Abstrakt

Pierwsza wzmianka o wsi Skrzatusz pochodzi z 1438 roku. Ale można to założyć Skrzatusz datowany jest na XIV wiek. Pierwszy Skrzatusz należał do parafii wałeckiej. Założył samodzielną parafię w Skrzatuszu 15 listopada 1660 biskup Wojciech Tholibowski. Do parafii należały następujące Wsie i kolonie: Skrzatusz, Klęśnik, Pluty, Dąbrówka, Witankowo, Chude, Czapla, Różewo, Popowie, Wiesiółce i Tarnowie. W latach 1683-1694 Wojciech Breza zbudował nowy kościół pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia NMP. Pierwszym proboszczem w Skrzatuszu został był pan Jakub Krueński. Majątek parafii stanowiły pola uprawne i domy proboszcza wikariuszy i robotników. Podstawę utrzymania parafii stanowiły liczne dziesięciny ze wszystkich wsi parafialnych. Pierwsza część dziejów parafii w Skrzatuszu zamykała w roku I rozbiór Polski 1772.