Międzypokoleniowa transmisja wartości i postaw w percepcji młodzieży studiującej w zachodniej Ukrainie i wschodniej Polsce

Beata Szluz; Iryna Myshchyshyn

doi:10.21852/sem.1829

Opublikowane: 2024-09-30

Tom 45 Nr 2 (2024)

Międzypokoleniowa transmisja wartości i postaw w percepcji młodzieży studiującej w zachodniej Ukrainie i wschodniej Polsce

Beata Szluz

, Iryna Myshchyshyn

Seminare. Poszukiwania naukowe

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21852/sem.1829

Abstrakt

Podstawą empiryczną artykułu są wyniki badań przeprowadzonych wśród studentów w latach 2018-2019. Celem analizy jest poznanie opinii młodzieży studiującej we Lwowie i w Rzeszowie na temat międzypokoleniowej transmisji wartości i postaw. Sformułowany został problem badawczy: jak młodzież studiująca we wschodniej Polsce i w zachodniej Ukrainie postrzega międzypokoleniowy przekaz wartości i postaw? Podczas prowadzenia badań zastosowano metodę sondażową, technikę ankiety. Dobór celowy wyznaczały kryteria: narodowość, wiek, płeć, kierunek studiów.

Pierwszoplanową wartością, którą zinternalizowali studenci z przekazu matek jest miłość, uwidoczniło się też: pomaganie innym osobom, troska o bliskich. Matki polskich studentów ukształtowały u badanych postawę szacunku dla innych. Ukraińscy studenci uwewnętrznili przekazane przez matki: sprawiedliwość, patriotyzm i wolność, w odróżnieniu od polskich studentów, dla których te wartości i postawy okazały się w tym przekazie najmniej istotne. Ojcowie studentów formowali: pracowitość i dostatnie życie. Wybrzmiał kontekst realizowania funkcji ekonomicznej. W ojcowskiej transmisji ważnymi wartościami zdaniem polskich studentów były również: szacunek dla innych, miłość i uczciwość, która okazała się istotna również dla studentów ze Lwowa. Ukraińscy badani podkreślili, że ojcowie kształtowali ich szerokie horyzonty umysłowe. Dla tych studentów równie istotne były: uczciwość i sprawiedliwość. Studenci kształcący się we Lwowie jako najmniej doniosłą zgłosili religijność. Była ona częściej wpajana przez matki (nieco częściej ukraińskie) niż przez ojców (nieco częściej polskich). Otrzymane wyniki pokazują różnice w ocenie przekazu wartości i postaw ukraińskich oraz polskich matek i ojców.

Słowa kluczowe:

rodzina, transmisja wartości, postawa, socjologia rodziny, pedagogika społeczna, Polska, Ukraina

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Szluz, B., & Myshchyshyn, I. (2024). Międzypokoleniowa transmisja wartości i postaw w percepcji młodzieży studiującej w zachodniej Ukrainie i wschodniej Polsce. Seminare. Poszukiwania Naukowe, 45(2). https://doi.org/10.21852/sem.1829

Cited by / Share

Bibliografia

Adamski, Franciszek. 2002. Rodzina. Wymiar społeczno-kulturowy. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Bakiera, Lucyna. 2006. „Rodzina z perspektywy socjologicznej i psychologicznej: ciągłość i zmiana.” Roczniki Socjologii Rodziny 17: Obrazy życia rodzinnego z perspektywy interdyscyplinarnej 101-115.
Google Scholar

Bakiera, Lucyna. 2013. Zaangażowane rodzicielstwo a autokreacyjny aspekt rozwoju dorosłych. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
Google Scholar

Beck, Urlich. 2002. Społeczeństwo ryzyka. W drodze ku innej nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Google Scholar

Błasiak, Anna. 2017. „(Nowy) wymiar rodzicielstwa – wybrane aspekty.” In Rodzicielstwo w wybranych zagadnieniach pedagogicznych, edited by Danuta Opozda and Magdalena Leśniak, 29-43. Lublin: Wydawnictwo Episteme.
Google Scholar

Boguszewski, Rafał and Marta Bożewicz. 2019. „Religijność i moralność polskiej młodzieży – zależność czy autonomia?” Zeszyty Naukowe KUL 4(248): 31-51. https://doi.org/10.31743/zn.2019.62.4.02.
Google Scholar

Brzozowski, Piotr. 1988. „Przekazywanie wartości w rodzinie.” Psychologia Wychowawcza 2: 190-199.
Google Scholar

Cudak, Henryk. 2012. „Rola matki w zaspokajaniu potrzeb emocjonalnych dzieci.” Pedagogika Rodziny 2/1: 21-29.
Google Scholar

Elżanowska, Hanna. 2012. „Międzypokoleniowa transmisja wartości w rodzinie.” Studia z Psychologii w KUL 18: 97-114.
Google Scholar

Guja, Patrycja. 2016. „Wpływ transformacji ustrojowej na model rodziny w Polsce.” Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach 290: 39-50.
Google Scholar

Kądziołka, Władysław. 2012. Dialog źródłem wychowania w rodzinie. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar

Marczak, Łukasz. 2013. „Pełnienie roli ojca w kontekście ekonomicznym.” Studia Paradyskie 23: 105-120.
Google Scholar

Mariański, Janusz. 2017. „Indywidualizacja rodziny w ponowoczesnym społeczeństwie.” Władza Sądzenia 13: 178-191.
Google Scholar

Marzec-Tarasińska, Anna. 2016. „Oddziaływania wychowawcze ojców a poglądy młodzieży na temat roli ojca w rodzinie.” Wychowanie w Rodzinie 13: 257-276. https://doi.org/10.23734/wwr20161.257.276.
Google Scholar

Raport Organizacji Narodów Zjednoczonych. 2003. Główne trendy wpływające na rodzinę. Accessed on: 10.04.2024. http://www.unic.un.org.pl/rok_rodziny/ mi_raport.php.
Google Scholar

Ryś, Maria. 1997. „Dorastać do życia w małżeństwie.” In Przygotowanie do życia w rodzinie, edited by Krystyna Ostrowska and Maria Ryś, 125-134. Warszawa: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna Adam.
Google Scholar

Skrzypniak, Ryszard. 2001. „Transmisja międzypokoleniowa wartości wychowawczych w rodzinie.” Roczniki Socjologii Rodziny, 13: Rodzina w czasach szybkich przemian 149-160.
Google Scholar

Slany, Krystyna. 2002. Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Google Scholar

Szacki, Jerzy. 2004. „Tradycja.” In Słownik społeczny, edited by Bogdan Szlachta, 490-491. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar

Szczutowska, Krystyna. 1993. Psychospołeczne problemy niedostosowania społecznego. Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
Google Scholar

Szlendak, Tomasz. 2010. Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Szymanik-Kostrzewska, Anna. 2016. Dziecko jako projekt rodzicielski? Przekonania matek na temat wychowania i ich percepcja zachowań dziecka. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
Google Scholar

Turowski, Jan. 1998. „Rola rodziny w kształtowaniu kultury. Właściwości strukturalne rodziny i jej zagrożenia.” In Kultura dnia codziennego i świątecznego w rodzinie, edited by Leon Dyczewski and Dariusz Wadowski, 10-23. Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Google Scholar

Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny, edited by Bogdan de Barbaro. 1999. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Балакірєва, Ольга. 2002. „Трансформація ціннісних орієнтацій в українському суспільстві.” Український соціум 1: 21-32.
Google Scholar

Буковинський, Адріан. 2011. „Духовна культура в сім’ї.” Гуманітарний вісник Запорізької державної інженерної академії 45: 228-234.
Google Scholar

Георгадзе, Тетяна. 2018. „Сім`я як джерело захисту і впливу на формування сімейних цінностей сучасної української молоді.” Науковий часопис Національного педагогічного університету імені М.П. Драгома-нова. Серія 5. Педагогічні науки: реалії та перспективи 61: 45-48.
Google Scholar

Кравченко, Тамара. 2006. „Сучасна сім’я у фокусі наукових досліджень.” Науковий журнал Український Соціум 2(13): 43-48.
Google Scholar

Левковська, Наталія. 2006. „Динаміка ціннісних орієнтацій молоді.” Політичний Meнeджмент. Coціологія 1: 85-93.
Google Scholar

Сокурянская, Людмила. 2006. Студенчество на пути к другому обществу: ценностный дискурс перехода. Харьков: Харьковский национальный университет имени В.Н. Каразина.
Google Scholar

Сокурянская, Людмила. 2016. „Динаміка ціннісних орієнтації студентської та шкільної молоді України: від цінностей радянських до європейських.” Вісник Харківського національного університету імені В.Н. Каразіна «Соціологічні дослідження сучасного суспільства: методологія, теорія, методи» 37: 213-221.
Google Scholar

Хрипко, Світлана and Людмила Овсянкіна. 2017. „Духовно-релігійні цінності сучасної молоді: усталеності та інновації.” Науковий часопис Національного педагогічного університету імені М.П. Драгоманова. Серія 7. Релігієзнавство. Культурологія. Філософія 38(51): 175-183.
Google Scholar

Христенко, Ольга. 2022. „Цінності української молоді в часі війни: до питання громадянського виховання майбутніх лікарів.” Медична освіта 2: 100-103. https://doi.org/10.11603/m.2414-5998.2022.2.13021.
Google Scholar

Ярошинська, Олена. 2006. „Cучасні тенденції розвитку інституту батьківства на Україні.” Психолого-педагогічні проблеми сільської школи 15: 120-128.
Google Scholar