, 25, 174-192.
Google Scholar

Fine, Aubrey. 2006. Animal – assisted therapy. State Polytechnic University, Pomona, California: Elsevier Inc.
Google Scholar

Gąsiorowska, Barbara, Iwona Jeziorska i Dominika Ustjan. 2019. Hipoterapia. Warszawa: Polskie Towarzystwo Hipoterapeutyczne.
Google Scholar

Giagazoglou, Paraskevi. 2012. Effect of a hippotherapy intervention program on static balance and strength in adolescents with intellectual disabilities. Research in Developmental Disabilities, 33(6), 2265-2270.
Google Scholar

Han, Jun Y. et al. 2012. Therapeutic effects of mechanical horseback riding on gait and balance ability in stroke patients. Annals of Rehabilitation Medicine, 36, 762-769.
Google Scholar

Janiszewska, Jolanta i Angelika Cieśla. 2008. Hodowla i użytkowanie koni z elementami hipoterapii. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Akademii Rolniczej.
Google Scholar

Jędrzejczak, Helena A. 2008. Harcerskie Drużyny Jeździeckie, Związek Harcerstwa Polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Marron Edition.
Google Scholar

Jędrzejewska, Agata. 2014. Specyfika w zakresie cech osobowości i inteligencji emocjonalnej trenerów koni i jeźdźców. Praca magisterska, Uniwersytet Warszawski, Wydział Psychologii.
Google Scholar

Jette, Diane U. et al. 2005. Physical therapy interventions for patients with stroke in inpatient rehabilitation facilities. Physical Therapy, 85, 238-248.
Google Scholar

Kaiser, Lana et al. 2004. Can a week of therapeutic riding make a difference? – A pilot study. Anthrozoös, 1(17), 63-72.
Google Scholar

Kendall, Elizabeth et al. 2015. A systematic review of the efficacy of equine-assisted interventions on psychological outcomes. European Journal of Psychotherapy and Counselling, 17, 57-79.
Google Scholar

Krupecka, Iwona. 2020. Jak się filozofuje z siodła? Przypadek Michela de Montaigne’a, Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies, 6, 63-76.
Google Scholar

Lagarde, Juien et al. 2005. Coordination dynamics of the horse-rider system. Journal of Motor Behavior, 37, 418-424.
Google Scholar

Lechner, Helga E. et al. 2003. The short-term effect of hippotherapy on spasticity in patients with spinal cord injury. Spinal Cord, 41, 502-505.
Google Scholar

Łepko, Zbigniew 2015, Od biologii zachowania się zwierząt do biologii ludzkiego poznania. Seminare, 36(2), 81-92.
Google Scholar

Lisowska, Jolanta. 2006. Jazda konna jako atrakcyjna oferta turystyczna. W: Strategia rozwoju turystyki w Polsce na lata 2007-2013. Założenia teoretyczne jako inspiracja dla praktyki, red. Andrzej Dąbrowski i Rafał Rowiński, 156-160. Warszawa: Wydawnictwo AWF.
Google Scholar

Łojek, Jacek i Anna Łojek. 2015. Człowiek i koń – próba równoważenia interesów. Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria, 2(94), 35-49.
Google Scholar

Łojek, Jacek, Anna Strumińska i Anna Łojek. 2016. Hipoterapia – człowiek i koń w relacji terapeutycznej. Warszawa: Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego. Mamzer, Hanna i Paweł Nowak. 2021. Zwierzęta towarzyszące człowiekowi ery cyfrowej. Seminare, 42(3), 127-140.
Google Scholar

Merkies, Katrina i Olivia Franzin. 2021. Enhanced Understanding of Horse–Human Interactions to Optimize Welfare. Animals, 11, 1-14.
Google Scholar

Murphy, Deirdra, Linda Kahn-D’Angelo i James Gleason. 2008. The Effect of Hippotherapy on Functional Outcomes for Children with Disabilities: A Pilot Study. Pediatric Physical Therapy, 20(3), 264-270.
Google Scholar

Nyc, Małgorzata. 2015. Animacja aktywności rekreacyjno-sportowej dzieci z wykorzystaniem gier i zabaw na koniu. Turystyka i Rekreacja, 12(1), 119-125.
Google Scholar

Parelli, Pat. 2003. Natural horse-man-ship: six keys to natural horse-human relationship. New York: The Lyons Press.
Google Scholar

Payne, Elyssa et al. 2015. Evidence of horsemanship and dogmanship and their application in veterinary contexts. The Veterinary Journal, 204, 247-254.
Google Scholar

Pieczyński, Tomasz. 1998. I Bóg stworzył konia. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Sportowe SPRINT.
Google Scholar

Potvin-Bélanger, Alex, Andrew Freeman i Claude Vincent. 2021. Hippotherapy and life habits with children with motor deficit and neurodevelopmental impairment: A pilot survey of parents. Journal of Pediatric Rehabilitation Medicine: An Interdisciplinary Approach Throughout the Lifespan, 14, 41-49.
Google Scholar

Proops, Leanne et al. 2018. Animals Remember Previous Facial Expressions that Specific Humans Have Exhibited. Current Biology, 28, 1428-1432.
Google Scholar

Ratcliffe, Victoria F., Karen McComb i David Reby. 2014. Cross-modal discrimination of human gender by domestic dogs. Animal Behaviour, 91, 127-135.
Google Scholar

Salita, Jolanta. 1999. Jeździectwo jako forma turystyka aktywnej. W: Turystyka aktywna – turystyka kwalifikowana, red. Tadeusz Łobożewicz i Rafał Kogut, 174-178. Warszawa: Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Warszawie.
Google Scholar

Shen, Zhuozhuo et al. 2018. We need them as much as they need us: A systematic review of the qualitative evidence for possible mechanisms of effectiveness of animal-assisted intervention (AAI). Complementary Therapies in Medicine, 41, 203-207.
Google Scholar

Sieńko-Awierianów, Elżbieta, Wioletta Łubkowska i Anna Sitna. 2013. Czynniki Warunkujące Uczestnictwo w Rekreacji Jeździeckiej. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Ekonomiczne Problemy Turystyki, 4(24), 85-101.
Google Scholar

Silkwood-Sherer et al. 2012. Hippotherapy – An Intervention to Habilitate Balance Deficits in Children With Movement Disorders: A Clinical Trial. Physical Therapy, 92(5), 707-717.
Google Scholar

Słownik PWN. 2021. Dostęp: 12.10.2021. https://sjp.pwn.pl/szukaj/ko%C5%84. html. Smith, Victoria A. et al. 2016. Functionally relevant responses to human facial expressions of emotion in the domestic horse (Equus caballus). Biology Letters, 12, 1-4.
Google Scholar

Sterba, John A. 2007. Does horseback riding therapy or therapist-directed hippotherapy rehabilitate children with cerebral palsy? Developmental Medicine & Child Neurology, 49, 68-73.
Google Scholar

Stone, Sherill M. 2009. Human facial discrimination in horses: Can they tell us apart? Animal Cognition, 13, 51-61.
Google Scholar

Sunwoo, Hyuk et al. 2012. Hippotherapy in adult patients with chronic brain disorders: a pilot study. Annals of Rehabilitation Medicine, 36(6), 756-761.
Google Scholar

Urban, Renata. 2013. Turystyka jeździecka w Polsce – tradycje i teraźniejszość. Zarys problematyki. W: Współczesne uwarunkowania i problem rozwoju turystyki, red. Robert Pawlusiński, 305-313. Kraków: IGiGP Uniwersytet Jagielloński.
Google Scholar

Wyżnikiewicz-Nawracała, Anita. 2002. Jeździectwo w rozwoju motorycznym i psychospołecznym osób niepełnosprawnych. Gdańsk: Wydawnictwo Uczelniane Akademii Wychowania Fizycznego.
Google Scholar