Edukacja dzieci i młodzieży mniejszości polskiej pod patronatem Polsko-Katolickiego Towarzystwa Szkolnego na Warmię w Prusach Wschodnich / Der polnisch-katholische Schulverein für Ermland

Maria Radziszewska

doi:10.21852/sem.2021.2.10

Published: 2022-09-06

Vol. 42 No. 2 (2021)

ducation of Children and the Young of the Polish Minority Under the Patronage of the Polish-Catholic School Society for Warmia in East Prussia / Der polnisch-katholische schulverein für Ermland

Maria Radziszewska

Seminare. Learned Investigations

Section: Socio-pedagogical sciences

https://doi.org/10.21852/sem.2021.2.10

Abstract

One hundred years ago, in the Prussian city of Olsztyn, the Polish-Catholic School Society for Warmia was established. This event was special in the history of Warmia, as it was the first local initiative of the Polish movement in this area, which officially, having legal subjectivity, dealt with the organization of education for the Polish minority within the German state. The Society as a social organization, by providing mother tongue teaching, headed towards national education and education based on the principles of the Catholic religion.

Keywords:

education, Polish minority, Polish school, orphanage, courses, social organization, Warmia, Germany

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Radziszewska , M. (2022). ducation of Children and the Young of the Polish Minority Under the Patronage of the Polish-Catholic School Society for Warmia in East Prussia / Der polnisch-katholische schulverein für Ermland . Seminare. Learned Investigations, 42(2), 115–128. https://doi.org/10.21852/sem.2021.2.10

Cited by / Share

References

Archiwum Akt Nowych w Warszawie – AAN, Światowy Związek Polaków z Zagranicy, sygn. 317, k. 18-23.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Olsztynie – APO, Katholische Polnische Volksschule im Jommendorf bei Allenstein, sygn. 42/2235/1, k. 9, 11.
Google Scholar

Archiwum Zarządu Głównego Związku Nauczycielstwa Polskiego – AZG ZNP, Biuro Historii, sygn.1023, k. 8.
Google Scholar

Baczewski, Jan. 1961. Wspomnienia Warmiaka. Przedmowa Bogusław Leśnodorski, Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik
Google Scholar

lat szkolnictwa polskiego w Niemczech. 1939. Młody Polak w Niemczech, 4, 20.
Google Scholar

B. 1926. Sząfałd, Szkoła polska i „Heimatdienst”. Gazeta Olsztyńska, 291, 2.
Google Scholar

Brzeszczyński, Jan. 1922. Przyjaciel Dziatek, 46, 193-196.
Google Scholar

Brzeszczyński, Jan. 1923. Przyjaciel Dziatek, 21, 81-84.
Google Scholar

Mowa posła Baczewskiego w dniu 22 czerwca 1923 r. 1923. Gazeta Olsztyńska, 139, 1.
Google Scholar

Obserwator. 1922. Dobra niemiecka odpowiedź. Gazeta Olsztyńska, 288, 2.
Google Scholar

Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne. 1923. Gazeta Olsztyńska, 223, 2.
Google Scholar

Sprawa szkolnictwa polskiego w Prusach Wschodnich. 1922. Gazeta Olsztyńska, 252, 1.
Google Scholar

Suchowiak, J. 1922. Bilans szkolny polsko-niemiecki. Gazeta Olsztyńska, 161, 1.
Google Scholar

Szkółki polskie i ochronki jako środek wychowawczy. 1927. Polak w Niemczech, 12, 3-4.
Google Scholar

Chałupczak, Henryk. 1995. Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne na Warmię (1921-1939). Komunikaty Mazursko-Warmińskie, 3, 249-268.
Google Scholar

E. Z. 1933. Szkolnictwo polskie w Niemczech. Oświata i Wychowanie, 8-10, 745-747.
Google Scholar

Filipkowski, Tadeusz. 1978. Oświata na Warmii i Mazurach w latach 1945-1960. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Gębik, Władysław. 1959. Sprawy i ludzie spod znaku Rodła: w trzydziestolecie szkoły polskiej na Warmii, Mazurach i Powiślu. Olsztyn: Pojezierze.
Google Scholar

Grot, Otylia. 1982. W kręgu spraw ojczystych. Olsztyn-Białystok: Pojezierze.
Google Scholar

Grygier, Tadeusz. 1961. Z dziejów szkolnictwa wiejskiego na Mazurach i Warmii w pierwszej połowie XIX wieku (na podstawie materiałów Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Olsztynie). Komunikaty Mazursko-Warmińskie, 2, 220-253.
Google Scholar

Grygier, Tadeusz. 1958. Sprawy szkolne miast warmińskich w pierwszej połowie XIX wieku. Komunikaty Mazursko-Warmińskie, nr 2, 98-112.
Google Scholar

Jasiński, Janusz. 1979. Problem języka niemieckiego w szkolnictwie powiatu olsztyńskiego w 1825 roku. Komunikaty Mazursko-Warmińskie, 3, 279-296.
Google Scholar

Junosza, Wacław. 1928. Szkolnictwo polskie w Niemczech. Warszawa: Instytut Badań Spraw Narodowościowych.
Google Scholar

Kopiczko, Andrzej. 2003. Szkolnictwo w Olsztynie w XIX i na początku XX wieku. W: Olsztyn 1353-2003, red. Stanisław Achremczyk i Władysław Ogrodziński, 232-241. Olsztyn: Ośrodek Badań Naukowych i Towarzystwo Naukowe im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie.
Google Scholar

Koziełło-Poklewski, Bohdan i Wojciech Wrzesiński. 1980. Szkolnictwo polskie na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1919-1939. Olsztyn: Pojezierze.
Google Scholar

Kronika szkoły polskiej w Worytach na Warmii 1930-1939, oprac. Tadeusz Filipkowski i Zygmunt Lietz. 1979. Olsztyn: Pojezierze.
Google Scholar

Lewandowska, Izabela i Jan Chłosta. 2000. Śladami polskich szkół na południowej Warmii w latach 1929-1939. W 80-lecie ich utworzenia. Olsztyn: Agencja WTT.
Google Scholar

Obłąk, Jan. 1960. Szkoła Muzyczna w Świętej Lipce. Komunikaty Mazursko-Warmińskie, 3, 351-371.
Google Scholar

Okoń, Wincenty. 2007. Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Google Scholar

Oracki, Tadeusz. 1974. Wstęp. W: Maria Zientara-Malewska. Działacze spod znaku Rodła, oprac. Tadeusz Oracki, 5-14. Olsztyn: Pojezierze.
Google Scholar

Piotrowski, Franciszek. 1996. Wspomnienia polskiego nauczyciela w Niemczech, oprac. Tadeusz Filipkowski. Olsztyn: Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego.
Google Scholar

Radziszewska, Maria J. 2011. Nauczyciele szkół powszechnych i podstawowych na Warmii i Mazurach (1945-1956). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Google Scholar

Radziszewska, Maria. 2013. „Święto dziecka” w polskich szkołach na Warmii (1929-1939). W: Dziecko w historii – wątek korczakowski, red. Elwira Jolanta Kryńska, Agnieszka Suplicka i Urszula Wróblewska, 127-141. Białystok: Trans Humana.
Google Scholar

Syrwid, Danuta. 2020. Rola „Gazety Olsztyńskiej” w krzewieniu i zachowaniu polskości na Warmii (1886-1939). Warmińsko-Mazurskie Studia z Historii Najnowszej, 3, 11-29.
Google Scholar

Śliwerski, Bogusław. 2003. Edukacja. W: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 1, red. Tadeusz Pilch, 905-906. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Google Scholar

Tenorth, Heinz-Elmar. 2018. Rückblick auf ein pädagogisiertes Jahrhundert: Emphase und Ernüchterung, Befreiung und Unterdrückung. Zeitschrift für Pädagogik, 1, 51-60.
Google Scholar

Tończyk, Natalia Maria. 2014. Konstytucja Republiki Weimarskiej z 11 sierpnia 1919 roku jako demokratyczna podstawa prawna totalitarnego państwa. Studia Iuridica Toruniensia, 14, 377-397.
Google Scholar

Zakrzewska, Aldona. 2020. Z badań nad stanem przedszkoli i szkół katolickich na Warmii i Mazurach po 1945 roku. Lubelski Rocznik Katolicki, 39, 115-131.
Google Scholar

Zarzecki, Lucjan.1919. O idei naczelnej polskiego wychowania. Warszawa: M. Arct.
Google Scholar

Zdrojewski, Eugeniusz. 1934. Szkolnictwo polskie w Niemczech. Warszawa: Instytut Badań Spraw Narodowościowych.
Google Scholar

Zientara-Malewska, Maria. 1974. Działacze spod znaku Rodła, oprac. Tadeusz Oracki. Olsztyn: Pojezierze.
Google Scholar