Postawy nauczycieli szkół podstawowych wobec edukacji wielokulturowej: między akceptacją a wyzwaniami

Olena Bocharova

doi:10.21852/sem.1855

Opublikowane: 215.06.2025 — zaktualizowane 30.06.2025

Wersje

30.06.2025 - (2)
15.06.2025 - (1)

Tom 46 Nr 1 (2025)

Postawy nauczycieli szkół podstawowych wobec edukacji wielokulturowej: między akceptacją a wyzwaniami

Olena Bocharova

Seminare. Poszukiwania naukowe

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21852/sem.1855

Abstrakt

Celem niniejszego artykułu jest analiza postaw nauczycieli szkół podstawowych wobec edukacji wielokulturowej, ze szczególnym uwzględnieniem kontrastu między akceptacją a wyzwaniami. Badanie przedstawia wyniki jakościowego projektu badawczego, będącego częścią szerszego badania mieszanego dotyczącego podejść nauczycieli do wielokulturowości. W ramach sondażu diagnostycznego przeprowadzonego wśród nauczycieli szkół podstawowych 15 osób wyraziło zgodę na udział w pogłębionych wywiadach. Wyniki badań ujawniają zróżnicowane postawy nauczycieli wobec uczniów pochodzących z różnych kręgów kulturowych. Na podstawie ich opinii i doświadczeń uczestnicy zostali podzieleni na dwie grupy. Pierwsza grupa wykazywała pozytywne nastawienie wobec edukacji wielokulturowej, postrzegając różnorodność kulturową jako wzbogacający i integralny element swojej pracy. Druga grupa natomiast traktowała edukację wielokulturową jako wyzwanie, argumentując, że nadmierne skupienie na uczniach z odmiennych środowisk kulturowych może odbywać się kosztem polskich uczniów. Badanie podkreśla potrzebę wsparcia nauczycieli oraz rozwijania ich kompetencji zawodowych, aby mogli skutecznie radzić sobie z wyzwaniami edukacji wielokulturowej. Wzmacnianie kompetencji interkulturowych nauczycieli jest kluczowe dla efektywnej realizacji zasad edukacji włączającej w klasach o zróżnicowanej kulturowości.

Słowa kluczowe:

edukacja wielokulturowa, postawy nauczycieli, różnorodność kulturowa, szkoła podstawowa, nauczanie inkluzywne

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Bocharova, O. (2025). Postawy nauczycieli szkół podstawowych wobec edukacji wielokulturowej: między akceptacją a wyzwaniami. Seminare. Poszukiwania Naukowe, 46(1), 265–275. https://doi.org/10.21852/sem.1855 (Original work published 15 czerwiec 2025)

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Banks, James A., and Cherry A. McGee Banks. 2010. Multicultural Education: Issues and Perspectives. Washington: University of Washington.
Google Scholar

Banks, James A., et al. 2001. Diversity within Unity: Essential Principles for Teaching and Learning in a Multicultural Society. Accessed on: 10.07.2024. http://education.uw.edu/sites/default/files/cme/docs/DiversityUnity.pdf.
Google Scholar

Bocharova, Olena, and Inessa Melnik. 2023. “War in Ukraine: Refugee Education in Europe.” Społeczeństwo. Edukacja. Język 18. https://doi.org/10.19251/sej/2023.18(2).
Google Scholar

Bocharova, Olena, and Agata Popławska. 2024. „Urzeczywistnianie edukacji włączającej w doświadczeniu nauczycieli pracujących z dziećmi z Ukrainy.” [Implementing Inclusive Education in the Experience of Teachers Working with Children from Ukraine]. Seminare. Poszukiwania Naukowe 45 (2): 143-152. https://doi.org/10.21852/sem.1832.
Google Scholar

Bocharova, Olena, et al. 2024. Szkoła – nauczyciel – uczeń w warunkach wielokulturowości [School – Teacher – Student in the Context of Multiculturalism]. Kraków: Wydawnictwo UKEN.
Google Scholar

Cienki, John. 2017. “Why Poland Doesn’t Want Refugees.” POLITICO. Accessed on: 26. 05.2024. https://www.gazetapolska.pl/13389-swiatowa-prasa-o-polsce.
Google Scholar

Creswell, John W. 2013. Research Design: Qualitative, Quantitative, and Mixed Methods Approaches. London: SAGE Publications.
Google Scholar

Ciupińska, Beata. 2022. „Uczniowie uchodźcy wojenni z Ukrainy w polskim systemie edukacji w percepcji nauczycieli.” [Teachers’ Perceptions of Ukrainian War Refugee Students in the Polish Education System]. HUMANITAS: Pedagogika i Psychologia [HUMANITAS: Pedagogy and Psychology] 1 (25): 155-169. https://doi.org/10.5604/01.3001.0016.0789.
Google Scholar

Denzin, Norman K., and Yvonna S. Lincoln. 2000. Handbook of Qualitative Research. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Google Scholar

Gay, Geneva. 1994. “A Synthesis of Scholarship in Multicultural Education.” Accessed on: 15.06.2024. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED378287.pdf.
Google Scholar

Glazer, Nathan. 1997. We Are All Multiculturalists Now. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Google Scholar

Głowacka, Magdalena, et al. 2022. Model integracji uczniów z Ukrainy w szkołach województwa małopolskiego. [Integration Model for Ukrainian Students in Schools in the Małopolska Voivodeship]. Fundacja Gospodarki i Administracji Publicznej.
Google Scholar

Gormez, Erkan. 2021. “The Opinions of Primary School Teachers on Multiculturalism.” In Advances in Global Education and Research, edited by William B. James, Cihan Cobanogl, and Mustafa Cavusoglu, 4: 1-9. USF M3 Publishing. https://www.doi.org/10.5038/9781955833042.
Google Scholar

Gorski, Paul. 2000. “The Challenge of Defining a Single Multicultural Education.” Accessed on: 10.06.2024. http://www.issa.nl/members/member_docs/ESJ_files/at_docs/add_pdfs/ Defining_multicultural_education.pdf.
Google Scholar

Hargrave, Karen. 2023. “Refugees and Other Migrants in Poland: A Spotlight on City Leadership.” Accessed on: 15.04.2024. https://odi.org/en/insights/refugees-and-othermigrants-in-poland-a-spotlight-on-city-leadership/.
Google Scholar

Lin, Jason Cong. 2020. “Understanding Cultural Diversity and Diverse Identities.” Quality Education 929-938. https://doi.org/10.1007/978-3-319-69902-8_37-1.
Google Scholar

Lo Iacono, et al. 2016. “Skype as a Tool for Qualitative Research Interviews.” Sociological Research Online 21 (2). https://doi.org/10.5153/sro.3952.
Google Scholar

Marzec, Bożena 2024. “Szkoła wobec tymczasowości” [School towards temporariness]. In Edukacja jutra: Analiza zjawisk i procesów edukacji – z myślą o przyszłości [The education of tomorrow: An analysis of the phenomena and processes of education with a view to the future], edited by Danuta Morańska, and Piotr Olesniewicz, 59-71. Sosnowiec: Oficyna Wydawnicza “Humanitas”.
Google Scholar

Nieto, Sonia, and Patty Bode. 2013. Affirming Diversity: The Sociopolitical Context of Multicultural Education. 6th ed. White Plains, NY: Longman Press.
Google Scholar

Nikitorowicz, Jerzy. 2017. „Tożsamościowe Skutki Wielokulturowości.” [The Impact of Multiculturalism on Identity]. Lubelski Rocznik Pedagogiczny [Lublin Pedagogical Yearbook] 36 (3): 13-24. https://doi.org/10.17951/lrp.2017.36.3.13.
Google Scholar

Patton, Michael Q. 2002. Qualitative Research & Evaluation Methods. 3rd ed. Thousand Oaks, CA: SAGE Publications.
Google Scholar

Parmigiani, Daniele, et al. 2023. “Educational Strategies to Support the Inclusion of Displaced Students from Ukraine in Italian Schools.” International Journal of Educational Research 4: 100255. https://doi.org/10.1016/j.ijedro.2023.100255.
Google Scholar

Popławska, Agata, and Olena Bocharova. 2023. “Threatened Childhood in the Drawings of Ukrainian Children.” Lubelski Rocznik Pedagogiczny [Lublin Pedagogical Yearbook] 42 (4): 77-96. https://doi.org/10.17951/lrp.2023.42.4.77-96.
Google Scholar

Stankiewicz, Krzysztof, and Adam Żurek. 2022. „Edukacja Dzieci Uchodźczych w Polsce.” [The Education of Refugee Children in Poland]. Biuro Analiz Sejmowych. [Sejm Bureau of Research] Infos 5 (297).
Google Scholar

Tędziadowska, Maria, et al. 2023. Szkoła Zróżnicowana Kulturowo: Wyzwania i Potrzeby Związane z Napływem Uczniów z Ukrainy. [Culturally Diverse Schools: Challenges and Needs Arising from the Influx of Ukrainian Students]. Warszawa: CEO.
Google Scholar

Verschuren, Piet. 2003. “Case Study as a Research Strategy: Some Ambiguities and Opportunities.” International Journal of Social Research Methodology 6 (2): 121-139. https://doi.org/10.1080/13645570110106154.
Google Scholar