Jak kształtować tożsamość młodzieży, realizując projekt edukacyjny? Śladami zaginionej ciżemki po dawnym i współczesnym Krakowie

Katarzyna Pławecka

doi:10.21852/sem.1837

Opublikowane: 2024-12-31

Tom 45 Nr 2 (2024)

Jak kształtować tożsamość młodzieży, realizując projekt edukacyjny? Śladami zaginionej ciżemki po dawnym i współczesnym Krakowie

Katarzyna Pławecka

Seminare. Poszukiwania naukowe

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21852/sem.1837

Abstrakt

Publikacja została podporządkowana problematyce skupionej wokół propozycji czytania twórczości Antoniny Domańskiej w szkole podstawowej. Widoczna jest tutaj kontynuacja badań nad znaczącą rolą polonistycznej edukacji regionalnej, domagającej się odpowiedzi na pytanie: jak w wielokulturowym, globalnym świecie pomagać młodzieży szkolnej w „zakorzenianiu” się w konkretnej rzeczywistości topograficznej i społeczno-kulturowej? Potencjał dziedzictwa kulturowego regionu ukazany został na przykładzie powieści Historia żółtej ciżemki Antoniny Domańskiej, która, opierając się na faktach, opowiada dzieje złotego trzewika znalezionego za ołtarzem w kościele Mariackim. Literacki obraz Krakowa dopełniają wybitne postaci historyczne i jednocześnie wzorce osobowe dla współczesnych uczniów, tj.: król Kazimierz Jagiellończyk w otoczeniu rodziny królewskiej, Jan Długosz – słynny kronikarz, Szymon z Lipnicy – zakonnik oo. bernardynów – przyszły święty, Wit Stwosz – wielki artysta, rzeźbiarz monumentalnego ołtarza w kościele Mariackim. Opisane działania projektowe, realizowane w klasie i w ramach wycieczki polonistycznej po Krakowie, stanowią propozycję „czytania” Krakowa jako miejsca szczególnie wartościowego, symbolu polskości utrwalonego w literaturze i kulturze, widzianego także z perspektywy współczesnej młodzieży szkolnej i akademickiej.

Słowa kluczowe:

uczniowie szkoły podstawowej, młodzież akademicka, tożsamość, Antonina Domańska, Historia żółtej ciżemki, Kraków, ołtarz Wita Stwosza, język polski, dziedzictwo kulturowe regionu

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Pławecka, K. (2024). Jak kształtować tożsamość młodzieży, realizując projekt edukacyjny? Śladami zaginionej ciżemki po dawnym i współczesnym Krakowie. Seminare. Poszukiwania Naukowe, 45(2). https://doi.org/10.21852/sem.1837

Cited by / Share

Bibliografia

Adamczewski, Jan. 2021. Legendy starego Krakowa. Kraków: Wydawnictwo Skrzat.
Google Scholar

Baluch, Alicja. 2012. Bajarz krakowski. Baśnie, legendy, opowieści i wiersze o dawnym i współczesnym Krakowie. Kraków: Wydawnictwo Skrzat.
Google Scholar

Baluch, Alicja. 2017. “Śladem zgubionego bucika. O Antoninie Domańskiej (1853-1917) w stulecie mierci.” Kraków, 1: 54-56.
Google Scholar

Bauman, Zygmunt. 2006. Płynna nowoczesność. Translated by Tomasz Kunz. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Google Scholar

Bonowicz, Wojciech. 2010. Kapelusz na wodzie. Gawędy o księdzu Tischnerze. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Google Scholar

“Ciżemka.” 1997. In Słownik wyrazów obcych PWN, edited by Elżbieta Sobol, 183. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Czabanowska-Wróbel, Anna. 2009. “Droga do Krakowa. Mediacyjna rola miasta w dwudziestowiecznej literaturze dla dzieci.” In Kraków mityczny. Motywy, wątki, obrazy w utworach dla dzieci i młodzieży, edited by Alicja Baluch, Małgorzata Chrobak and Michał Rogoż, 9-21. Kraków: Wydawnictwo Naukowe UP.
Google Scholar

Domańska, Antonina. 1971. Historia żółtej ciżemki. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Google Scholar

“Gospodarować.” 2021. In Słownik języka polskiego PWN, edited by Barbara Surówka, 273. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA.
Google Scholar

Jędrychowska, Maria. 2009. “Magia zbiorowej pamięci.” In Kraków mityczny. Motywy, wątki, obrazy w utworach dla dzieci i młodzieży, edited by Alicja Baluch, Małgorzata Chrobak and Michał Rogoż, 22-35. Kraków: Wydawnictwo Naukowe UP.
Google Scholar

Kosowska, Ewa. 2012. “Porady (?) Radczyni. O powieściach historycznych Antoniny Domańskiej.” Guliwer 1: 41-45.
Google Scholar

“Kultura.” 1997. In Słownik wyrazów obcych PWN, edited by Elżbieta Sobol, 621. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

MEN o edukacji regionalnej – dziedzictwie kulturowym w regionie. 2000. Biblioteczka Reformy MEN, 24. Warszawa: MEN.
Google Scholar

Modzielewski, Zenon, Józef Sadzik and Danuta Szumska. 1980. W pielgrzymce do ojczystej ziemi. Jan Paweł II w Polsce 2 czerwca-10 czerwca 1979. Paryż: Editions du dialogue.
Google Scholar

Myrdzik, Barbara. 2006. Zrozumieć siebie i świat. Szkice i studia o edukacji polonistycznej. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Google Scholar

Niemiec, Ewelina. 2018. “Bohaterowie wybranych utworów Antoniny Domańskiej jako inspiracja dla nowoczesnego patriotyzmu.” Guliwer 3: 7-10.
Google Scholar

Petkowska, Urszula. 1999. “Mała i Wielka Ojczyzna Stanisława Wyspiańskiego. O regionalizmie w nauczaniu języka polskiego.” In Z uczniem pośrodku. Podmiotowa dydaktyka literatury, języka, kultury, edited by Zofia Budrewicz and Maria Jędrychowska, 239-245. Kraków: Wydawnictwo Naukowe AP.
Google Scholar

Petrykowski, Piotr. 2003. Edukacja regionalna. Problemy podstawowe i otwarte. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika.
Google Scholar

Pietrzyk, Iwona. 2001. “Kraków w życiu i twórczości Antoniny Domańskiej.” In Kraków – Lwów. Książki, czasopisma, biblioteki XIX i XX wieku, edited by Jerzy Jarowiecki, 197-202, Kraków: Wydawnictwo Naukowe AP.
Google Scholar

Rypel, Agnieszka. 2021. “Moja Polska? – dyskursy tożsamościowe w edukacji polonistycznej, polskiego.” In Lekcja POLSKI(ego). Praktyki edukacyjne wobec niepokojów XXI wieku, t. 1: Narracje tożsamościowe w edukacji polonistycznej, edited by Anita Gis et al., 55-74. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM w Poznaniu.
Google Scholar

Skorowski, Henryk. 2006. Europa regionu. Regionalizm jako kategoria aksjologiczna. Krosno: Krośnieńska Oficyna Wydawnicza.
Google Scholar

Strawa-Kęsek, Ewelina. 2015. Metoda projektu w edukacji polonistycznej. Kraków: Wydawnictwo Universitas.
Google Scholar

Tischner, Józef. 2012. Filozofia dramatu. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Google Scholar

Tischner, Józef. 2008. Historia filozofii po góralsku. Wydanie specjalne. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Google Scholar

Wądolny-Tatar, Katarzyna. 2019. “Retroaktywność biografii i twórczości Antoniny Domańskiej.” In Re(konstrukcje) przeszłości w prozie Antoniny Domańskiej, edited by Małgorzata Chrobak and Katarzyna Wądolny-Tatar, 7-18. Kraków: Wydawnictwo Naukowe UP.
Google Scholar

Więcej niż lekcja. Interdyscyplinarne projekty w edukacji polonistycznej, edited by Agnieszka Kania. 2023. Kraków: Wydawnictwo Universitas.
Google Scholar

Wójcik-Dudek, Małgorzata. 2009. “Odmienność krakowskich scenografii.” In Kraków mityczny. Motywy, wątki, obrazy w utworach dla dzieci i młodzieży, edited by Alicja Baluch, Małgorzata Chrobak and Michał Rogoż, 234-243. Kraków: Wydawnictwo Naukowe UP.
Google Scholar

Yi-Fu, Tuan. 1987. Przestrzeń i miejsce. Translated by Agnieszka Morawińska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar