Potęga słodyczy? proces infantylizacji japońskiej młodzieży. Subkultura "kawaii" i "otaku" w perspektywie antropologii wizualnej

Marek Sokołowski

doi:10.21852/sem.2023.16

Opublikowane: 2023-12-31

Tom 44 Nr 2 (2023)

Potęga słodyczy? proces infantylizacji japońskiej młodzieży. Subkultura "kawaii" i "otaku" w perspektywie antropologii wizualnej

Marek Sokołowski

Seminare. Poszukiwania naukowe

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21852/sem.2023.16

Abstrakt

Celem artykułu jest przedstawienie oryginalnej japońskiej subkultury młodzieżowej otaku związanej początkowo ze światem młodych chłopców oraz kultury kawaii przez badaczy społecznych wskazujących na jej związki z młodymi dziewczętami. Współczesna kultura kawaii jest obecna w japońskiej estetyce i kulturze popularnej od wielu lat, wspierana przez rządowy program „Cool Japan”. W opinii zarówno psychologów, jak i socjologów, urocze i słodkie kawaii, widoczne w reklamach, filmach animowanych, komiksach (mangach), zabawkach, modzie ulicznej, muzyce, a nawet specyficznym sposobie mówienia, powoduje proces infantylizacji młodzieży. Pojawia się kolejne pokolenie, które obawia się wejść w dorosłość. Kultura kawaii została poddana próbie interpretacji z wykorzystaniem metod antropologii wizualnej, przez niektórych autorów definiowanej jako etnografia wizualna.

Słowa kluczowe:

subkultury, infantylizacja, japońska młodzież, kawaii, otaku, antropologia wizualna

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Sokołowski, M. (2023). Potęga słodyczy? proces infantylizacji japońskiej młodzieży. Subkultura "kawaii" i "otaku" w perspektywie antropologii wizualnej. Seminare. Poszukiwania Naukowe, 44(2), 109–121. https://doi.org/10.21852/sem.2023.16

Cited by / Share

Licencja

Bibliografia

Alt, Matt. 2021. Czysty wymysł. Jak japońska popkultura podbiła świat. Translated by Dariusz Latoś. Kraków: Znak. Litera Nova.
Google Scholar

Amit, Rea. 2012. “On the Structure of Contemporary Japanese Aesthetic.” Philosophy East and West 62(2): 174-185.
Google Scholar

Asano-Cavanagh, Yuko. 2012. “Expression of ‘Kawaii’ (‘Cute’): Gender Reinforcement of Young Japanese Female School Children, paper presentation at the Australian Association for Research in Education and Asia-pacific Education Research Conference.” AARE-APERA, Dec 2-6.2012, Accessed by: 23.12.2022. www.eric.ed.gov/?id ED542349.
Google Scholar

Barber, Benjamin R. 2008. Skonsumowani. Jak rynek psuje dzieci, infantylizuje dorosłych i połyka obywateli. Translated by Hanna Jankowska. Warszawa: Muza.
Google Scholar

Bator, Joanna. 2004. Japoński wachlarz. Warszawa: Wydawnictwo Twój Styl.
Google Scholar

Bator, Joanna. 2014. Rekin z parku Yoyogi. Warszawa: Grupa Wydawnicza Foksal.
Google Scholar

Bąk, Tadeusz. 2008. Współczesne uwarunkowania kreacji subkultur młodzieżowych. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała S. Wyszyńskiego.
Google Scholar

Bednarz, Karolina. 2018. Kwiaty w pudełku. Japonia oczami kobiet. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
Google Scholar

Benedict, Ruth. 2016. Chryzantema i miecz. Wzory kultury japońskiej. Translated by Ewa Klekot. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar

Bogunia-Borowska, Małgorzata. 2006. „Infantylizacja kulturowa. Adolescencja dzieci oraz infantylizacja dorosłych.” In Dziecko w świcie mediów i konsumpcji, edited by Małgorzata Bogunia-Borowska, 13-43. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Burdzik, Tomasz. 2015. „Kawaii – estetyka made in Japan.” Kultura Popularna 2(44): 158-167.
Google Scholar

Chaciński, Bartek. 2010. Wyż nisz. Od alterglobalistów do zośkarzy. 55 małych kultur. Kraków: Znak.
Google Scholar

Chłopek, Maciej. 2005. Bikiniarze: pierwsza polska subkultura. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Google Scholar

Dobrołowicz, Justyna. 2016. „Infantylizowanie rzeczywistości społecznej.” Zabawy i Zabawki 9. Accessed by: 21.06.2023. www. muzeumzabawek.kielce.eu/wp.
Google Scholar

Dyoniziak, Ryszard. 1965. Młodzieżowa podkultura. Warszawa: Wydawnictwo Wiedza Powszechna.
Google Scholar

Erikson, Erik H. 1997. Dzieciństwo i społeczeństwo. Translated by Przemysław Hejmel. Poznań: Rebis.
Google Scholar

Filipiak, Marian. 1999. Od subkultury do kultury alternatywnej. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Google Scholar

Gordon, Andrew. 2010. Nowożytna historia Japonii. Translated by Iwona Merklejn. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar

Hebdige, Dick. 1979. Subculture. The Meaning of Style. London: Routledge.
Google Scholar

Jabłoński, Arkadiusz. 2016. „Japońskie alter ego. Jeszcze o antyinformacji w «narracjach niedbałych».” Homo Ludens 1(9): 53-63.
Google Scholar

Janczarek, Rafał. 2017. „Japońska słodycz. Kawaii w muzyce a wyobrażenia o gustach muzycznych Japończyków.” Kultura Współczesna 3(96): 162.
Google Scholar

Jarosz, Weronika and Paweł Kosowski. 2019. „Infantylizacja osób dorosłych – rewersja dorosłości i dzieciństwa.” Zeszyty Studenckiego Ruchu Naukowego Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach 5(28)1: 105-114.
Google Scholar

Jasielska, Aleksandra and Renata A. Maksymiuk. 2010. „Wpływ infantylizacji kultury na zmiany w społeczeństwie konsumpcyjnym.” Kultura i Społeczeństwo 2: 5-20.
Google Scholar

Jędrzejewski, Marek. 1999. Młodzież a subkultury. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie
Google Scholar

Kansal, Aparna and Krishanu Rakashit. 2020. “Kawaii Women – Empowered, Or Entrapped?” Advances in Con-sumer Research 45: 447-449.
Google Scholar

Kinsella, Sharon. 1995. “Cuties in Japan.” In Women, Media and Consumption in Japan, edited by Lise Skov and Brian Moeran, 220-254. Honolulu: University of Hawai’i Press.
Google Scholar

Kordzińska-Nawrocka, Iwona. 2012. „Kultura Japonii i jej cechy charakterystyczne.” In Kultury świata w dialogu, edited by Anna Czajka, 85-112. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
Google Scholar

Korusiewicz, Maria. 2011. “The Cute and the Scary: Japanese Youth Subcultures in Contemporary Japanese Socie-ty.” Asian Journal of Literature, Culture and Society 64-85.
Google Scholar

Kunat, Beata. 2015. „Pomiędzy sztuką a badaniem naukowym. Etnografia wizualna jako źródło wiedzy o rzeczywistości edukacyjnej.” Pogranicze. Studia Społeczne 26: 89-100.
Google Scholar

Miller, Laura. 2011. “Cute Masquerade and the Pimping of Japan.” International Journal of Japanese Sociology 20(1): 18-29.
Google Scholar

Muggleton, David. 2004. Wewnątrz subkultury. Ponowoczesne znaczenie stylu. Translated by Agata Sadza. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Nittono, Hiroshi et al. 2012. „The Power of Kawaii. Viewing Cute Images Promotes a Careful and Narrows Atten-tional Focus.” PLOS ONE 7(9): e46342.
Google Scholar

Nowotniak, Justyna. 2012. Etnografia wizualna w badaniach i praktyce pedagogicznej. Kraków: Oficyna Wydawnicza “Impuls”.
Google Scholar

Okayama, Emiko and Francesco Ricatti. 2008. “Tokidoki, Cute and Sexy Fantasies between East and West Contemporary Aesthetic for the Global Market.” Journal of Multidisciplinary International Studies 5(2). Ac-cessed by 21.06.2023. https://doi.org/10.5130/portal.v5i2.724.
Google Scholar

Olechnicki, Krzysztof. 2003. Antropologia obrazu. Fotografia jako metoda, przedmiot i medium nauk społecznych. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Google Scholar

Otmazgin, Nissim. 2007. “Japanese Popular Culture in East and Southeast Asia: Time for a Regional Paradigm?” Kioto Reviev of Southeast Asia 8-9 (March): 73-101.
Google Scholar

Pęczak, Mirosław. Mały słownik subkultur młodzieżowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.
Google Scholar

Pink, Sarah. 2008. Etnografia wizualna. Obrazy, media i przedstawienie w badaniach. Translated by Maria Skiba. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Piotrowski, Przemysław. 2008. Subkultury młodzieżowe. Aspekty psychospołeczne. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie “Żak”.
Google Scholar

Preis, Bogdan. 2005. Subkultury młodzieżowe: bunt nie przemija. Katowice: Wydawnictwo KOS.
Google Scholar

Rethinking Visual Anthropology, edited by Marcus Banks and Howard Morphy. 1997. New Haven & London: Yale University Press.
Google Scholar

Rychła, Joanna. 2005. Ucieczka, bunt, twórczość. Subkultura hip-hopowa w poszukiwaniu autentycznego stylu życia. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Sokołowski, Marek. 2007. Kultura – Media – Komunikacja wiary. Wybrane problemy aksjologii w społeczeństwie informacyjnym. Olsztyn: Wyd. Algraf.
Google Scholar

Sokołowski, Marek. 2012. W lustrze mediów. Wizerunki wybranych subkultur, grup społecznych i zawodowych. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Google Scholar

Sztompka, Paweł. 2005. Socjologia wizualna. Fotografia jako metoda badawcza. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Światy dzieciństwa. Infantylizacje w literaturze i kulturze, edited by Małgorzata Chrobak and Katarzyna Wądolny-Tatar. 2016. Kraków: Universitas.
Google Scholar

Valaskivi, Katja. 2013. „A brand new future? Cool Japan and the social imaginary of the branded nation.” Japan Forum 25(4): 485-504.
Google Scholar

Wertenstein-Żuławski, Jerzy. 1993. Między nadzieją a rozpaczą: [rock, młodzież, społeczeństwo]. Warszawa: Instytut Kultury.
Google Scholar

Wrzesień, Witold. 2013. Krótka historia młodzieżowej subkulturowości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Yano, Christine R. 2013. Pink Globalization: Hello Kitty’s Trek across the Pacific. London: Duke University Press.
Google Scholar